🔶صفات حروف
🔰حالات مختلف حروف در هنگام تلفظ را صفات حروف می گویند.
👈این صفات به دو گروه تقسیم می شوند که در اینجا به اختصار بیان می کنیم:
⚜الف) صفاتی که دارای متضاد هستند یعنی در مقابل هر صفت یک صف ضد آن قرار دارد.
⚜ب) صفات غیرمتضاده.
👈⚜الف) صفات متضاده
🔶 ۱) صفت استعلاء : حروفی که این صفت را دارند درشت و پرحجم تلفظ می شوند.
حروف مستعلیه : غ – خ – ق – ص – ض – ط – ظ.
🔶۲) صفت استفال : حروفی که این صفت را دارند نازک و کم حجم تلفظ می شوند( و این صفت ضد صفت استعلاء است).
حروف مستفلیه : ۲۱ حرف ما بقی یعنی از حروف ۲۸ گانه ۷ حرف استعلاء که کم شود بقیه صفت استفال دارند.
نکته :
👈الف – حروف استعلاء در هنگام مکسور بودن استعلایشان کمتر می شود.
👈ب – باید دقت کرد اگر در یک کلمه حرف استعلاء و استفال کنار یکدیگر قرار گرفته است صفات آنها روی یکدیگر اثر نگذارند.
🔶۳) صفت جهْر : حروف مجهوره با صدای بلند تلفظ می شوند و ۱۸ حرف هستند . اگر ۱۰ حرف مهموسه را از ۲۸ حرف عربی کم کنیم بقیه مجهوره هستند.
🔶۴) صفت همس : حروف مهموسه با صدای آهسته و بدون کمک گرفتن از تارهای صوتی اداء می شوند .(این صفت ضد صفت جهر است) . ۱۰ حرف مهموسه در این جمله جمع شده است.
حثّهُ شخصٌ فسکت (ح – ث – ه – ش – خ – ص – ف – س – ک – ت).
🔶۵) صفت شدت : بعضی از حروف به سختی تلفظ می شوند.
یعنی هوا روی مخرج آنها جریان پیدا نمی کند. این حروف صفت شدت دارند و عبارتند از : (اجد قط بکت) ۸ حرف ( ء – ج – د – ق – ط – ب – ک – ت)
🔶۶) صفت رخوت : حروف رخوه به راحتی و نرم تلفظ می شوند و در هنگام تلفظ در مخرج آنها هوا جریان پیدا می کند (این صفت ضد صفت شدت است) . ۱۵ حرف این صفت را دارند ( اگر ۸ حرف شدیده و ۵ حرف متوسطه را از حروف ۲۸ گانه کم کنیم حروف رخوت باقی می ماند).
حروف متوسطه ( بین الشده و الرخوه)
۵ حرف هستند که نه شدت دارند و نه رخوت و این پنج حرف عبارتند از : (لن عمر) (ل – ن – ع – م – ر)
🔶۷) صفت اطباق : حروف مطبقه در هنگام تلفظشان دهان حالت جمع شدن را پیدا می کند و در وسط زبان حالت گودی پیدا می شود.
حروف : ص – ض – ط – ظ صفت اطباق دارند.
🔶۸) صفت انفتاح : حروف منفتحه در هنگام تلفظ آنها دهان گشوده می شود زبان حالت عادی را دارد . ۲۴ حرف مابقی این صفت را (که ضد صفت اطباق است) دارند.
🔶۹) صفت اصمات : بعضی از حروف به سنگینی اداء می شوند این حروف ۲۲ عدد می باشند . اگر از حروف ۲۸ گانه حروف اذلاق را کم کنیم مابقی حروف دارای این صفت است.
🔶۱۰ ) صفت اذلاق : این حروف به نرمی و سبکی تلفظ می شوند و ۶ حرف فرَّ من لُب ( ف- ر – م – ن – ل – ب ) این صفت را ( که ضد صفت اصمات است) دارند.
👈⚜ب )– صفات غیر متضاده :
این صفات نیز ده عدد هستند که بطور اختصار بیان می گردند.
🔶۱) صفت قلقله : اگر یکی از ۵ حرف قطب جد « ق – ط – ب – ج – د» در کلمه ای قرار بگیرند به شرطی که ساکن باشند قابل تلفظ نیستند و لذا برای سهولت تلفظ ، کمی آنها را متمایل به حرکت می کنند.
در «ق» و «ط» میل به ضمه می دهند تا استعلای آنها حفظ شود و ما بقی میل به کسره یا فتحه داده می شود.
🔶۲) صفت لین : دو حرف «واو» و «یاء» ساکن ما قبل مفتوح به نرمی تلفظ می شوند که به آن لین گفته می شود و به این حروف ، حروف لین می گویند.
🔶۳) صفت نبره : «همزه» در هنگام تلفظ سنگین ادا می شود خصوصاً اگر ساکن باشد.
🔶۴) صفت تکریر: زبان به هنگام تلفظ حرف «راء» لرزش پیدا می کند.
🔶۵) صفت تفشی : حرف «ش» در هنگام تلفظ آن هوا در دهان پخش می شود.
🔶۶) صفت انحراف : حرف «راء» و «لام» در هنگام تلفظ کمی از مخرج خود منحرف می شوند.
🔶۷) صفت صفیر: سه حرف «ص – س – ز» در هنگام تلفظ آنها هوا از لابلای دندانها خارج می شود.
🔶۸) صفت بحه : حرف «ح» با خشونت و گرفتگی حلق تلفظ می شود.
🔶۹) صفت استطاله : حرف «ض» در هنگام تلفظ آن زبان تا دندانهای جلو کشیده می شود.
🔶۱۰) صفت غنه : «م» و «ن» در هنگام تلفظ آنها صدا از بینی خارج می شود.
👈تذکر : بیشتر این صفات خود بخود اجرا می شوند به شرطی که مخرج حرف صحیح باشد، لذا در تلفظ آنها نیاز به وسواس زیاد نمی باشد.
@Tajveed_Quran
