ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေတွင် အောက်ပါအတိုင်း တပ်မတော်၏ အခန်းကဏ္ဍကို ပြဌာန်းထားရာ “ဘုရင်စနစ်၏ အင်စတီကျူးရှင်းနှင့် ဘုရင်အား နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုကာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကာအကွယ်ပေးရန်အတွက် တပ်မတော်သည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ သို့မဟုတ် စစ်ပွဲတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် ပုန်ကန်မှုနှင့် မင်းမဲ့စရိုက်များကို နှိမ်နှင်းခြင်း သို့မဟုတ် ဟန့်တားခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ရမည်” ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုင်းတပ်မတော်သည် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ စစ်ဘက်နှင့် စစ်ဘက်မဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးကို ပံ့ပိုးကူညီရန်နှင့် လူမှုကောင်းကျိုးချမ်းသာမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် အခြားသော အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက် ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုတွင် ထိုင်းတပ်မတော်၏ အခန်းကဏ္ဍ

ပထမဦးစွာ ယနေ့ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု အခြေအနေ ကို လေ့လာပါမည်။ နိုင်ငံတကာတွင် စစ်အင်အား အသုံးပြုမှုအား ကုလသမဂ္ဂက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ရှိရမည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံက အခိုင်အမာ ယုံကြည်ထားသည်။ ကုလသမဂ္ဂသည် နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် တရားဝင်မှုနှင့် ပဋိညာဉ်စာတမ်းပါ အခွင့်အာဏာရှိသည့် တစ်ခုတည်းသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပါသည်။ အင်အားကြီးနိုင်ငံများ ထိပ်တိုက်တွေ့မှု ပပျောက်ရေး ကြိုးပမ်းနေသော်လည်း ပဋိပက္ခများသည် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်း၏ တည်ငြိမ်မှုကို ဆက်လက် ခြိမ်းခြောက်နေဆဲ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂအား ၎င်းတို့၏ တစ်ဦးတည်းသော ငြိမ်းချမ်းရေး အာမခံသူအဖြစ် ဆက်လက်ခံယူကာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံများ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခများ သက်သာရာရရန် မျှော်လင့်နေကြပါသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအချို့တွင် မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေချိန်တွင် နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေးအတွက် အဓိကပံ့ပိုးကူညီမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် ကုလသမဂ္ဂအနေဖြင့် စစ်အေးကာလအတွင်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် အခြေအနေများနှင့်မတူဘဲ လုပ်ငန်းတာဝန်မျိုးစုံကို ကိုင်တွယ်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်နေပါသည်။ မျက်မှောက်ခေတ် တာဝန်သစ်များအား ငြိမ်းချမ်းရေးမှုထိန်းသိမ်းမှုဆိုင်ရာ စစ်ဆင်ရေးဟု ခေါ်ဆိုကြသည်ဖြစ်ရာ ၎င်းတို့တွင် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းဆိုင်ရာ တာဝန်များမှသည် ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုတာဝန်များနှင့် ပဋိပက္ခအပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ခြင်းများအထိ အမျိုးအစား ကွဲပြားစွာ ပါဝင်နေကြပါသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု စစ်ဆင်ရေးများသည် အသွင်အပြင်များ ပိုမိုများပြားလာသည်နှင့်အမျှ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု လုပ်ငန်းများတွင် တပ်မတော်၏ အစဉ်အလာ အခန်းကဏ္ဍသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာပါသည်။ တပ်မတော်ကဆောင်ရွက်သည့် လုပ်ငန်းများ၏ သဘောသဘာဝအရ ကြီးကြပ်ခြင်း၊ ကင်းလှည့်ခြင်းနှင့် စောင့်ကြည့်ခြင်းမှသည်အရပ်ဘက်ဝန်ထမ်းများနှင့်အတူအ တာဝန်များအထိ ခွဲဝေယူမှုများ ပါဝင်သည်။ ထို့လုပ်ငန်းတာဝန်များအနက် အချို့မှာ -

(၁) ဒေသခံပြည်သူများ၏ လုံခြုံရေးနှင့် ကာကွယ်ရေး၊
(၂) လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီများ ပေးပို့ခြင်းနှင့် ဖြန့်ဖြူးခြင်း၊
(၃) ဒေသဆိုင်ရာ တရားစီရင်ရေးစနစ်များ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ခြင်း၊
(၃) ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် အရပ်ဘက် အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပြန်လည် ထူထောင်ရေး၊
(၄) ဒုက္ခသည်များနှင့် နေရပ်စွန့်ခွာသူများအား စီမံခန့်ခွဲမှု၊
(၅) သတင်းအချက်အလက် ဖြန့်ချိခြင်းနှင့် မီဒီယာဆက်ဆံရေး၊
(၆) ကယ်ဆယ်ရေးယာဉ်တန်းများအတွက် လက်နက်ကိုင်အစောင့်အကြပ်လိုက်ပေးခြင်း၊
(၇) အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခြင်း၊
(၈) ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်ရေး၊
(၉) မိုင်းရှင်းလင်းရေးနှင့်
(၁၀) အခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေးရုံးများ ဖွဲ့စည်းခြင်းတို့ပါဝင်သည်။

တပ်မတော်၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု အခန်းကဏ္ဍကို ထိုင်းအပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားက ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ ထိုင်းတပ်မတော်သည် ကုလသမဂ္ဂ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု စစ်ဆင်ရေး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ပါဝင်နိုင်ရန် အစိုးရ၏ မူဝါဒကို လိုက်နာခြင်းလျှက် နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းများနှင့် အညီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများ လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကူဝိတ် (UNIKOM) နှင့် ဆီလီရာလီယွန် (UNAMSIL) သို့ စစ်ဖက်စောင့်ကြည့်လေ့လာသူများ စေလွှတ်ခြင်းနှင့် အရှေ့တီမော (INTERFET နှင့် UNTAET) တွင် ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုတပ်ဖွဲ့များတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။

ထိုင်းတပ်မတော်သည် အီရတ်/ကူဝိတ်စစ်ပွဲအတွင်း ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဧပြီလက စတင်ကာ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂ အီရတ်-ကူဝိတ် စောင့်ကြည့် လေ့လာရေးမစ်ရှင် သို့မဟုတ် UNIKOM တွင် ထိုင်းတပ်မတော် အရာရှိ ၇ ဦး ပါဝင်ရန် ဖိတ်ကြားခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့သည် နှစ်နိုင်ငံ နယ်နိမိတ်တစ်လျှောက် စစ်မဲ့ဇုန်တွင် တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။