![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg width="640" height="640" style="background-color:%2344badc;font-family:Nunito,sans-serif" viewBox="0 0 100 100" preserveAspectRatio="xMidYMid meet" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg">
<text font-size="30" x="50%" y="50%" dy="5" fill="white" dominant-baseline="middle" text-anchor="middle">DT</text>
</svg>)
Uzbekonomics dan repost
Alisher Qodirov bu masalada haq. Faqat noto’g’ri talqin qilinmasligi uchun, qo’shimcha va oydinlik kerak. Avtomobildan foydalanish hozir O’zbekistonda shundoq ham arzon emas, balki juda qimmat aslida. Jamiyatga, atrof-muhitga va boshqa harakatlanish ishtirokchilariga.
Muammo shundaki, hozir bu xarajatlarni haydovchidan boshqa deyarli hamma to'layotganida. Metroda yuradigan nafaqadagi inson ham, yo’l yaqinida yashaydigan aholi ham, shahar ichida harakatlanadigan piyoda ham mashinani o’zlari haydamasalar ham mashina tutunidan, mashina yaratadigan tirbandlik xarajatlarini bilvosita va eng muhimi mashina haydash uchun yaratilayotgan ko’prik va yangi yo'llarni qurishda bevosita soliqlari bilan moliyalashtirmoqdalar. Shahar ichida istalgan joyda “bepul” parkovka borligi va shahar yerida istalgan joyda bu shaxsiy mulkni saqlash imkoniyatiga davo borligi misol bo'ladi. Avtomobil yaratadigan yana bir katta xarajat bu xavfsizlik masalasi. Bu haqda podkastimizning oxirgi sonida gaplashganmiz.
A.Qodirov aytayotgan gap, ya’ni mashina haydash qimmat bo’lish kerak degani, biroz to’liq jumla emas. Bu mashina haydashdan chiqadigan eksternaliylarni haydovchilar o’zlari internalizatsiya qilishlari kerak degani xolos. Bu gapni yanada soddalashtirsak, masalan, mashina sotib olganga "bu mashinaga shaharda istalgan joyda bepul parkovka qilish imtiyozi berilsin" degan xujjat qo'shib berilmaydi degani. Moyga, benzinga xarajat qilingani kabi, mashina haydashning boshqa xarajatlarini haydovchilar o’z bo’ynilariga olishlari kerak degani xolos. Ya’ni qurilgan yangi yo’lning badali, yoki parkovka xarajatlari o'sha mashina haydovchilari hisobiga bo'lishi kerak. Masalan, shartli shahar chetidagi stadionga yangi yo'l qurilsa undan o'tgan har bir mashina qanchadir to'lab moliyalashtirishi to'g'riroq va adolatliroq bo’lar edi, metroda yurgan pensioner yoki piyoda yurganlar soliqlari orqali emas.
Jamoat transporti, pullik parkovka va shahar markazida pullik yo'ldan pullarni taqsimoti va shaffofligi ham muhim masalalar, lekin mashina xarajatini mashina haydovchisi to'lasin degan argumentdan mustaqil.
Asfalt sotsializmi haqidagi kolonkamni eslatadigan vaziyat ekan.
@uzbekonomics
Muammo shundaki, hozir bu xarajatlarni haydovchidan boshqa deyarli hamma to'layotganida. Metroda yuradigan nafaqadagi inson ham, yo’l yaqinida yashaydigan aholi ham, shahar ichida harakatlanadigan piyoda ham mashinani o’zlari haydamasalar ham mashina tutunidan, mashina yaratadigan tirbandlik xarajatlarini bilvosita va eng muhimi mashina haydash uchun yaratilayotgan ko’prik va yangi yo'llarni qurishda bevosita soliqlari bilan moliyalashtirmoqdalar. Shahar ichida istalgan joyda “bepul” parkovka borligi va shahar yerida istalgan joyda bu shaxsiy mulkni saqlash imkoniyatiga davo borligi misol bo'ladi. Avtomobil yaratadigan yana bir katta xarajat bu xavfsizlik masalasi. Bu haqda podkastimizning oxirgi sonida gaplashganmiz.
A.Qodirov aytayotgan gap, ya’ni mashina haydash qimmat bo’lish kerak degani, biroz to’liq jumla emas. Bu mashina haydashdan chiqadigan eksternaliylarni haydovchilar o’zlari internalizatsiya qilishlari kerak degani xolos. Bu gapni yanada soddalashtirsak, masalan, mashina sotib olganga "bu mashinaga shaharda istalgan joyda bepul parkovka qilish imtiyozi berilsin" degan xujjat qo'shib berilmaydi degani. Moyga, benzinga xarajat qilingani kabi, mashina haydashning boshqa xarajatlarini haydovchilar o’z bo’ynilariga olishlari kerak degani xolos. Ya’ni qurilgan yangi yo’lning badali, yoki parkovka xarajatlari o'sha mashina haydovchilari hisobiga bo'lishi kerak. Masalan, shartli shahar chetidagi stadionga yangi yo'l qurilsa undan o'tgan har bir mashina qanchadir to'lab moliyalashtirishi to'g'riroq va adolatliroq bo’lar edi, metroda yurgan pensioner yoki piyoda yurganlar soliqlari orqali emas.
Jamoat transporti, pullik parkovka va shahar markazida pullik yo'ldan pullarni taqsimoti va shaffofligi ham muhim masalalar, lekin mashina xarajatini mashina haydovchisi to'lasin degan argumentdan mustaqil.
Asfalt sotsializmi haqidagi kolonkamni eslatadigan vaziyat ekan.
@uzbekonomics