.
ခုချိန် အာဆတ်သမ္မတပြုတ်ကျပြီး သူပုန်နိုင်သွားတဲ့ အကြောင်းအရာက အတော်လေး Trend ဖြစ်နေတယ်။ ခက်တာက ဒီနိုင်ငံနဲ့ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံက သမိုင်းကြောင်းမတူဘူး။ သမိုင်းကြောင်းမတူဘူးဆိုတာက လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများတာကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ မဲခိုးပြီး အစိုးရပြန်ဖြစ်ချင်လို့ ဒီမိုကရေစီအရည်ခြုံပြီး လက်နက်ကိုင်ကြတာ နဲ့…..တိုင်းရင်းသားနဲ့ဖက်ဒရယ်အရည်ခြုံပြီး ဖအေသေရင် သားက ဒီနယ်မြေမှာ လက်နက်ကိုင်အင်အားစုခေါင်းဆောင်ဖြစ်ချင်နေတဲ့ ပုံစံတွေက ဆီးရီးယားနဲ့ အကွာကြီး ကွာသွားတာပဲ။
----
လက်ရှိ ဆီးရီးယားကို အစိုးရပြုတ်ကျသွားစေတဲ့အထိ ဦးဆောင် သူပုန်အဖွဲ့ တွေဆိုတာလည်း ညွှန့်ပေါင်းမဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့တွေပဲ။ သူတို့နောက်ကွယ်မှာ အမေရိကန်နဲ့ တူရကီရှိကြတယ်။ ဆီးရီးယား ဘက်က ရုရှားပါပေးရတယ်ဆိုတာကလည်း နေတိုးအဖွဲ့ကို ချိန်ခွင်လျှာ လုပ်နိုင်ဖို့ မြေထဲမှာပင်လယ်မှာ စစ်အခြေစိုက်စခန်း လာဖွင့်ထားရတယ်။ ဒီလောက်ပဲ။ အကုန်လုံးက သူ့အကျိုးစီးပွား၊ ကိုယ့်အကျိုးစီးပွားပဲ။ အာဆတ်ပြုတ်သွား လည်း တက်လာတဲ့ အစိုးရနဲ့ ရုရှားက ဆက်သွားမှာပဲ။ ခုလည်း အာဆတ်ပြုတ်သွားလို့ သိပ်ပျော်မနေနဲ့။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်း ၃၀ အထက်ရှိတဲ့ အဲ့နိုင်ငံက Failed State ဖြစ်သွားရုံထက်မပိုဘူး။ တက်လာတဲ့ခေါင်းဆောင်ကလည်း အမေရိကန်က ဆုကြေးငွေ ထုတ်ပြီး ဝရမ်းကပ်ထားခံရတဲ့ မောင်။ ဒါလည်း အကျိုးစီးပွားပဲ။
-----
လက်ရှိ နစက က တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်နေတယ်ဆိုတာက ၂၀၂၀ မဲခိုးမှုပြဿနာကြောင့် ပဲ။ ဒါက တောင်ကိုရီးယားကို သွားနှိုင်းလို့လည်း မရဘူး။ ဖွဲ့စည်းပုံကြောင့်လည်း မဟုတ်ဘူး။ မဲမခိုးရင် အရေးပေါ် အခြေအနေမဖြစ်ဘူး။ တပ်မတော်က အာဏာ ထထိမ်း/သိမ်းမှ UEC မှာ အဓိက တာဝန်ရှိတာဆိုပြီး လွှဲချလို့လည်း မရဘူး။ အဲ့ဒီ UEC ကို အတိုင်ပင်ခံက သွားစစ်တာ နှစ်ကြိမ်အထိ RECORD ရှိတယ်။ လွတ်လပ်တဲ့ ပြည်ထောင်စု အဆင့် UEC ကို ဘယ်အစိုးရကမှ သွားစစ်စရာမလိုဘူး။ မဲစာရင်းပြန်စစ်ပေးဖို့နေနေ သာသာ တတိယအကြိမ် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းကိုတောင် မထုတ်ပြန်နိုင်တဲ့၊ တနည်းအားဖြင့် ထုတ်ပြန် ပေးဖို့ ငြင်းဆန်တဲ့ UEC ကို ဘာယုံကြည်ချင်စရာ တကွက်မှမရှိဘူး။ ဦးတင်အေး လက်ထက်မှာ မဲစာရွက်ပေါ် ဖယောင်းလိမ်းထားပါတယ်ဆိုပြီး စွပ်စွဲလို့ ဦးဥာဏ်ဝင်း