وقتی از گرانی ارز عصبانی هستید
—————-
دكتر على دادپى اقتصاددان ايرانى دانشگاه آوستين تگزاس —————
شبکه های اجتماعی پر شده است از ابراز نگرانی درباره #دلار٬ گروهی به حق نگرانی گرانی داروهای مورد نیازشان هستند و گروهی مشغول عزاداری برای تقدیر از دست رفته. انگار اقتصاد به ما بدهکار است و قرار است همه آرزوهای ما را برآورده کند. اینجاست که بدون قصد بی احترامی باید صادقانه حرفهایی را زد. اول. شما از گرانی دلار ناراحتی؟ فکر می کنید سقوط ریال یعنی سقوط #اقتصاد؟قبول اصلا شما درست می گویید. برابری ریال دربرابر دلار برای شما مهم است و نشانه قدرت اقتصاد٬ این باور انتخاب شماست و بهش احترام می گذارم گرچه اصلا مبنای اقتصادی ندارد و فقط یک باور کلیشه ایست. حالا اجازه می دهید سوال بپرسم؟ چند بار برای حمایت از صادرکننده یا #کارآفرین یا سرمایه گذار حرف زده ای؟ چند بار در همین شبکه های اجتماعی از ضربه ها و هزینه هایی که تولیدکنندگان و کشاورزان تحمل می کنند شکایت کرده ای؟ اگر ریال باید قوی باشد٬ خوب باید صادرات داشت باید درآمد به دلار و ارزهای قوی داشت. وقتی شاکی از گرانی دلارید ولی راحت از همه بلاهایی که سر فعال اقتصادی می آید می گذرید یک کمی ژستها توخالی می شود. دوم. می شود لطفا قبول کنید دولت همه کاره نیست؟ ببین شاید شما فکر می کنی اقتصاد یک کشتی معظمیست که دولت سکاندارش است و یک دولت خوب می تواند اقتصاد را خوب کند. دولت اقتصاد نیست. من و شما اقتصاد را می سازیم. اقتصاد یعنی ما٬ رفتارهای ما٬ انتخابهای ما و تلاشهای ما. شما امروز بلند می شوی می روی کنسرت و بلیط می خری یا می روی هیات و سینه می زنی. داری انتخاب می کنی. داری برای آن خواننده یا مداح تقاضا ایجاد می کنی و با این تقاضا بازار ایجاد می شود. حالا تو این اقتصاد ۸۰ میلیون نفر مثل من و تو هستند. ۸۰ میلیون نفری که انتخاب می کنند و این انتخابهاشون اقتصاد را شکل می دهد و بازارهایش را می سازد. این دولت بیاید بهترین سیاست را هم اتخاذ کند باز ما هستیم که نتیجه سیاست را تعیین می کنیم. در اقتصاد آنقدر اتفاقات پیش بینی نشده می افتد که نمی شود همه چیز را با قطعیت تعیین کرد. دولت همه کاره نیست٬ وقتی فکر می کنیم همه کاره هست کارهایی می کند که نباید بکند.
سوم. ببین اقتصاد ما به دنیا وصله! درسته اقتصاد ما به نیویورک و لندن و پاریس وصل نیست و تحریم بودیم و هنوز بانکهامون مشکل دارند. ولی حتی از راه هرات و اربیل و دبی هم باز به این دنیا وصلیم. ما یک جزیره ای نیستیم یک گوشه ای افتاده باشیم. ما بخشی از این اقتصاد جهانی هستیم. درسته که بازار داخلی داریم ولی این بازار داخلی بخشی از یک بازار جهانیه. این دو تا به هم مربوطند. ولو اینکه تحریم باشیم ولو اینکه ارز قاچاقی وارد مملکت بشود. وقتی تولید داریم و آینده اقتصادی خوبه حتی ارز قاچاق هم ریال را نمی تواند زمین بزند. ولی وقتی هی می خواهیم راههای اتصال به بازار جهانی را ببندیم و دروازه بذاریم و درها را زنجیر کنیم ٬ اینجوری داریم اقتصاد خودمان را از پا می اندازیم. دنیا راه خودش را می رود و با قواعد بازی هم آشناست. وقتی یک دفعه دلار می رسه به ۶ هزار تومان یک بخشش بخاطر این بستن ارتباطات است. نمی دونم دیگر چه اتفاقی باید بیفته که باور کنیم ریال ما وقتی قویه که در جهان قوی باشه. دلارهای نفتی بانک مرکزی بالاخره یک روز تموم می شوند و دوباره ریال می افته پایین.
