Tehran_wikibook

✍موزه ملی!
۱۳۳۵ هجری

#مدرنیته_و_تهران
#مظاهر_تمدنی_جدید
#تاثیرات_غرب
#روز_جهانی_موزه

▪️در طهران در عمارت وزارت فوائد عامه که در دار الفنون است موزه ملی افتتاح می‌شود که بیشتر اشیاء آن را از عمارت و موزه سلطنتی آورده‌اند، کمی هم مردم داده‌اند روز افتتاح تمام وزرا و رجال و محترمین حضور به‌هم رسانیده وزیر علوم و فواید عامه ممتازالملک که خیلی هم از او تعریف می‌کنند خطابه‌ای قرائت نموده است. این موزه در ساعات معین برای مردم باز است که مجانا رفته تماشا نمایند. (سالور، ۱۳۷۴: ج۶، ۴۷۳۸)

منبع: سالور، قهرمان میرزا. ۱۳۷۴. روزنامه خاطرات عین‌السلطنه. ۱۰ جلد. به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار. تهران: اساطیر.

#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.
@Tehran_WikiBook

✍هرمکتوب غم بر غم می‌افزاید.
۱۳۲۹ هجری خورشیدی

▪️سه چهار روزنامه «ایران نو» و یک «استقلال» آورده بود که تمام آنها مملو از اغتشاش ولایات بود من حسرت به دلم ماند یک روزنامه یا یک مکتوب به من برسد که فی الجمله باعث تسلی قلب مجروحم شود. هرروزنامه، هرمکتوب غم بر غم می‌افزاید. (سالور، ۱۳۷۴: ج۵، ۳۴۱۹)

منبع: سالور، قهرمان میرزا. ۱۳۷۴. روزنامه خاطرات عین‌السلطنه. ۱۰ جلد. به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار. تهران: اساطیر.

#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.
@Tehran_WikiBook

✍کلاس نقاشی دارالفنون که به اتاق نقاش‌خانه معروف بود، از زمان نقاشی فرانسوی بنام مسیو کنستان در دارالفنون شروع به کار کرد:
طهران ۱۲۸۰ قمری

#تاثیرات_غرب
#مظاهر_تمدنی_جدید
#مدرنیته_و_تهران
#دارالفنون
#تغییرات_شهر
#تهران_در_گردش_ایام
#موسیو_کنستان
#کنستان

▪️«چندی قبل یکی از اوطاق‌های مدرسه به جهت #موسیو_کنستان معلم نقاشی مشخص و معین گردید که آمده تا شاگردان مخصوص، مشغول مشق نقاشی شوند ولی معلم مزبور بعضی دستورالعمل به جهت روشنایی اوطاق داده بود که بنا درست نمود. بعد از اتمام اعلام می‌شود بیاید. امروز نیز بنایی اوطاق تمام شده، اخبار شد آمد.»
( روزنامه مدرسه مبارکه دارالفنون، مورخ یوم یکشنبه بیست و ششم شهر جمادی الاولی ۱۲۸۰)

پی‌نوشت: سال ۱۲۸۸ هجری قمری موسیو کنستان از معلمی دارالفنون برکنار شد و میرزا علی اکبر خان مزین الدوله جایگزین ایشان در مدرسه دارالفنون می‌شود. (موسیو کنستان در همان سال در تهران از دنیا می‌رود.)

