Резистенция (лат. resistentia – «қарсылық, төзімділік») – қандай да бір сыртқы әсерге, өзгерістерге немесе қысымға қарсы тұру қабілеті. Бұл ұғым әртүрлі салада қолданылады және әртүрлі мағынаны білдіруі мүмкін.
Резистенцияның негізгі мағыналары:
1. Медицинада:
• Ағзаның бактерияларға, вирустарға, дәрі-дәрмектерге немесе басқа да зиянды факторларға қарсылық көрсету қабілеті.
• Мысалы, антибиотикке резистенттілік – бактериялардың антибиотикке төзімді болуы.
2. Биологияда:
• Өсімдіктер мен жануарлардың сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына (суық, құрғақшылық, инфекциялар) бейімделуі немесе қарсы тұруы.
3. Физикада:
• Материалдың электр тогына немесе басқа физикалық күштерге қарсыласу қабілеті.
• Мысалы, электрлік резистенция – электр тогының өтуіне қарсыласу қасиеті.
4. Психологияда:
• Адамның немесе топтың стресске, қысымға немесе сыртқы әсерлерге төзімділігі.
• Мысалы, адамның қиын жағдайларға бейімделу қабілеті.
5. Әлеуметтану мен саясатта:
• Белгілі бір топтың немесе жеке адамның әлеуметтік, саяси немесе мәдени өзгерістерге қарсылық көрсетуі.
• Мысалы, отарлық билікке қарсы халықтың қарсылық көрсетуі.
Қысқаша:
Резистенция – сыртқы факторларға немесе қысымға қарсы тұру, төзімділік көрсету қабілеті. Ол биологиялық, физикалық, психологиялық немесе әлеуметтік тұрғыда қолданылады.
Резистенцияның негізгі мағыналары:
1. Медицинада:
• Ағзаның бактерияларға, вирустарға, дәрі-дәрмектерге немесе басқа да зиянды факторларға қарсылық көрсету қабілеті.
• Мысалы, антибиотикке резистенттілік – бактериялардың антибиотикке төзімді болуы.
2. Биологияда:
• Өсімдіктер мен жануарлардың сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына (суық, құрғақшылық, инфекциялар) бейімделуі немесе қарсы тұруы.
3. Физикада:
• Материалдың электр тогына немесе басқа физикалық күштерге қарсыласу қабілеті.
• Мысалы, электрлік резистенция – электр тогының өтуіне қарсыласу қасиеті.
4. Психологияда:
• Адамның немесе топтың стресске, қысымға немесе сыртқы әсерлерге төзімділігі.
• Мысалы, адамның қиын жағдайларға бейімделу қабілеті.
5. Әлеуметтану мен саясатта:
• Белгілі бір топтың немесе жеке адамның әлеуметтік, саяси немесе мәдени өзгерістерге қарсылық көрсетуі.
• Мысалы, отарлық билікке қарсы халықтың қарсылық көрсетуі.
Қысқаша:
Резистенция – сыртқы факторларға немесе қысымға қарсы тұру, төзімділік көрсету қабілеті. Ол биологиялық, физикалық, психологиялық немесе әлеуметтік тұрғыда қолданылады.