መረጃ

#ጤናችን

የኩላሊት ጠጠር(kidney stone)

የኩላሊት ጠጠር በኩላሊትዎ ዉስጥ ትናንሽና ጠንካራ የሆኑ ማዕድናት ሲጠራቀሙ የሚመጣ ችግር ነዉ፡፡ ድንጋዮቹ የተሰሩት ከማዕድናትና አሲድነት ካላዉ ጨዉ ነዉ፡

የህመሙ ምልክቶች(signs and symptoms)

በአብዛኛዉን ጊዜ የኩላሊት ጠጠሮች በኩላሊትዎ ዉስጥ ካልተዘዋወሩ አሊያም ወደ ዩሬተር(ሽንትን ከኩላሊትዎ ወደ ፊኛ የሚወስደዉ ቱቦ) ካልወረዱ በስተቀር ምንም አይነት የህመም ምልክት አያሳዩም፡፡ ስለሆነም የሚከተሉት የህመም ምልክቶች ሊታዩ ይችላሉ፡፡
• ጎንና ጀርባዎ ላይ ከፍተኛ ህመም መኖር
• ወደ ታችኛዉ የሆድዎ ክፍልና ብሽሽት የሚሰራጭ ህመም መፈጠር
• ሽንት ሲሸኑ ህመም መኖር
• ቀይ ወይም ቡናማ የመሰለ የሽንት መልክ መከሰት
• ጉም የመሰለ ወይም ሽታ ያለዉ ሽንት መዉጣት
• ማቅለሽለሽና ማስታወክ
• በተደጋጋሚ ለመሽናት መፈለግ
• ከተለመደዉ ጊዜ/ብዛት በላይ ሽንት መሽናት
• ኢንፌክሽን ካለ ትኩሳትና ብርድ ብርድ ማለት መኖርና
• በጣም ትንሽ መጠን ያለዉ ሽንት መሽናት ናቸዉ፡፡
በኩላሊት ጠጠር ምክንያት የሚከሰተዉ ህመም ሊለዋወጥ ይችላል፡፡ ለምሳሌ ጠጠሩ ወደ ሌላ ቦታ ከሄደ/ ከተዘዋወረ ህመሙ ሊጨምር ይችላል፡፡

የኩላሊት ጠጠር እንዳይፈጠር መከላከል(to prevent kidney stone formation)

የኩላሊት ጠጠር እንዳይፈጠር ለመከላከል የአኗኗር ዘይቤ ለዉጥና መድሃኒቶች ከፍተኛዉን ሚና ይጫወታሉ፡፡
• በየቀኑ በቂ ፈሳሽ/ዉሃ መጠጣት፡- ሞቃታማና ደረቅ የአየር ንብረት ዉስጥ የሚኖሩ ከሆነ ወይም በመደበኛ ሁኔታ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ የሚያደርጉ ከሆነ ሽንት በበቂ መጠን እንዲመረት/እንዲወጣ ፈሳሽ በበቂ መጠን መጠጣት ይመከራል፡፡ ሽንትዎ ነጣ ያለና ንፁህ ከሆነ ዉሃ በበቂ መጠን እየወሰዱ መሆኑን ያሳያል፡፡
መጠነኛ የኦክዛሌት/ oxalate ይዘት ያላቸዉን የምግብ አይነቶች ማዘዉተር፡- የካልሲየም ኦግዛሌት ድንጋይ እየተፈጠረ ካለ ወይም ተጋላጭነት ካለዎ እንደ ስኳር ድንች፣ ቆስጣ፣ ኦቾሎኒ፣ ሻይ፣ ቼኮሌት፣ የአኩሪ አተር ተዋፅኦዎችና ቀይስር ያሉምግቦች በኦግዛሌት የበለፀጉ ስለሆኑ/ከፍ ያለ የኦግዛሌት መጠን ስላላቸዉ/ እነዚህን ምግቦች መመገብ መቀነስ ያስፈልጋል፡፡
• የጨዉና የፕሮቲን ይዘታቸዉ አነስተኛ የሆኑ ምግቦችን መምረጥ/ማዘዉተር፡- የሚመገቡትን የጨዉ መጠን መመጠን እንዲሁም ከእንስሳት ተዋፅኦ ዉጪ ያሉ የፕሮቲን ምንጮችን መመገብ ( ለምሳሌ ባቄላና አተር)
• የካልሲየም ይዘታቸዉ ከፍ ያለ ወይም በካልሲያም የበለፀጉ ምግቦችን መመገብ ነገር ግን የካልሲየም ሰፕሊመንት(ተጨማሪ እንክብል) ሲወስዱ ጥንቃቄ ያድርጉ፡- በካልሲየም የበለፀጉ ምግቦችን መመገብ የኩላሊት ጠጠር የመፈጠር እድሉን አይጨምሩትም፡፡ የህክምና ባለሙያዎ ካልከለከለዎ በስተቀር የካልሲየም ይዘታቸዉ ከፍ ያሉ ምግቦችን መመገብ ይቀጥሉ፡፡ ነገር ግን የካልሲየም ሰፕልመንቶች ከኩላሊት ጠጠር መከሰት ጋር ተያያዥት/ግንኙነት ስላላቸዉ ከመዉሰድዎ በፊት የህክምና ባለሙያዎን ያማክሩ፡፡

