D dan repost
✅ ایران و مسئله بازدارندگی در سوریه
نویسنده: منوچهر شفیعی
در طول هفته گذشته مواضع محور مقاومت در سوریه به صورت متناوب از سوی اسرائیل و امریکا مورد حمله هوایی قرار گرفت. الگوی حملات نشان میدهد که این حملات متفاوت از اقدامات گذشته است که در آن امریکا و اسرائیل حملات پراکنده ای را به نیروهای مقاومت انجام میدادند و پس از آن تا مدت قابل توجهی شاهد حمله دیگری نبودیم. بلکه اکنون 72 ساعت است که اهداف این نیروها در سوریه مورد بمباران قرار میگیرد و شرایط موجود بیانگر این است که این حملات همچنان ادامه خواهد یافت.
این شرایط پرسش مهمی را مطرح میکند و این پرسش این است که وضعیت بازدارندگی ایران چگونه است؟ و چرا ایران دست به اقدامی برای متوقف ساختن این حملات نمیزند؟
برای پاسخ دادن به این سوالات لازم است نگاهی داشته باشیم به اینکه بازدارندگی چطور عمل میکند. منطق بازدارندگی مبتنی بر این اصل است که وجود مقدار خاصی از تهدید در برابر تهدید مطرح شده، در محاسبات بازیگر متجاوز تاثیر گذاشته و آن را از تجاوز بازخواهد داشت. به بیانی تهدید بازیگر مدافع یا بازدارنده موجب بالارفتن هزینه تجاوز برای بازیگر متجاوز شده و در نتیجه وی را منصرف میسازد.
اما مسئله به این سادگی نیست، چرا که بازدارندگی پیش از به کاربسته شدن در جهان واقعی، یک مرحله از محاسبات ذهنی را در ذهن بازیگر بازدارنده طی میکند. در این مرحله بازیگر بازدارنده با این پرسش رو به رو است که هزینه اعمال بازدارندگی چیست؟ اعمال بازدارندگی و تهدید به این معنی نیست که لزوما باعث موفقیت بازدارندگی خواهد شد. بلکه این امکان وجود دارد که بازدارندگی اعمال شده به بحران فزاینده ای شکل دهد که نتیجه آن درگیری همه جانبه بین دو بازیگر درگیر باشد. اگر بازیگر بازدارنده به این نتیجه برسد که هزینه اعمال بازدارندگی بیشتر از هزینه عدم اعمال آن است ممکن است دست به بازدارندگی نزده و تجاوز در سطح پایین را بپذیرد.
شرایط موجود در سوریه از جمله فقدان پدافند و پوشش هوایی کارآمد، بودن در زمین بازیگر سوم و محدودیتهای سیاسی، مسئله لوجستیک ناکارآمد همگی از جمله عواملی است که تهدید بازدارندگی ایران در مقابل حملات موجود را ناکارآمد ساخته و کاربست و اجرایی کردن آن را تنها برای ایران پرهزینه میسازد.
نویسنده: منوچهر شفیعی
در طول هفته گذشته مواضع محور مقاومت در سوریه به صورت متناوب از سوی اسرائیل و امریکا مورد حمله هوایی قرار گرفت. الگوی حملات نشان میدهد که این حملات متفاوت از اقدامات گذشته است که در آن امریکا و اسرائیل حملات پراکنده ای را به نیروهای مقاومت انجام میدادند و پس از آن تا مدت قابل توجهی شاهد حمله دیگری نبودیم. بلکه اکنون 72 ساعت است که اهداف این نیروها در سوریه مورد بمباران قرار میگیرد و شرایط موجود بیانگر این است که این حملات همچنان ادامه خواهد یافت.
این شرایط پرسش مهمی را مطرح میکند و این پرسش این است که وضعیت بازدارندگی ایران چگونه است؟ و چرا ایران دست به اقدامی برای متوقف ساختن این حملات نمیزند؟
برای پاسخ دادن به این سوالات لازم است نگاهی داشته باشیم به اینکه بازدارندگی چطور عمل میکند. منطق بازدارندگی مبتنی بر این اصل است که وجود مقدار خاصی از تهدید در برابر تهدید مطرح شده، در محاسبات بازیگر متجاوز تاثیر گذاشته و آن را از تجاوز بازخواهد داشت. به بیانی تهدید بازیگر مدافع یا بازدارنده موجب بالارفتن هزینه تجاوز برای بازیگر متجاوز شده و در نتیجه وی را منصرف میسازد.
اما مسئله به این سادگی نیست، چرا که بازدارندگی پیش از به کاربسته شدن در جهان واقعی، یک مرحله از محاسبات ذهنی را در ذهن بازیگر بازدارنده طی میکند. در این مرحله بازیگر بازدارنده با این پرسش رو به رو است که هزینه اعمال بازدارندگی چیست؟ اعمال بازدارندگی و تهدید به این معنی نیست که لزوما باعث موفقیت بازدارندگی خواهد شد. بلکه این امکان وجود دارد که بازدارندگی اعمال شده به بحران فزاینده ای شکل دهد که نتیجه آن درگیری همه جانبه بین دو بازیگر درگیر باشد. اگر بازیگر بازدارنده به این نتیجه برسد که هزینه اعمال بازدارندگی بیشتر از هزینه عدم اعمال آن است ممکن است دست به بازدارندگی نزده و تجاوز در سطح پایین را بپذیرد.
شرایط موجود در سوریه از جمله فقدان پدافند و پوشش هوایی کارآمد، بودن در زمین بازیگر سوم و محدودیتهای سیاسی، مسئله لوجستیک ناکارآمد همگی از جمله عواملی است که تهدید بازدارندگی ایران در مقابل حملات موجود را ناکارآمد ساخته و کاربست و اجرایی کردن آن را تنها برای ایران پرهزینه میسازد.