တစ်ယောက် ဂျေးထဲအောင်းရမလိုလို ဖြစ်တဲ့ ကိစ္စမျိုးက အထင်အရှားရှိခဲ့တယ်။ ဆိုလိုတာက… ကိုယ်မှန်တယ်ထင်ရင် အဲလို ရှင်းရဲရမှာမဟုတ်ဘူးလား။ တပ်မတော်က ဒီကိစ္စကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တာ တစ်ဖွဲ့တည်း၊ တစ်ယောက်တည်းကို မဟုတ်ဘူး။ UEC ၊ တရားရေး၊ အထူးလွှတ်တော်၊ သမ္မတအထိ၊ နောက်ဆုံး ကာလုံအထိ နည်းလမ်း တကျ တောင်းဆိုခဲ့တာ။ တပ်မတော်က အာဏာထယူမှ နည်းလမ်းမမှန်ဘူး ပြောရအောင် မဲခိုးနေတာ ပြန်ရှင်းပြသင့်တယ်ဆိုတဲ့ အမှန်တရား စောက်ပေါက်ကျတော့ ဘာစို့နေလို့ ဒီလူငယ်တွေက ပြောမထွက်ရဲကြတာလဲ။
----
လက်ရှိတိုင်းပြည်မှာက စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ဗိုလ်နဂါးတို့လို သစ်ခိုးထုတ်၊ ရေနံမြေ ခိုးထုတ်နဲ့ ပျော်ပါးနေတဲ့ PDF တွေလည်း အများကြီး။ NUG ရဲ့ COC ထဲကနေ ပျော်ပျော်ကြီး ခေါင်းဖြတ် လူသတ်နေကြတာလည်း အများကြီး။ ဖက်ဒရယ်နဲ့ ဒီမိုကရေစီလိုချင်လို့ပါလို့ ပြောပြီး လက်နက်ဖြုတ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ဆိုတော့ ဟင်အင့်လို့ ပြောတဲ့ ဂွမ်မော်တို့လို သောက်ခြောက်တွေကလည်း အများကြီး။ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ပေးပြီးသားအခြေအနေမှာ -င်ယားပြီး လားရှိုးတက်သိမ်းတဲ့ တကန့်ပျက်လို တိုင်းရင်းသား တွေကလည်း အများကြီး။ စစ်မှုထမ်းရမှာကြောက်လို့ ပြည်မထဲက ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ မှာ ပလိန်းကြီး လာထားကြတဲ့ ပလောင်တွေလည်း အများကြီး။ ပြီးရင် ဒီကောင်တွေကပဲ ဗမာက လူမျိုးကြီးဝါဒဆိုပြီး ပြောကြတာလည်း ထုနဲ့ဒေးပဲ။
----
အစိုးရအနေနဲ့ NUG ကို လမ်းဘေး ခွေးဘဝ ရောက်စေချင်ရင် NLD ကို ရွေးကောက်ပွဲထဲ ပြန်တွန်းတင်လိုက်။ AA ကို ခွေးဖြစ်စေချင်ရင် ဘင်္ဂလီတွေကို ၈၂ ခုနှစ် ဥပဒေအတိုင်း စစ်ဆေးလို့ သက်သေပြနိုင်တဲ့သူတိုင်း နိုင်ငံသားပေးမယ်လို့ တရားဝင်ကြေညာလိုက်။ ပြီးရင် ရခိုင်ကို ဧရာဝတီရော၊ မကွေးဘက်ကရော ဖြတ်လေးဖြတ် သေချာဖြတ်။ အဂတိလိုက်စားတဲ့ ဘယ်ဝန်ထမ်းမဆို ထောင်နှစ်ကြီးကြီးချလိုက်။ ကချင်မှာလည်း ဗန်းမော်နဲ့ မံစီလောက်ပဲ မကြည့်နဲ့။ စိတ်ပါရင် လိုင်ဇာနဲ့ မိုင်းဂျားယန်တို့ကို အပြင်းပြေ ဗုံးကြနေလို့ ရတယ်။ တောင်ခမ်းပဲ မကြည့်နဲ့။ စိတ်ပါရင်… နမ့်ဆန်ကို ပြာဖြစ်အောင် လုပ်လို့ရတယ်။ လုပ်ပါလို့လည်း တောင်းဆိုနေရတာပဲ။ လက်နက်ကိုင်ပေါင်း ရာကျော်ရှိတဲ့ ဒီနိုင်ငံမှာ အစိုးရလည်း အင်အားချိနဲ့လို့မရဘူး။ ဒီအစိုးရရဲ့ အာဏာစက် ပြန့်အောင် ကာကွယ်ပေးရတဲ့ …တပ်မတော်ရဲ့အင်အားလည်း ချိနဲ့နေလို့မရဘူး။
(နရီမိုး)