#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.
@Tehran_WikiBook

✍تقدیر محمدرضا کلهر (خوشنویس مشهور) از قلم تراشی‌های کار استاد محمد صادق
طهران دوم ذی‌القعده الحرام، ۱۳۰۱ق.( یکشنبه سوم شهریور ۱۲۶۳)

#مظاهر_تمدنی_جدید
#تبلیغات_و_سلبریتی
#مجمع‌الصنایع
#مجمع_الصنایع

▪️در این رسیله اقتصار می‌نماید به ذکر استاد محمد صادق چاقوساز اصفهانی الاصل ساکن طهران که با اسباب مختصر صنعت و فن خود را به درجه کمال رسانیده و بنده که به مناسبت خطاطی محتاج به قلم تراش می‌باشم، بعد از امتحان انواع و اقسام چاقوهای ممتاز فرنگ امروز قلم تراشی که به کار می‌برم فقط کار استاد محمد صادق است. شما بدانید و مطالعه کنندگان هم بی‌خبر نباشند کارخانه استاد محمد صادق در #خیابان_الماسیه در #مجمع_الصنایع است و چاقوهای او در خوبی و امتیاز مثل چاقوهای ممتاز انگلیس و کلیه در ساختن آهن آلات قدرت و تصرفی به کمال دارد هر که را باور نیست، استاد مشارالیه حاضر است برود و ببیند و السلام.

منبع: روزنامه اطلاع، شماره نود و نه، دوم ذی‌القعده الحرام، ۱۳۰۱ق.

#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.
@Tehran_WikiBook

✍برای همه چیز پول هست مگر معارف!

▪️برای همه چیز پول هست مگر معارف. بودجهٔ معارف شرم‌انگیز است و قسمت بزرگ آن برای مدارس عالیه و متوسطهٔ طهران صرف می‌شود و یا برای ادارات وزارتی یعنی «میز و صندلی». برای معارف تمام ایران باستثنای طهران صدوهفتاد هزار تومان یعنی کمتر از یک صدم بودجهٔ مملکتی صرف می‌شود آنهم نه تنها برای مدارس بلکه صنایع مستظرفه و ادارات معارف ولایات و مفتشین و غیره نیز در آن جمله داخل است. هیچ چیزی عجیب‌تر از فرق ظاهر و باطن توجه مردم ایران به معارف نیست. در ظاهر بقدری از معارف و لزوم آن حرف زده میشود که تصور میرود تمام مردم مملکت بدرجۀ حقیقی اهمیت این مسئله در ترقی و استقلال و ثروت و تمدن و قدرت مملکت پی‌برده‌اند ولی «باطنش قهر خدا عزوجل» است و ابداٌ چیزی که در پی آن نیستیم معارف یعنی تعلیم عمومی است و بس. (تقی‌زاده، ۱۳۲۲: ۷)

مأخذ: تقی‌زاده، حسن. ۱۳۲۲. مقالات حسن تقی‌زاده. از نشریات کتابخانه طهران.


#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.
@Tehran_WikiBook

✍فعالیت نقّاشخانه و کارخانه باسمه
پنجشنبه سوم، شهر شوال المکرم، ۱۲۷۸.

#تغییرات_شهر
#تهران_در_نگاه_دیگری
#مظاهر_تمدنی_جدید
#وضعیت_اجتماعی_شهر
#تاثیرات_غرب