ተጋላጭነትዎን የሚጨምሩ ነገሮች (risk factors for kidney stone)

• በዚህ በፊት በቤተሰብዎ ወይም በራስዎ ላይ መሰል ችግር ከነበረ
• የፈሳሽ እጥረት/ ድርቀት ካለ፡- በየቀኑ ፈሰሽ በበቂ መጠን መዉሰድ ካልቻሉ ለኩላሊት ጠጠር ይጋለጣሉ፡፡ ከሌሎቹ ይልቅ በሞቃታማ የአየር ንብረት ዉስጥ የሚኖሩና ከመጠን ያለፈ ላብ የሚያልባቸዉ ሰዎች ለችግሩ ተጋላጭ ናቸዉ፡፡
• የተወሰኑ የምግብ አይነቶች፡- የፕሮቲን፣ የሶዲየምና የስኳር ይዘታቸዉ ከፍተኛ የሆኑ ምግቦችን የሚያዘወትሩ ሰዎች ለተወሰኑ የኩላሊት ጠጠር አይነቶች ይጋለጣሉ፡፡
• ዉፍረት፡- ከመጠን ያለፈ ክብደት ያላቸዉ ሰዎች ላይ የኩላሊት ጠጠር የመፈጠሩ ጉዳይ ከፍተኛ ነዉ፡፡

የህክምና ባለሙያዎን ማማከር የሚገባዎ መቼ ነዉ(when do you consult health professional)?

የሚከተሉት የህመም ምልክቶች ካሉ የህክምና ባለሙያዎን ባስቸኳይ ያማክሩ፡፡
• ህመሙ በጣም ከፍተኛ ከሆነና መቀመጥ ያለመቻል ወይም ምቾት የሚሳንዎ ከሆነ
• ህመሙን ተከትሎ ማቅለሽለሽና ትዉከት ከመጣ
• ከህመሙ ጋር ትኩሳትና ብርድ ብርድ ማለት ካለ
• ከሽንትዎ ጋር ደም ከመጣ
• ሽንትዎን መሽናት ከተቸገሩ

❇️ሌሎች የጤና መረጃዎችን ለማግኘት ቻናላችንን ይቀላቀሉ👇👇👇👇

@merejalehulu

ታሊባን አሜሪካ ከአፍጋኒታን ለቃ መውጣቷን ተከትሎ 'ነፃ ሀገር' ሲል አውጇል

ታሊባን የአሜሪካ ጦር ከ 20 ዓመታት ወረራ በኋላ መውጣቱን እንደ “ታሪካዊ ጊዜ” በመግለፅ አፍጋኒስታን “ነፃ እና ሉዓላዊ” ሀገር ናት ብሏል።

የመጨረሻው የአሜሪካ ወታደሮች ከሀገር ሲወጡ የታሊባን ተዋጊዎች ዛሬ የካቡልን አውሮፕላን ማረፊያ ተቆጣጥረዋል።

ይህንን አጋጣሚም ለማክበርም የካቡል ሰማይ ሌሊቱን በተኩስ እና በርችት ሲናወጥ አንግቷል እንደ አልጀዚራ ዘገባ፡፡

የታሊባኑ ቃል አቀባይ ዛቢሁላህ ሙጃሂድ ከካቡል አውሮፕላን ማረፊያ ለጋዜጠኞች በሰጡት መግለጫ “የአፍጋኒስታን እስላማዊ ኢምሬት ነፃ እና ሉዓላዊ ሀገር እንደሆነ አንጠራጠርም።