ခုချိန် အာဆတ်သမ္မတပြုတ်ကျပြီး သူပုန်နိုင်သွားတဲ့ အကြောင်းအရာက အတော်လေး Trend ဖြစ်နေတယ်။ ခက်တာက ဒီနိုင်ငံနဲ့ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံက သမိုင်းကြောင်းမတူဘူး။ သမိုင်းကြောင်းမတူဘူးဆိုတာက လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများတာကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ မဲခိုးပြီး အစိုးရပြန်ဖြစ်ချင်လို့ ဒီမိုကရေစီအရည်ခြုံပြီး လက်နက်ကိုင်ကြတာ နဲ့…..တိုင်းရင်းသားနဲ့ဖက်ဒရယ်အရည်ခြုံပြီး ဖအေသေရင် သားက ဒီနယ်မြေမှာ လက်နက်ကိုင်အင်အားစုခေါင်းဆောင်ဖြစ်ချင်နေတဲ့ ပုံစံတွေက ဆီးရီးယားနဲ့ အကွာကြီး ကွာသွားတာပဲ။
----
လက်ရှိ ဆီးရီးယားကို အစိုးရပြုတ်ကျသွားစေတဲ့အထိ ဦးဆောင် သူပုန်အဖွဲ့ တွေဆိုတာလည်း ညွှန့်ပေါင်းမဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့တွေပဲ။ သူတို့နောက်ကွယ်မှာ အမေရိကန်နဲ့ တူရကီရှိကြတယ်။ ဆီးရီးယား ဘက်က ရုရှားပါပေးရတယ်ဆိုတာကလည်း နေတိုးအဖွဲ့ကို ချိန်ခွင်လျှာ လုပ်နိုင်ဖို့ မြေထဲမှာပင်လယ်မှာ စစ်အခြေစိုက်စခန်း လာဖွင့်ထားရတယ်။ ဒီလောက်ပဲ။ အကုန်လုံးက သူ့အကျိုးစီးပွား၊ ကိုယ့်အကျိုးစီးပွားပဲ။ အာဆတ်ပြုတ်သွား လည်း တက်လာတဲ့ အစိုးရနဲ့ ရုရှားက ဆက်သွားမှာပဲ။ ခုလည်း အာဆတ်ပြုတ်သွားလို့ သိပ်ပျော်မနေနဲ့။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်း ၃၀ အထက်ရှိတဲ့ အဲ့နိုင်ငံက Failed State ဖြစ်သွားရုံထက်မပိုဘူး။ တက်လာတဲ့ခေါင်းဆောင်ကလည်း အမေရိကန်က ဆုကြေးငွေ ထုတ်ပြီး ဝရမ်းကပ်ထားခံရတဲ့ မောင်။ ဒါလည်း အကျိုးစီးပွားပဲ။
-----
လက်ရှိ နစက က တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်နေတယ်ဆိုတာက ၂၀၂၀ မဲခိုးမှုပြဿနာကြောင့် ပဲ။ ဒါက တောင်ကိုရီးယားကို သွားနှိုင်းလို့လည်း မရဘူး။ ဖွဲ့စည်းပုံကြောင့်လည်း မဟုတ်ဘူး။ မဲမခိုးရင် အရေးပေါ် အခြေအနေမဖြစ်ဘူး။ တပ်မတော်က အာဏာ ထထိမ်း/သိမ်းမှ UEC မှာ အဓိက တာဝန်ရှိတာဆိုပြီး လွှဲချလို့လည်း မရဘူး။ အဲ့ဒီ UEC ကို အတိုင်ပင်ခံက သွားစစ်တာ နှစ်ကြိမ်အထိ RECORD ရှိတယ်။ လွတ်လပ်တဲ့ ပြည်ထောင်စု အဆင့် UEC ကို ဘယ်အစိုးရကမှ သွားစစ်စရာမလိုဘူး။ မဲစာရင်းပြန်စစ်ပေးဖို့နေနေ သာသာ တတိယအကြိမ် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းကိုတောင် မထုတ်ပြန်နိုင်တဲ့၊ တနည်းအားဖြင့် ထုတ်ပြန် ပေးဖို့ ငြင်းဆန်တဲ့ UEC ကို ဘာယုံကြည်ချင်စရာ တကွက်မှမရှိဘူး။ ဦးတင်အေး လက်ထက်မှာ မဲစာရွက်ပေါ် ဖယောင်းလိမ်းထားပါတယ်ဆိုပြီး စွပ်စွဲလို့ ဦးဥာဏ်ဝင်း