#Barbaachisummaa_Baruumsa_Seena:
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Ummanni seenaa isaa yeroo darbee hin beekne maal keessa akka jiru hin beeku; Fuuldurattis maal akka ta'u karoorsuu hin danda'u. Akka jecha warra seenaatti seenaan kaleessa qofa osoo hin taane seenaan hardhaa fi boris of keessatti qabata. Har'a maal keessan jira, bor immoo akkam ta'uun qaba jedhee xiinxala.
Sadarkaa seenaan qabu hubachuudhaaf Qur'aana ilaaluun nuuf ga'aadha. Qur'aanni tokko sadaffaa isaatii ol seenaa Nabiyyootaafi namoota gaggaariitiin, akkasumas kan warra jajallatee badeetiin kan guutameedha.
Barri nuti keessa jirru yeroo ummanni seenaa ishee darbee fi abbootii isheetiin dhaaddataa jirtuudha. Kana malees bara namni isa keessa waan hordofu wallaalee dhamoo keessa jiruudha. Yeroo warri kubbaa miilaa dhiitu urjiitti (star)tti moggaafamee waamamu keessa jirra. Urjiin eenyuma ta'a laata? Akka beektonni jedhanitti akkasumas hadiisa sanadni isaa dadhabaa ta'een akka dhufetti: urjiin ummata kanaa Sahaabota Ergamaa Rabbiiti (SAW). Seenaa Nabiyyootaatti aanee wanti hanga seenaa sahaabotaa iimaana namaaf dabalu, sodaa Rabbii namaaf ida'uufi hidhannoo ummata hundaaf ta'u lafuma irratti argamee hin beeku. Dhaloonni akka sahaabota Nabi Muhammad (SAW) lafa kana irratti yeroo kam keessallee nabiyyii kam wajjinuu argamee hin beeku. Dhugaatti isaan urjiidha. Warri beekumsa isaanii dhaales star hidhannoo ta'uu qabaniidha.
Akka Qur'aanaa fi Hadiisa keessa jirutti urjiin bu'aa gurguddaa sadii qaba. Isaanis: mallattoo ittiin karaa qajeelan, bareeduma samiitii fi shayxaana ittiin ari'uuf tajaajila. Bu'aan sahaabotaa fi ulamootaas kanuma fakkaata. Namni jallataan beekumsa isaanii qabatee karaa isaanii hordofuun qajeela; Namni shayxaanni isarratti moo'e seenaa isaanii xiinxalee shayxaana of irraa ari'a. Yeroo isaan lubbuun jiran keessa immoo isaanuu shayxaana ni ari'u. Kan sadaffaa immoo dachii Rabbii bareechuu dha. Wallaahii! Osoo beektoleen beekumsa dhaalanii fi seenaa Islaamaa hubatan lafa kana irra hin jirree dachii gubbaa taa'uurra du'anii jala isaa ciisuu wayya. Dachiin isaaniin bareedde. Qur'aanni isaaniin dubbata, isaanis qur'aanaan dubbatu. Lafa kana irratti isaan bakka bu'aa Ergamtootaati.
Yeroo ammaa wanti namni ittiin faarfamu wantoota hedduutu jira. Garuu hedduun isaanii amala beelladaati. Fakkeenyaaf namni tokko fiigichaan tokkoffaa ba'e haa jennu. Osoo illeettii ykn saree wajjin fiigee isaan dursuu mitii walakkaa isaanii hin fiigu ta'a. Kan humna guddaa qaba jedhamus walakkaa gaangeefi bineensa biraa hin qabaatu. Warri waan ulfaataa (weight) ol kaasu jedhamanis hanga harree baachuu hin danda'an. Warreen sagalee isaaniitu gaariidha; artistoota jedhamanis hanga simbiraa hin bareedu ta'a. Silaa wanti ilmi namaa ittiin kophaa ba'u inni guddaan sammuun yaadee waa barachuudhaani. Caalaan barnootaa immoo aqiidaatti aanee kitaaba Rabbii (Qur'aana) barachuudha. Inni lammaffaa immoo hadiisa Ergamaa Isaa (SAW) barachuudha. Ergasii wantoota isaan hubachuuf fayyadan kanneen akka Fiqhii, Usuulal Fiqhii, Nahwii fi kkf barachuudha. Barumsi biraa inni guddaan iimaana namaaf dabalu immoo seenaa ummata gaggaarii kanneen dhugaaf qabsaa'anii Rabbiin isaan milkeesse ykn kanneen miidhaa hojjatanii Rabbiin isaan dhabamsiise qoratanii barumsa irraa fudhachuudha. Fkn seenaa sahaabota Ergamaa Rabbii (SAW) qorachuufi kaafiroota warra faallaa isaanii dhaabbatanis xiinxaluun bu'aa guddaa of keessaa qaba. Warra milkaa'etti ni hidhatta; karaa warraa hoonga'ee irraa ni fagaatta. Bu'aalee kanaafi kanneen biroos argachuudhaaf seenaan baay'ee murteessaadha.
Gara biyya keenyaatti yoo deebinus namoota bara Sahaabaa irraa kaasanii amantii Isaaniitiif qabsoo baay'ee qabsa'aa turan, kan seenaa isaanii irraa dhaloonni ammaa bu'aa guddaa argatu baay'eetu jira. Mootoleen Islaamaa Najaashii irraa eegalee hanga dhuma mootii Islaamaa biyya keenya keessa turan Abbaa Jifaaritti kanneen jiran seenaan isaanii osoo sirriitti qoratamee dhaloota bira ga'ee hidhannoo gaarii nuuf ta'a.
Kottaa waliin seenaa keenya haa qorannu. Dhugaafi dhara adda haa baafannu.
