Alloh taolo insonni mukarram qilib yaratib, unga son-sanoqsiz ne'matlar va tuganmas yaxshiliklarni ato qildi. Bu ne'mat va yaxshiliklari bilan insonni boshqa yaratilgan maxluqotlardan afzal qildi. Agar bandalar shukr qilsalar, ularga ne'matlarini ziyoda qilishini va'da qildi va itoat qilsalar bu ne'matlar davomiyligi va boqiyligining kafolatini berdi. Alloh taolo Qur'oni karimda shunday marhamat qildi:
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُلُوا۟ مِن طَيِّبَـٰتِ مَا رَزَقْنَـٰكُمْ وَٱشْكُرُوا۟ لِلَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ
“Ey, imon keltirganlar! Allohgagina ibodat qiluvchi bo‘lsangiz, sizlarga Biz rizq qilib bergan pokiza narsalardan yeb, Unga shukr qilingiz!” (Baqara surasi, 172-oyat).
Shukrning fazilatlaridan yana biri shuki, inson shukr qilsa, rizqi yana ziyodalashadi. Bu haqda hazrati Ali raziyallohu anhu shunday deganlar:
“Ne'mat shukrga, shukr esa ziyodalikka bog‘langandir. Modomiki banda shukr qilishda davom etar ekan, Alloh taolo ham ziyoda qilishda bardavom bo‘ladi” (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Shayx Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy hafizahulloh shunday deganlar: “Har bir inson o‘z holiga, hayotiga, qismatiga, taqdiriga rozi bo‘lishni, shukr qilishni o‘rganishi kerak. Chunki, bu hayotni unga Alloh subhonahu va taolo ravo ko‘rdi va shunday bo‘lishini iroda qildi. Shuning o‘zi – katta marhamat, shuning o‘zi – katta bir ne'mat! Shukr qilsak, Alloh bundan ham ziyoda qiladi. Ammo noshukurlik qiladigan bo‘lsak, boshqa hayotlarga havas qiladigan bo‘lsak, o‘zimizdagi boridan ham mahrum bo‘lib qolishimiz mumkin”.
Said ibn Jubayr raziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, u kishi shunday deganlar:
“Bandalarni Alloh taologa eng yaxshisi – musibat kelganda, sabr qilguvchi va ne'mat berilganda, shukr qilguvchisidir”
(Imom Tabariy va Imom Ahmad rivoyatlari).
Sa'diy Sheroziy “Guliston” asarlarida quyidagi hikoyani keltirganlar: Uzoq yo‘l bosib kelayotgan musofir kishi o‘zining oyoq kiyimi eskirib ketganidan nolib, o‘z-o‘ziga “shunaqa ham nochor odam bo‘lamanmi?” deya holining xarobligidan afsuslandi. Shu noliganicha shahar darvozasiga yaqinlashar ekan, darvoza tagida insonlardan biror narsa berishlarini tilanib o‘tirgan tilanchiga ko‘zi tushdi. Ne ko‘z bilan ko‘rsinki, tilanchining ikki oyog‘i ham yo‘q edi. Bu holni ko‘rgan musofir: “Men-ku, poyabzalim yo‘qligi uchun noshukurlik qilibman, oyoqlarim yo‘q bo‘lsa, nima qila olardim, mendan ham nochorroq odamlar bor ekan-da!”, – deb shukronalik yo‘lini tutdi.
Demak, biror narsaga yetisha olmagan odam, avvalo, o‘zidagi mavjud narsalarga nazar solish va boriga shukr qilish lozim. Shukr qiluvchi kishida mehr-muruvvat, insof-diyonat, qanoat, sabr kabi axloqlar mavjud bo‘ladi. Bu axloqlar esa insonni dunyo va oxirat saodatiga boshlaydi
Ibrohim Adham g‘am chekib o‘tirgan kishini ko‘rib, unga: “Nima uchun g‘amginsiz? Sizdan uch narsani so‘rayman menga javob bering”, – dedilar. U kishi rozi bo‘ldi. Ibrohim Adham: “Ushbu borliqda Alloh taolo xohlamagan biror narsa bo‘ladimi?” – deb so‘radilar. “Yo‘q”, – dedi boyagi kishi. Ibrohim Adham yana “Alloh taolo taqdir qilib qo‘ygan rizqingizdan biror narsa ozayadimi?” – deb so‘radilar. “Yo‘q”, – deb javob berdi. Ibrohim Adham: “Alloh taolo yozib qo‘ygan hayotingiz borasidagi biror narsa siz sababli o‘zgaradimi?” – deya so‘radilar. U kishi yana: “Yo‘q”, – deb javob berdi. Ibrohim Adham: “Unday bo‘lsa nega g‘am chekyapsiz?” – dedilar.