▪️در روزنامه‌های قبل نوشته شده بود که حسب الامر مَقَرّر گردیده است صَنیع الملک نقّاشباشی خاصه، کارخانه‌ی باسمه تصویر و نقّاشخانه دولتی ترتیب داده، در آنجا پرده‌های کار استادان مشهور را با بعضی از باسمه‌های معتبر که از روی عمل استادان معتبر کشیده و طبع نموده‌اند، با سایر اسباب و اوضاع یک مکتب خانه‌ی نقّاشی به طوری که در فرنگستان دیده بوده است و اسباب لازمه‌ی آن را حسب‌الحکم با خود آورده است، ترتیب داده به طوری که هر کس طالب آموختن این صنعت باشد به هیچ‌وجه نقصی در اسباب تحصیلش نباشد بلکه سایر صاحب صنعت‌ها هم در هر طرح و هر کار که محتاج به نمونه و امتیاز سلیقه باشند معطل نباشند و همچنین کارخانه باسمه تصویر را متداول نماید که همه روزه تصاویر مختلفه از کارخانه بیرون آید و این صنایع را رواج کامل بدهد. در این مدت مشغول انجام این خدمت بوده در ارک سلطانی در جنب دیوانخانه‌ی مبارکه نقّاشخانه و کارخانه را ترتیب داده است، به نحوی که در کارخانه‌ی باسمه چهار چرخ در کار است و به علاوه خدمت طبع روزنامجات و احکامات دولتی طبع باسمه تصاویر را چنان ممتاز نموده است که هرکس طالب چاپ نمودن شبیه خود یا مجلسی باشد به فاصله چند روز یک هزار صورت او در کاغذهای ضخیم طبع می‌گردد که نهایت امتیاز داشته باشد و ترتیب نقّاشخانه از این قرار است که چند پرده که خود مشارالیه در سفر ایتالیا از روی عمل استاد مشهور رفائیل کشیده و از صحه جمیع استادان گذرانیده بود در آنجا نصب نموده و از باسمه و صورت‌های گچ و سایر کارهائی که از روی عمل میکائیل و رفائیل و تنتیانه [به احتمال زیاد تیسین] و سایر استادان که اسامی آنها در کتاب آموختن علم نقاشی ذکر شده است کشیده و چاپ نموده‌اند، نصب نموده، از هر قبیل اسباب و آلات کار را در آنجا فراهم آورده، قریب به اتمام است و بعد از اینکه ایام رمضان المبارک منقضی شد ثانیاً اعلان خواهد نمود که جوانان قابل در ایام هفته در آنجا جمع شده و مشغول تحصیل باشند و هفته یک روز هم خود مشارالیه مشغول تعلیم خواهد بود و هفته دو روز هم در آنجا قراری داده خواهد شد که مردم جهت تماشای آنجا مأذون باشند و این اول نقّاشخانه و کارخانه‌ی باسمه تصویر است که در دولت ایران حسب الامر معمول و متداول می‌گردد به طور و طرز فرنگستان.

منبع: روزنامه دولت علیه ایران، نمره پانصد و هجده، تاریخ پنجشنبه سوم، شهر شوال المکرم، ۱۲۷۸.
پی‌نوشت: ۱۴ فروردین ۱۲۴۱ خورشیدی.

#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.
@Tehran_WikiBook

✍سابقاً در طهران پرده دوزی و مبل سازی منحصر به جوانی ارمنی بود حالا متجاوز از بیست دکان باز شده.
۱۳۱۶ هجری قمری

#مظاهر_تمدنی_جدید
#تهران_در_گردش_ایام
#تغییرات_شهر
#تهران_در_نگاه_دیگری

▪️مهمانی مختصر دوره داریم. ظهیرالدوله هم داخل است. یک شب او دعوت کرد. عمارت اندرونش را بکلی خراب کرده تازه می‌سازد. خوب خواهد شد. فقط یک اطاقش تمام بود بنایی‌ها روز به روز مفصل تر می‌شود. تمام پول‌ها صرف بنایی و اسباب اطاق می‌شود. در جفتی بیست تومان و سی‌تومان به اطاق می‌گذارند. سابقاً در طهران پرده دوزی و مبل سازی منحصر به جوانی ارمنی بود حالا متجاوز از بیست دکان باز شده و در خانه‌ها هم کارخانه هست. هرکس ماهی صدتومان دارد پنجاه تومانش خرج این کارها می شود.
ظهير الدوله خوب پیانو می‌زند ویولون هم بلد است. اشعار خودش را هم بسیار خوب می‌خواند آهنگ و اوزان بسیار خوب دارد خودش پیانو می‌زد، دو نفر از نوکرهایش ویولون خیلی بامزه بود. نقاشی‌های پسرش ظهیرالسلطان ایشیک آقاسی‌باشی را در اطاق گذاشته بود بسیار خوب بود و اگر به این طور پیش برود نقاش بی‌بدیلی خواهد شد.(سالور، ۱۳۷۴: ج۲، ۱۲۶۹)

منبع: سالور، قهرمان میرزا. ۱۳۷۴. روزنامه خاطرات عین‌السلطنه. ۱۰ جلد. به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار. تهران: اساطیر.