@Gaaddisatokkummaaislaamaa
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Ummanni seenaa isaa yeroo darbee hin beekne maal keessa akka jiru hin beeku; Fuuldurattis maal akka ta'u karoorsuu hin danda'u. Akka jecha warra seenaatti seenaan kaleessa qofa osoo hin taane seenaan hardhaa fi boris of keessatti qabata. Har'a maal keessan jira, bor immoo akkam ta'uun qaba jedhee xiinxala.
Sadarkaa seenaan qabu hubachuudhaaf Qur'aana ilaaluun nuuf ga'aadha. Qur'aanni tokko sadaffaa isaatii ol seenaa Nabiyyootaafi namoota gaggaariitiin, akkasumas kan warra jajallatee badeetiin kan guutameedha.
Barri nuti keessa jirru yeroo ummanni seenaa ishee darbee fi abbootii isheetiin dhaaddataa jirtuudha. Kana malees bara namni isa keessa waan hordofu wallaalee dhamoo keessa jiruudha. Yeroo warri kubbaa miilaa dhiitu urjiitti (star)tti moggaafamee waamamu keessa jirra. Urjiin eenyuma ta'a laata? Akka beektonni jedhanitti akkasumas hadiisa sanadni isaa dadhabaa ta'een akka dhufetti: urjiin ummata kanaa Sahaabota Ergamaa Rabbiiti (SAW). Seenaa Nabiyyootaatti aanee wanti hanga seenaa sahaabotaa iimaana namaaf dabalu, sodaa Rabbii namaaf ida'uufi hidhannoo ummata hundaaf ta'u lafuma irratti argamee hin beeku. Dhaloonni akka sahaabota Nabi Muhammad (SAW) lafa kana irratti yeroo kam keessallee nabiyyii kam wajjinuu argamee hin beeku. Dhugaatti isaan urjiidha. Warri beekumsa isaanii dhaales star hidhannoo ta'uu qabaniidha.
Akka Qur'aanaa fi Hadiisa keessa jirutti urjiin bu'aa gurguddaa sadii qaba. Isaanis: mallattoo ittiin karaa qajeelan, bareeduma samiitii fi shayxaana ittiin ari'uuf tajaajila. Bu'aan sahaabotaa fi ulamootaas kanuma fakkaata. Namni jallataan beekumsa isaanii qabatee karaa isaanii hordofuun qajeela; Namni shayxaanni isarratti moo'e seenaa isaanii xiinxalee shayxaana of irraa ari'a. Yeroo isaan lubbuun jiran keessa immoo isaanuu shayxaana ni ari'u. Kan sadaffaa immoo dachii Rabbii bareechuu dha. Wallaahii! Osoo beektoleen beekumsa dhaalanii fi seenaa Islaamaa hubatan lafa kana irra hin jirree dachii gubbaa taa'uurra du'anii jala isaa ciisuu wayya. Dachiin isaaniin bareedde. Qur'aanni isaaniin dubbata, isaanis qur'aanaan dubbatu. Lafa kana irratti isaan bakka bu'aa Ergamtootaati.
Yeroo ammaa wanti namni ittiin faarfamu wantoota hedduutu jira. Garuu hedduun isaanii amala beelladaati. Fakkeenyaaf namni tokko fiigichaan tokkoffaa ba'e haa jennu. Osoo illeettii ykn saree wajjin fiigee isaan dursuu mitii walakkaa isaanii hin fiigu ta'a. Kan humna guddaa qaba jedhamus walakkaa gaangeefi bineensa biraa hin qabaatu. Warri waan ulfaataa (weight) ol kaasu jedhamanis hanga harree baachuu hin danda'an. Warreen sagalee isaaniitu gaariidha; artistoota jedhamanis hanga simbiraa hin bareedu ta'a. Silaa wanti ilmi namaa ittiin kophaa ba'u inni guddaan sammuun yaadee waa barachuudhaani. Caalaan barnootaa immoo aqiidaatti aanee kitaaba Rabbii (Qur'aana) barachuudha. Inni lammaffaa immoo hadiisa Ergamaa Isaa (SAW) barachuudha. Ergasii wantoota isaan hubachuuf fayyadan kanneen akka Fiqhii, Usuulal Fiqhii, Nahwii fi kkf barachuudha. Barumsi biraa inni guddaan iimaana namaaf dabalu immoo seenaa ummata gaggaarii kanneen dhugaaf qabsaa'anii Rabbiin isaan milkeesse ykn kanneen miidhaa hojjatanii Rabbiin isaan dhabamsiise qoratanii barumsa irraa fudhachuudha. Fkn seenaa sahaabota Ergamaa Rabbii (SAW) qorachuufi kaafiroota warra faallaa isaanii dhaabbatanis xiinxaluun bu'aa guddaa of keessaa qaba. Warra milkaa'etti ni hidhatta; karaa warraa hoonga'ee irraa ni fagaatta. Bu'aalee kanaafi kanneen biroos argachuudhaaf seenaan baay'ee murteessaadha.
Gara biyya keenyaatti yoo deebinus namoota bara Sahaabaa irraa kaasanii amantii Isaaniitiif qabsoo baay'ee qabsa'aa turan, kan seenaa isaanii irraa dhaloonni ammaa bu'aa guddaa argatu baay'eetu jira. Mootoleen Islaamaa Najaashii irraa eegalee hanga dhuma mootii Islaamaa biyya keenya keessa turan Abbaa Jifaaritti kanneen jiran seenaan isaanii osoo sirriitti qoratamee dhaloota bira ga'ee hidhannoo gaarii nuuf ta'a.
Kottaa waliin seenaa keenya haa qorannu. Dhugaafi dhara adda haa baafannu.
@Gaaddisatokkummaaislaamaa