“አሜሪካ ተሸነፈች… እናም አሁን በሀገራችን ስም ከሌላው ዓለም ጋር ጥሩ ግንኙነት እንዲኖረን እንፈልጋለን” ብለዋል።

ለአፍጋኒስታኖችም የታሊባን ሀይሎች “ነፃነታችንን እና እስላማዊ እሴቶቻችንን ይጠብቃሉ” በማለት ቃል ገብቷል።

የአሜሪካ ማዕከላዊ ዕዝ ኃላፊ የሆኑት ማሪን ጄኔራል ፍራንክ ማኬንዚ ቀደም ሲል የአሜሪካ ወታደሮች ከካቡል እንደወጡ አስታውቀዋል።

“እኛ ለመውጣት የፈለግነውን ሰው ሁሉ አላወጣንም ግን እኔ እንደማስበው ሌላ 10 ቀናት ብንቆይ እኛ ለማውጣት የፈለግነውን ሁሉ እናስወጣ ነበር”ብለዋል፡፡

የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ጆ ባይደን የአሜሪካ ወታደሮችን ለቀው እንዲወጡ ነሐሴ 31 ቀን ቀነ ገደብ አስቀምጠዋል።

Via Ethio FM

@merejalehulu

በደቡብ ሱዳን የተጠራውን ተቃውሞ ተከትሎ የኢንተርኔት አገልግሎት ተቋረጠ

የሀገሪቱ የፖለቲካ አመራሮች በሀገር አቀፍ ደረጃ ሊካሄድ የታቀደውን የተቃውሞ ሰልፍ ተከትሎ በደቡብ ሱዳን የኢንተርኔት አገልግሎት እንዲቋረጥ እና የስልክ አገልግሎት እንዲወሰን ተደርጓል። የበይነመረብ ክትትል ላይ የሚሰራው ኔትብሎክስ የአገልግሎት መስተጓጎል እንዳለ ማረጋገጫ ሰጥቷል።

በዋና ከተማዋ ጁባ ውስጥ ከፍተኛ ወታደራዊ ሀይል ተቃውሞ ከተነሳ በሚል ተሰማርቶ ይገኛል።የተቃውሞ ሰልፍ እንዲደረግ ጥሪ ያቀረበው ቡድን ራሱን ሕዝባዊ ጥምረት ለሲቪል እርምጃ ብሎ የሚጠራ ሲሆን ፕሬዝዳንቱን እና ተቀዳሚ ምክትል ፕሬዝዳንቱ ከስልጣን እንዲለቁ ጥሪ አቅርቧል።

ፕሬዚዳንት ሳልቫ ኪር እና ተቀዳሚ ምክትል ፕሬዝዳንቱ ሪክ ማቻር የደቡብ ሱዳንን ሕዝብ ተስፋ አስቆርጠዋል ሲል ቡድኑ ከሷል።የጁባ ከተማ ከንቲባ ካሊስቶ ላዶ ፋውስቲኖ አይደለም የተቃውሞ ሰልፍ በከተማው ውስጥ ሁለት እና ከዚያ በላይ ሰዎች እንዲሰበሰቡ አስተዳደራቸው እንደማይፈቅድ ተናግረዋል።

የተቃውሞ ሰልፉን የሚጠራውን ቡድን የሰላም ስምምነቱን የሚቃወሙ ሰዎች ናቸው በማለት ከንቲባው ላዶ ገልፀዋል። ከቡድኑ ጋር ግንኙነት አላቸው ተብለው የተከሰሱ በርካታ የመብት ተሟጋቾች በቁጥጥር ስር ውለዋል።

በሚኪያስ ፀጋዬ

@merejalehulu

በ2013 በጀት ዓመት 4 ቢሊየን ብር ወጪ የተደረገባቸው የህክምና ግብዓቶች መሰራጨቱ ተነገረ

የኢትዮጵያ መድኃኒት አቅራቢ ኤጀንሲ በ2013 በጀት ዓመት 1.5 ቢሊየን የሚያወጡ የመደበኛና የህይወት አድን 2.6 ቢሊየን በአጠቃላይ 4 ቢሊየን ብር ወጪ የተደረገባቸው የህክምና ግብዓቶች ስርጭት መከናወኑን የአዲስ አበባ ቁጥር አንድ ቅርንጫፉ ስራ አስኪያጅ አቶ ሙሉቀን ሞገስ ለብስራት ሬዲዮ ተናግረዋል፡፡

