بورس‌ اتومات

فاطمی‌امین به جنگ با اقتصاد می‌رود؟


📍باورهای ترسناک وزیر صمت


🔻«فاطمی‌ امین» به عنوان وزیر صمت دولت سیزدهم انتخاب شده است و حالا در مصاحبه تلویزیونی در تشریح برنامه‌های خود همان مسیری را در پیش گرفته که اقتصاد کشور را به وضعیت کنونی رسانده است. وی بدیهیاتی از علم اقتصاد را که بزرگان این علم مطرح کرده‌اند انکار می‌کند و به خیال خود می‌خواهد علم جدیدی احتمالا بنا نهد. فاطمی امین هم مثل بسیاری از وزرای قبلی و مسئولان کشور فکر می‌کند که می‌تواند نظر خود را بر بازار تحمیل کند و به نظرش راه‌اندازی «سامانه جامعه تجارت» مشکل گرانی و تورم را رفع می‌کند. از این ترسناک‌تر صحبت‌های فاطمی‌امین درباره سود بنگاه‌ها بود. وی در تصورات خود به دنبال کنترل سود بنگاه‌هاست و احتمالا تصوری از اثرات مخرب چنین نوع تفکری بر اقتصاد این کشور در چندین دهه اخیر نداشته است. فاطمی‌امین با این دیدگاه‌ها می‌تواند خود را در مدت بسیار کوتاهی به دشمن تولید و اقتصاد کشور تبدیل کند و در عین حال بیشترین طرفدار را میان رانت‌خواران پیدا کند. احتمالا تصور “کنترل قیمت” و تخیل “تنظیم بازار” به فکر شب و روز وی تبدیل شده است و دانسته و ندانسته همان مسیری را در پیش گرفته که اقتصاد کشور را به اینجا کشانده است. فاطمی‌ امین “دست نامرئی” آدام اسمیت را رد می‌کند و در خیالات، احتمالا سوپرمن تنظیم‌گری از خود ساخته است.

🔻از همین حالا باید بابت رانت‌های سنگین و بر هم زدن نظام عرضه و تقاضا و ایجاد رانت‌های چندین هزار میلیارد تومانی به ایشان تبریک گفت و هشدار داد. فاطمی‌امین احتمالا در همان ابتدای وزارت خود با ایده‌هایی که در خیال خود بسیار نو و بدیع است و اما سال‌هاست که نخ‌نما شده است، ضرباتی مهلک را به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد و جیب بسیاری از رانت‌خواران در این میان پر خواهد شد. این اتفاق کاملا محتمل هست و باید به وی در خصوص عاقبت چنین تفکری هشدار کافی داد. احتمالا وی می‌خواهد همان مسیری که از ابتدای ۹۷ دولت روحانی در توزیع رانت و تخیل کنترل بازار برای حمایت ظاهری از مصرف‌کننده (در واقع توزیع رانت) رفت، را دوباره بپماید و نمی‌داند آزموده را آزمودن خطاست. کاش مرجعی وجود داشت تا وزرا و وکلا مردم را بابت خطاهای سنگین سیاست‌گذاری مواخذه می‌کرد.


🔻وی در این مصاحبه تلویزیونی گرچه اشارات ریزی به دلایل اصلی تورم و گرانی داشت اما به نظر می‌رسد درک کاملی از این موارد ندارد و در خیال خود می‌خواهد به جنگ با اثر تورمی نقدینگی با تنظیم‌گری برود؛ کاش حداقل صحبت‌های فریدمن فقید را درباره اثر کنترل قیمت‌ها شنیده بود که چگونه مکانیزم سرکوب قیمت‌ها با عدم نفع برای مصرف‌کننده نهایی در نهایت مانند مشتی با ضربات سنگین‌تر بر سر تولید کوبیده می‌شود موجبات قحطی را فراهم می‌آورد؛ وضعیت کنونی صنعت برق و اثرات آن در کاهش تولید سیمان و فولاد در همین نوع تفکر ‌ ریشه دارد. وقتی هنوز در برابر این گزاره ساده و بدیهی که قیمت را بازار تعیین می‌کند و دخالت ما در بازار به هیچ عنوان به نفع مصرف‌کننده نیست و در عین حال با پر کردن جیب رانت‌خواران، تنها تولید را نابود می‌کنیم و قحطی به بار می‌آوریم، مقاومت در بالاترین سطح از دستگاه اجرایی کشور مشاهده می‌شود، باید نگران بود.


🔻 وزرای قبلی همیشه زمانی‌که چنین ایده‌هایی را اجرا می‌کردند در نهایت فرافکنی کرده و مقصر را دلالان و تولیدکنندگان عنوان می‌کردند. چنین رفتاری از سمت وزرا به هیچ‌وجه دیگر قابل تحمل نیست و همگان از اثرات چنین سیاست‌های اشتباهی آگاه هستند و هر گونه خطایی طبیعتا از سمت عموم مردم دنبال شده و مقصر آن یعنی فلان وزیر و وکیل باید در این خصوص پاسخگو باشند. بار دیگر باید گفت مسئول قطعی برق و قحطی سیمان و فولاد در کشور در هفته‌های اخیر وزرا، نمایندگان مجلس یا هر رکن حکومتی بوده که در سال‌های گذشته با قیمت‌گذاری دستوری مانع از توسعه صنعت برق و توجیه سرمایه‌گذاری در این صنعت شده‌اند و همچنین موجبات مصرف بالاتر برق با پایین آمدن قیمت نسبی را فراهم آورده‌اند.



Price controls fail to achieve their proximate aim, which is to reduce prices paid by retail consumers, but such controls do manage to reduce supply. Nobel Memorial Prize winner Milton Friedman said, "We economists don't know much, but we do know how to create a shortage.