چهارم. شاید باور نکنی ولی حتی در جامعه ما هم قوانین اقتصادی حاکمند ولی چون پیشفرضها غلطند بیشتر به ضررمون تموم می شوند تا سودمون. اونطرف ماجراى سقوط ارزش ریال ، افزایش تقاضا برای سرمایه گذاری در ایرانه و سود اور شدن صادرات ولی چون ارتباط بانکی را نداریم سرمایه راحت وارد نمی شود و چون فساد اداری سرطان اقتصاد شده احساس امنیت برای سرمایه گذاری و مالکیت هم کم شده. این چند روز می تونست خیلیها را به صرافت بیاندازد که بیایند ملک بخرند یا ارز بیاورند و سرمایه گذاری کنند چون حالا دلار یا یورو یا پوند بیشتر در ایران قدرت خرید دارند تا جای دیگر. ولی چون راهش نیست و پیشنیازهایش نیست ما هزینه تضعیف ریال را می دهیم ولی فایده اش را نمی بریم. یک کمی جدی بگیریم این قوانین و روابط اقتصادی را٬ ضرر نمی کنیم.
در آخر: دفعه دیگر که ارز گران شد یادت باشه نمی شود هم میلیونی رفت ترکیه و امارات و بنزین یارانه ای زد هم دلار ارزان داشت. مصرف است که ریال را ضعیف می کند و من و تو داریم مصرف می کنیم و می خواهیم ارزان تمام شود. پس یکجای دیگر دارد برایمان گران تمام می شود و خیلی هم گران تمام می شود.
برگرفته از پیج دکتر علیرضا شیری
@dkhosroyar
—————-
دكتر على دادپى اقتصاددان ايرانى دانشگاه آوستين تگزاس —————
شبکه های اجتماعی پر شده است از ابراز نگرانی درباره #دلار٬ گروهی به حق نگرانی گرانی داروهای مورد نیازشان هستند و گروهی مشغول عزاداری برای تقدیر از دست رفته. انگار اقتصاد به ما بدهکار است و قرار است همه آرزوهای ما را برآورده کند. اینجاست که بدون قصد بی احترامی باید صادقانه حرفهایی را زد. اول. شما از گرانی دلار ناراحتی؟ فکر می کنید سقوط ریال یعنی سقوط #اقتصاد؟قبول اصلا شما درست می گویید. برابری ریال دربرابر دلار برای شما مهم است و نشانه قدرت اقتصاد٬ این باور انتخاب شماست و بهش احترام می گذارم گرچه اصلا مبنای اقتصادی ندارد و فقط یک باور کلیشه ایست. حالا اجازه می دهید سوال بپرسم؟ چند بار برای حمایت از صادرکننده یا #کارآفرین یا سرمایه گذار حرف زده ای؟ چند بار در همین شبکه های اجتماعی از ضربه ها و هزینه هایی که تولیدکنندگان و کشاورزان تحمل می کنند شکایت کرده ای؟ اگر ریال باید قوی باشد٬ خوب باید صادرات داشت باید درآمد به دلار و ارزهای قوی داشت. وقتی شاکی از گرانی دلارید ولی راحت از همه بلاهایی که سر فعال اقتصادی می آید می گذرید یک کمی ژستها توخالی می شود. دوم. می شود لطفا قبول کنید دولت همه کاره نیست؟ ببین شاید شما فکر می کنی اقتصاد یک کشتی معظمیست که دولت سکاندارش است و یک دولت خوب می تواند اقتصاد را خوب کند. دولت اقتصاد نیست. من و شما اقتصاد را می سازیم. اقتصاد یعنی ما٬ رفتارهای ما٬ انتخابهای ما و تلاشهای ما. شما امروز بلند می شوی می روی کنسرت و بلیط می خری یا می روی هیات و سینه می زنی. داری انتخاب می کنی. داری برای آن خواننده یا مداح تقاضا ایجاد می کنی و با این تقاضا بازار ایجاد می شود. حالا تو این اقتصاد ۸۰ میلیون نفر مثل من و تو هستند. ۸۰ میلیون نفری که انتخاب می کنند و این انتخابهاشون اقتصاد را شکل می دهد و بازارهایش را می سازد. این دولت بیاید بهترین سیاست را هم اتخاذ کند باز ما هستیم که نتیجه سیاست را تعیین می کنیم. در اقتصاد آنقدر اتفاقات پیش بینی نشده می افتد که نمی شود همه چیز را با قطعیت تعیین کرد. دولت همه کاره نیست٬ وقتی فکر می کنیم همه کاره هست کارهایی می کند که نباید بکند.