#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.

@Tehran_WikiBook

✍[ناصرالدین] شاه بی‌آنکه به معانی و مبانی ترقيات فرنگ ملتفت باشد و کارها را از بنیان و اساسی استحکام دهد به ظاهرسازی مشغول می‌شد. طهران دورهٔ ناصری
#مظاهر_تمدنی_جدید
#تغییرات_شهر
#تغییرات_کاخ
#تهران_در_نگاه_دیگری
#تهران_در_گردش_ایام
#کاخ_گلستان

زیبا کردن شهر تهران

▪️شاه در تعمیرات و آبادانی باغ‌ها هوس مخصوص داشت و می‌خواست شهر طهران پاكیزه و نظیف باشد چنانکه فرخ‌خان کوچه‌های ارگ دولتی را به دستور کوچه‌های فرنگستان با سنگ تراشیده مفروش کرد. افسوس که چون از راه غلط بود و سبب لغزش اسب و کالسکه می‌شد، دوباره با خرج و زحمت مجدد سنگ‌ها را از معابر برچیدند. شخصی در معلومات فرخ‌خان به همین کار تمثیل می‌کرد که در فرنگستان چیزی که بیشتر دیده می‌شود کوچه است و این سفیر ایران وقتی که خواست نمونهٔ سنگفرش کوچه‌های فرنگ را که بیش از همه چیز دیده بود بسازد، بقدری غلط ساخت که مجبور شدند به حال اول بگردانند، اما شاه را این امتحانات خسته و آزرده نمی‌کرد، و بی‌اینکه به معانی و مبانی ترقيات فرنگ ملتفت بود و کارها را از بنیان و اساسی استحکام دهد به ظاهرسازی مشغول می‌شد. ناصرالدين شاه ذوق نقاشی داشت و در طراحی به سبک مخصوص دستش قابل بود، لیکن با اثری که این صنعت در تهذیب سلیقه و ملایمت نظر دارد در سه مورد چشم و خیال پادشاه را تعدیل نکرد در ابنیه آنچه ساخته می‌شد با ارادهٔ مباشر عمل بود و اگر شاه تصرفی در طرح و ترتيبه آن می‌فرمود به هیچ سلیقه [ای] مستقیم موافق نمی‌آمد، در لباس سلیقهٔ خوب نداشت و تفنن و هوسی که از شخص همایون در البسه و تزئینات آن می‌شد ذوق سلیم نمی‌پسندید. (امین‌الدوله، ۱۳۷۰: ۱۵)

منبع: امین‌الدوله، میرزاعلی‌خان. ۱۳۷۰. خاطرات سیاسی میرزاعلی‌خان امین‌الدوله (چاپ سوم). بکوشش حافظ فرمانفرمائیان. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر.

#تهران_را_از_دریچه_کتاب_بخوانیم.

@Tehran_WikiBook

پی‌نوشت: روزی در جلسه‌ای در شهرداری منطقه دوازده یکی از حاضران نقدی به سنگفرش‌های میدان بهارستان و چهارراه سرچشمه داشت، که کل زیروبند ماشین پایین می‌آید و پیاده‌رو در گذر سی تیر با این سنگ‌فرش‌ها جز درد پا چیزی برای رهگذر ندارد. حال آنکه سنگ‌فرش‌های فرانسه و دیگر کشور‌ها اینگونه نیست. دوست ارجمند شهردار پشت میز نشسته در جواب نقدی که شنیده بود گفت با گذر زمان و تردد وسایل نقلیه سنگ‌فرش‌ها ساییده شده و برای حمل و نقل مناسب خواهد شد.