Tanqidchi emas, maslahatchi
Bir sahoba roziyallohu anhu masjidga namoz o'qish uchun kelganlarida Nabiy alayhissalom ruku'dan ko'tarilayotgan edilar. Boyagi sahoba ruku'ga yetib olish uchun masjid ichiga kiriboq, safga qo'shilmasdan namozga ergashdilar. Namoz o'qib bo'lingandan so'ng Rasulullohdan bu haqda so'raganlarida, u zot shunday javob berdilar: "Alloh (ibodatga bo'lgan) hirsingni ziyoda qilsin. Boshqa bunday qilma".
Ko'pincha odamlarni yaxshi ishni noto'g'ri yo'nalishda qilayotganlarini ko'rib qolamiz yoki aksincha, biz shunday holda bo'lishimiz mumkin. Inson tabiati qiziq, tanqid qilishni qanchalik yaxshi ko'rsa, tanqid qilinishni shunchalik yoqtirmaydi. Ammo ishni shu holicha tashlab qo'yib ham bo'lmaydi. Odamlarga xato qilayotganlarini aytishimiz yoki bizga xato qilayotganimizni aytishlari kerakki, toki keyinchalik bu bo'yicha pand yemaylik. Unda nima qilish kerak? Tanishlarimiz, do'stlarimizga yaxshi niyat bilan no'g'ri ishlar qilayotganlari, asli yaxshi ishlarni noto'g'ri yo'nalishda qilayotganlarini qanday tushuntirishimiz kerak? Nima qilsak ular gaplarimizni qabul qilishadi?
Uslubni ozgina o'zgartirish kerak. Gapni tanqiddan yoki xatoni to'g'rilashdan boshlamang. Do'stingizga u qilayotgan ishi yaxshi ekanligini, ko'pchilikni qo'lidan kelavermasligini, bu ishini to'xtatmasligini ayting. Shundan so'ng u qilayotgan xato haqida gapirishga o'tib, to'g'ri yo'lini ko'rsating.
Misol uchun tanishingiz sizga yozgan inshosini yoki tuzgan dasturini ko'rib berishingizni so'radi. Siz dabdurustdan uni xatolarini qidirishni boshlamang. Avval uni qilgan ishini maqtang, ancha vaqt va mehnat sarflaganini ta'kidlang. Aytaylik, inshoda ishlatgan fikrlari ajoyibligi, tuzgan dasturi ko'rinishi noan'anaviy ekanligini aytib, uni ko'nglini ko'taring. Shundan so'ng qilgan ishida chiqqan ba'zi kichik xatolarni, ularni tuzatsa, yanada yaxshiroq bo'lishini ayting. Tanqidchi emas, maslahatchi rolida bo'ling.
Yuqoridagi narsani yaxshi tushunmay ko'p pand yegan joylarim bo'ldi. Ko'p tanqid odamlarga yoqmaydi, sizni ulardan uzoqlashtirib qo'yadi. Sizdan yordam olmaydigan ham, bermaydigan ham bo'lib qolishadi. Inson esa yakka o'zi rivojlana olmaydi. Dono xalqimiz bekorga aytishmagan: "So'zning so'zdan farqi bor, o'ttiz ikki narxi bor".
@nekbinkundaligi
Bir sahoba roziyallohu anhu masjidga namoz o'qish uchun kelganlarida Nabiy alayhissalom ruku'dan ko'tarilayotgan edilar. Boyagi sahoba ruku'ga yetib olish uchun masjid ichiga kiriboq, safga qo'shilmasdan namozga ergashdilar. Namoz o'qib bo'lingandan so'ng Rasulullohdan bu haqda so'raganlarida, u zot shunday javob berdilar: "Alloh (ibodatga bo'lgan) hirsingni ziyoda qilsin. Boshqa bunday qilma".
Ko'pincha odamlarni yaxshi ishni noto'g'ri yo'nalishda qilayotganlarini ko'rib qolamiz yoki aksincha, biz shunday holda bo'lishimiz mumkin. Inson tabiati qiziq, tanqid qilishni qanchalik yaxshi ko'rsa, tanqid qilinishni shunchalik yoqtirmaydi. Ammo ishni shu holicha tashlab qo'yib ham bo'lmaydi. Odamlarga xato qilayotganlarini aytishimiz yoki bizga xato qilayotganimizni aytishlari kerakki, toki keyinchalik bu bo'yicha pand yemaylik. Unda nima qilish kerak? Tanishlarimiz, do'stlarimizga yaxshi niyat bilan no'g'ri ishlar qilayotganlari, asli yaxshi ishlarni noto'g'ri yo'nalishda qilayotganlarini qanday tushuntirishimiz kerak? Nima qilsak ular gaplarimizni qabul qilishadi?
Uslubni ozgina o'zgartirish kerak. Gapni tanqiddan yoki xatoni to'g'rilashdan boshlamang. Do'stingizga u qilayotgan ishi yaxshi ekanligini, ko'pchilikni qo'lidan kelavermasligini, bu ishini to'xtatmasligini ayting. Shundan so'ng u qilayotgan xato haqida gapirishga o'tib, to'g'ri yo'lini ko'rsating.
Misol uchun tanishingiz sizga yozgan inshosini yoki tuzgan dasturini ko'rib berishingizni so'radi. Siz dabdurustdan uni xatolarini qidirishni boshlamang. Avval uni qilgan ishini maqtang, ancha vaqt va mehnat sarflaganini ta'kidlang. Aytaylik, inshoda ishlatgan fikrlari ajoyibligi, tuzgan dasturi ko'rinishi noan'anaviy ekanligini aytib, uni ko'nglini ko'taring. Shundan so'ng qilgan ishida chiqqan ba'zi kichik xatolarni, ularni tuzatsa, yanada yaxshiroq bo'lishini ayting. Tanqidchi emas, maslahatchi rolida bo'ling.
Yuqoridagi narsani yaxshi tushunmay ko'p pand yegan joylarim bo'ldi. Ko'p tanqid odamlarga yoqmaydi, sizni ulardan uzoqlashtirib qo'yadi. Sizdan yordam olmaydigan ham, bermaydigan ham bo'lib qolishadi. Inson esa yakka o'zi rivojlana olmaydi. Dono xalqimiz bekorga aytishmagan: "So'zning so'zdan farqi bor, o'ttiz ikki narxi bor".
@nekbinkundaligi