ይህም በኤጀንሲው ከሚገኙ 19 ቅርንጫፎች በህክምና ግብዓት ስርጭት ከፍተኛውን ድርሻ መያዙን ያመላክታል ተብሏል።

ከተከናወኑ ዘርፈ ብዙ ስራዎች መካከል የሞዴል-19 (የዱቤ ሽያጭ አሰባሰብ)98.6 በመቶ ፣ የአመታዊ ቆጠራ በአጭር ጊዜ መጠናቀቅ፣የሽረት ጊዜያቸው ተነሳሽነት መድኃኒቶችን በማስወገድ ለአሰራር ምቹ ሁኔታዎች መፈጠሩንና ወጣቶች በራስ ተነሳሽነት የስራ አካባቢን ማስዋብ ለአብነት ተጠቃሽ ናቸው፡፡

የኮቪድ-19 ወረርሽኝ በኢትዮጲያ ከተከሰተበት ጊዜ ጀምሮ 500 ሚሊየን ብር የሚያወጡ መከላከያና መመርመሪያ ግብዓቶችን እንዲ 1 ሚሊየን 168 ሺህ 290 ዶዝ የኮቪድ-19 የክትባት መድኃኒቶችን ለተለያዩ ጤና ተቋማት ማሰራጨቱን አስታውቋል፡፡

በሳምራዊት ስዩም

@merejalehulu

ምክንያታዊ ያልሆነ የዋጋ ጭማሪን ያደረጉ 58 የንግድ ድርጅቶች ማሸጉን የጉራጌ ዞን ንግድና ገበያ ልማት መምሪያ አስታወቀ ።

በ ጉራጌ ዞን ምክንያታዊ  ያልሆነ የዋጋ  ጭማሪ እያደረጉ  በሚገኙ የንግድ ድርጅቶች ላይ እርምጃ እየተወሰደባቸዉ ሲሆን መምሪያው  ችግሩን ለመቅረፍ በዞኑ በሚገኙ ንግድና ገበያ ልማት ጽህፈት ቤቶች የሚመራና ሌሎችም ባለድርሻ   ተቋማትን ያሣተፈ የዋጋ ማረጋጋት  ግብረ-ኃይል አቋቁሟል።

የመምሪያው  ኃላፊ አቶ መሀመድ  አማን ግበረ-ኃይሉ ዝርዝር እቅድ በማዘጋጀት ባደረገው የዳሰሳ ጥናት  የዋጋ  ጭማሪው ምክንያታዊ  አለመሆኑን   በመረጋገጡ  ህጋዊ አርምጃ  መውሰድ  መጀመሩን ገልጸዋል፡፡58 የተለያዩ የእህልና የሸቀጣሸቀጥ መጋዘኖች የማሸግ  ስራ የተሰራ ሲሆን ከ66 በላይ  የንግድ ድርጅቶች  ማስጠንቀቂያ ተሰጥቷቸዋል። ከአንድ ሺ በላይ  የሚሆኑት ደግሞ   ወቅታዊና ትክክለኛ  የዋጋ ተመን እንዲለጥፉ ተደርጓል።

እርምጃው  የተወሰደው  በወልቂጤ ከተማ አስተዳደር ፣ በሞህር አክሊል ወረዳ ፣ በገደባኖና ጉታዘር ወለኔ ወረዳና በሌሎች በዞኑ አካባቢዎች መሆኑን  የገለጹት አቶ መሀመድ    እርምጃ መውሰድ ከተጀመረ ወዲህ  አንጻራዊ  መሻሻሎች  መኖራቸውን  ጠቁመዋል ።

እንደ መንግሥት ገበያን ለማረጋጋትና  ህብረተሠቡን በከፍተኛ ደረጃ  እየተፈታተነ ያለውን  የኑሮ ውድነትን ችግር ለመቀነስ   ቀጣይነት ያለው ሰራ ስለሚሰራ ህብረተሠቡም እነዚህን ህገ ወጦችን  በአካል በየደረጃው  ለሚገኙ ንግድና ገበያ  ጽህፈት ቤቶች ወይም ባሉበት ሁነው በነፃ የስልክ መስመር በ8034 መረጃ በመስጠት የዜግነት  በግዴታውን ሊወጣ ይገባል ሲሉ መልዕክታቸውን አስተላልፈዋል።


በበረከት ሞገስ

@merejalehulu