တစ်ယောက် ဂျေးထဲအောင်းရမလိုလို ဖြစ်တဲ့ ကိစ္စမျိုးက အထင်အရှားရှိခဲ့တယ်။ ဆိုလိုတာက… ကိုယ်မှန်တယ်ထင်ရင် အဲလို ရှင်းရဲရမှာမဟုတ်ဘူးလား။ တပ်မတော်က ဒီကိစ္စကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တာ တစ်ဖွဲ့တည်း၊ တစ်ယောက်တည်းကို မဟုတ်ဘူး။ UEC ၊ တရားရေး၊ အထူးလွှတ်တော်၊ သမ္မတအထိ၊ နောက်ဆုံး ကာလုံအထိ နည်းလမ်း တကျ တောင်းဆိုခဲ့တာ။ တပ်မတော်က အာဏာထယူမှ နည်းလမ်းမမှန်ဘူး ပြောရအောင် မဲခိုးနေတာ ပြန်ရှင်းပြသင့်တယ်ဆိုတဲ့ အမှန်တရား စောက်ပေါက်ကျတော့ ဘာစို့နေလို့ ဒီလူငယ်တွေက ပြောမထွက်ရဲကြတာလဲ။
----
လက်ရှိတိုင်းပြည်မှာက စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ဗိုလ်နဂါးတို့လို သစ်ခိုးထုတ်၊ ရေနံမြေ ခိုးထုတ်နဲ့ ပျော်ပါးနေတဲ့ PDF တွေလည်း အများကြီး။ NUG ရဲ့ COC ထဲကနေ ပျော်ပျော်ကြီး ခေါင်းဖြတ် လူသတ်နေကြတာလည်း အများကြီး။ ဖက်ဒရယ်နဲ့ ဒီမိုကရေစီလိုချင်လို့ပါလို့ ပြောပြီး လက်နက်ဖြုတ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ဆိုတော့ ဟင်အင့်လို့ ပြောတဲ့ ဂွမ်မော်တို့လို သောက်ခြောက်တွေကလည်း အများကြီး။ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ပေးပြီးသားအခြေအနေမှာ -င်ယားပြီး လားရှိုးတက်သိမ်းတဲ့ တကန့်ပျက်လို တိုင်းရင်းသား တွေကလည်း အများကြီး။ စစ်မှုထမ်းရမှာကြောက်လို့ ပြည်မထဲက ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ မှာ ပလိန်းကြီး လာထားကြတဲ့ ပလောင်တွေလည်း အများကြီး။ ပြီးရင် ဒီကောင်တွေကပဲ ဗမာက လူမျိုးကြီးဝါဒဆိုပြီး ပြောကြတာလည်း ထုနဲ့ဒေးပဲ။
----
အစိုးရအနေနဲ့ NUG ကို လမ်းဘေး ခွေးဘဝ ရောက်စေချင်ရင် NLD ကို ရွေးကောက်ပွဲထဲ ပြန်တွန်းတင်လိုက်။ AA ကို ခွေးဖြစ်စေချင်ရင် ဘင်္ဂလီတွေကို ၈၂ ခုနှစ် ဥပဒေအတိုင်း စစ်ဆေးလို့ သက်သေပြနိုင်တဲ့သူတိုင်း နိုင်ငံသားပေးမယ်လို့ တရားဝင်ကြေညာလိုက်။ ပြီးရင် ရခိုင်ကို ဧရာဝတီရော၊ မကွေးဘက်ကရော ဖြတ်လေးဖြတ် သေချာဖြတ်။ အဂတိလိုက်စားတဲ့ ဘယ်ဝန်ထမ်းမဆို ထောင်နှစ်ကြီးကြီးချလိုက်။ ကချင်မှာလည်း ဗန်းမော်နဲ့ မံစီလောက်ပဲ မကြည့်နဲ့။ စိတ်ပါရင် လိုင်ဇာနဲ့ မိုင်းဂျားယန်တို့ကို အပြင်းပြေ ဗုံးကြနေလို့ ရတယ်။ တောင်ခမ်းပဲ မကြည့်နဲ့။ စိတ်ပါရင်… နမ့်ဆန်ကို ပြာဖြစ်အောင် လုပ်လို့ရတယ်။ လုပ်ပါလို့လည်း တောင်းဆိုနေရတာပဲ။ လက်နက်ကိုင်ပေါင်း ရာကျော်ရှိတဲ့ ဒီနိုင်ငံမှာ အစိုးရလည်း အင်အားချိနဲ့လို့မရဘူး။ ဒီအစိုးရရဲ့ အာဏာစက် ပြန့်အောင် ကာကွယ်ပေးရတဲ့ …တပ်မတော်ရဲ့အင်အားလည်း ချိနဲ့နေလို့မရဘူး။
(နရီမိုး)