Elias K. Law Room

Adabbiin Labsii Manneen Murtii Naannoo Oromiyaa, Lak. 216/2011 kwt 48(2) jalatti fudhatamu battalatti(summarly) moo adeemsa idileetiin fudhatama?(Eliyaas Kaasaatiin)
Barreeffamni gabaaban kun Labsii Manneen Murtii Naannoo Oromiyaa, Lak. 216/2011 kwt 48 jalatti namni ykn qaamni kamuu ajaja Mana Murtii hin raawwanne, akka hin raawwatamne gufuu ta’e, yookiin hojii abbaa seerummaa sirnaan akka hin gaggeeffamne gufuu ta’e yookiin deeggarsa barbaachisu gaafatamee deeggarsa kennuu dide yoo ta’e manni murtichaa adabbii keewwaticha jalatti kaa’ame fudhachuu akka danda’u kaa’eera. Kanaafuu adabbiin keewwaticha jalatti kaa’ame kan fudhatamuu qabu battalatti(summarrly) ta’uu qaba moo? Himannaan idilee Abbaa Alangaatiin irratti dhiyaachuu qaba? kan jedhu ilaaluu qofa.
Bu’uruma kanaan manneen murtii Ajaja kennan kabachiisuuf dirqama qabu. Manneen murtii ajaja kennan bilisummaa guutuun raawwachiisuun isaanii amantaa uummataa horachuu keessatti gahee ol’aanaa qaba. Kaayyoon keewwata kanaa sirna haqaa, keessattuu hojii A/seerummaa deeggaruu fi kabachiisuudhaafi . Gochoota kanneen yeroo ilaallu haala seeraan ala ta’een bilisummaa Mana Murtii ykn abbaa seeraa tuquudhaaf ykn xiqqeessuudhaaf, akkasumas adeemsa sirna haqaa gufachiisuuf gochoota raawwatamaniidha. Dhimmootni kunniin Jeeqa Al-kallattii(Indirect contempt) fakkaatu. Kanaafuu manneen murtii ajaja kennan ykn murtii kennan yeruma sanitti(inistantly) kabachiisuu hin dandeenye taanaan tajaajila barbaadame sirnaan kennuu hin danda’an. Gama kanaan tarkaanfiin battalatti fudhtamu ofeeggannoodhaan yoo ta’e malee heericha kwt 17(2) jalatti namni kamuu himannaan osoo irratti hin dhiyaatin hin hidhamu kan jedhu waliin kan deemu miti. Namni himatame mirgoota “due process” jedhaman ni qaba; himata irratti dhiyaate beekuu, fi ragaa irratti dhiyaate gaaffii gaafachuun qorachuu; Gocha keewwata kana jalatti kaa’ameef tarkaanfiin yeroo fudhatamu garuu namni ajajicha ykn murticha akka hin raawwatamne taasise waan itti himatame beeksisuun ragaa yoo qabaate dhagayuun dansaa dha. Haa ta’u malee manneen murtii tarkaanfii gama kanaan jiru battalatti yeroo fudhatan uulaagalee kanneen akka Strict criteria; clear, serious, present, and imminent danger test” fi “reasonable bad tendency” kanneen jedhaman osoo ilaalanii gaariidha. Akka waliigalaatti tarkaanfiin adabbii keewwata kana jalatti fudhatamu tarkaanfii battalatti(summarly) kan fudhatamu ta’ee qaamni ykn namni tarkaanfiin irratti fudhatamu garuu sababa yoo qabaate sababa isaa dhagahuu yoo barbaachisa ta’e ragaa qabu fudhachuun(adeemsa idilee bifa fakkaatuun osoo hin ta’iin) ulaagaalee gubbaatti tuqaman faana ilaaluun adabbii hojii abbaa seerummaa kabachiisuu danda’u fudhachuu qabaatu. Galatoomaa