Alloh taolo barchamizni boriga shukr qiluvchi va har qanday holatda sabr qiluvchi bandalaridan aylasin, boshiga bir mashaqqat yo musibat tushganida O‘ziga yolvoruvchi va O‘zidan yordam kutuvchi taqvoli bandalari safidan joy bersin, O‘zi va'da qilganiday sabrlarimiz evaziga ulkan ajr-mukofotlarini ato etsin! Omin!
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُلُوا۟ مِن طَيِّبَـٰتِ مَا رَزَقْنَـٰكُمْ وَٱشْكُرُوا۟ لِلَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ
“Ey, imon keltirganlar! Allohgagina ibodat qiluvchi bo‘lsangiz, sizlarga Biz rizq qilib bergan pokiza narsalardan yeb, Unga shukr qilingiz!” (Baqara surasi, 172-oyat).
Shukrning fazilatlaridan yana biri shuki, inson shukr qilsa, rizqi yana ziyodalashadi. Bu haqda hazrati Ali raziyallohu anhu shunday deganlar:
“Ne'mat shukrga, shukr esa ziyodalikka bog‘langandir. Modomiki banda shukr qilishda davom etar ekan, Alloh taolo ham ziyoda qilishda bardavom bo‘ladi” (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Shayx Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy hafizahulloh shunday deganlar: “Har bir inson o‘z holiga, hayotiga, qismatiga, taqdiriga rozi bo‘lishni, shukr qilishni o‘rganishi kerak. Chunki, bu hayotni unga Alloh subhonahu va taolo ravo ko‘rdi va shunday bo‘lishini iroda qildi. Shuning o‘zi – katta marhamat, shuning o‘zi – katta bir ne'mat! Shukr qilsak, Alloh bundan ham ziyoda qiladi. Ammo noshukurlik qiladigan bo‘lsak, boshqa hayotlarga havas qiladigan bo‘lsak, o‘zimizdagi boridan ham mahrum bo‘lib qolishimiz mumkin”.
Said ibn Jubayr raziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, u kishi shunday deganlar:
“Bandalarni Alloh taologa eng yaxshisi – musibat kelganda, sabr qilguvchi va ne'mat berilganda, shukr qilguvchisidir”
(Imom Tabariy va Imom Ahmad rivoyatlari).
Sa'diy Sheroziy “Guliston” asarlarida quyidagi hikoyani keltirganlar: Uzoq yo‘l bosib kelayotgan musofir kishi o‘zining oyoq kiyimi eskirib ketganidan nolib, o‘z-o‘ziga “shunaqa ham nochor odam bo‘lamanmi?” deya holining xarobligidan afsuslandi. Shu noliganicha shahar darvozasiga yaqinlashar ekan, darvoza tagida insonlardan biror narsa berishlarini tilanib o‘tirgan tilanchiga ko‘zi tushdi. Ne ko‘z bilan ko‘rsinki, tilanchining ikki oyog‘i ham yo‘q edi. Bu holni ko‘rgan musofir: “Men-ku, poyabzalim yo‘qligi uchun noshukurlik qilibman, oyoqlarim yo‘q bo‘lsa, nima qila olardim, mendan ham nochorroq odamlar bor ekan-da!”, – deb shukronalik yo‘lini tutdi.
Demak, biror narsaga yetisha olmagan odam, avvalo, o‘zidagi mavjud narsalarga nazar solish va boriga shukr qilish lozim. Shukr qiluvchi kishida mehr-muruvvat, insof-diyonat, qanoat, sabr kabi axloqlar mavjud bo‘ladi. Bu axloqlar esa insonni dunyo va oxirat saodatiga boshlaydi
Ibrohim Adham g‘am chekib o‘tirgan kishini ko‘rib, unga: “Nima uchun g‘amginsiz? Sizdan uch narsani so‘rayman menga javob bering”, – dedilar. U kishi rozi bo‘ldi. Ibrohim Adham: “Ushbu borliqda Alloh taolo xohlamagan biror narsa bo‘ladimi?” – deb so‘radilar. “Yo‘q”, – dedi boyagi kishi. Ibrohim Adham yana “Alloh taolo taqdir qilib qo‘ygan rizqingizdan biror narsa ozayadimi?” – deb so‘radilar. “Yo‘q”, – deb javob berdi. Ibrohim Adham: “Alloh taolo yozib qo‘ygan hayotingiz borasidagi biror narsa siz sababli o‘zgaradimi?” – deya so‘radilar. U kishi yana: “Yo‘q”, – deb javob berdi. Ibrohim Adham: “Unday bo‘lsa nega g‘am chekyapsiz?” – dedilar.
Alloh taolo barchamizni boriga shukr qiluvchi va har qanday holatda sabr qiluvchi bandalaridan aylasin, boshiga bir mashaqqat yo musibat tushganida O‘ziga yolvoruvchi va O‘zidan yordam kutuvchi taqvoli bandalari safidan joy bersin, O‘zi va'da qilganiday sabrlarimiz evaziga ulkan ajr-mukofotlarini ato etsin! Omin!