سوم. ببین اقتصاد ما به دنیا وصله! درسته اقتصاد ما به نیویورک و لندن و پاریس وصل نیست و تحریم بودیم و هنوز بانکهامون مشکل دارند. ولی حتی از راه هرات و اربیل و دبی هم باز به این دنیا وصلیم. ما یک جزیره ای نیستیم یک گوشه ای افتاده باشیم. ما بخشی از این اقتصاد جهانی هستیم. درسته که بازار داخلی داریم ولی این بازار داخلی بخشی از یک بازار جهانیه. این دو تا به هم مربوطند. ولو اینکه تحریم باشیم ولو اینکه ارز قاچاقی وارد مملکت بشود. وقتی تولید داریم و آینده اقتصادی خوبه حتی ارز قاچاق هم ریال را نمی تواند زمین بزند. ولی وقتی هی می خواهیم راههای اتصال به بازار جهانی را ببندیم و دروازه بذاریم و درها را زنجیر کنیم ٬ اینجوری داریم اقتصاد خودمان را از پا می اندازیم. دنیا راه خودش را می رود و با قواعد بازی هم آشناست. وقتی یک دفعه دلار می رسه به ۶ هزار تومان یک بخشش بخاطر این بستن ارتباطات است. نمی دونم دیگر چه اتفاقی باید بیفته که باور کنیم ریال ما وقتی قویه که در جهان قوی باشه. دلارهای نفتی بانک مرکزی بالاخره یک روز تموم می شوند و دوباره ریال می افته پایین.
چهارم. شاید باور نکنی ولی حتی در جامعه ما هم قوانین اقتصادی حاکمند ولی چون پیشفرضها غلطند بیشتر به ضررمون تموم می شوند تا سودمون. اونطرف ماجراى سقوط ارزش ریال ، افزایش تقاضا برای سرمایه گذاری در ایرانه و سود اور شدن صادرات ولی چون ارتباط بانکی را نداریم سرمایه راحت وارد نمی شود و چون فساد اداری سرطان اقتصاد شده احساس امنیت برای سرمایه گذاری و مالکیت هم کم شده. این چند روز می تونست خیلیها را به صرافت بیاندازد که بیایند ملک بخرند یا ارز بیاورند و سرمایه گذاری کنند چون حالا دلار یا یورو یا پوند بیشتر در ایران قدرت خرید دارند تا جای دیگر. ولی چون راهش نیست و پیشنیازهایش نیست ما هزینه تضعیف ریال را می دهیم ولی فایده اش را نمی بریم. یک کمی جدی بگیریم این قوانین و روابط اقتصادی را٬ ضرر نمی کنیم.
در آخر: دفعه دیگر که ارز گران شد یادت باشه نمی شود هم میلیونی رفت ترکیه و امارات و بنزین یارانه ای زد هم دلار ارزان داشت. مصرف است که ریال را ضعیف می کند و من و تو داریم مصرف می کنیم و می خواهیم ارزان تمام شود. پس یکجای دیگر دارد برایمان گران تمام می شود و خیلی هم گران تمام می شود.
برگرفته از پیج دکتر علیرضا شیری
@dkhosroyar