پژوهشی در فرهنگ زرتشتی

وظیفه دینی زرتشتیان

#کتاب

وظیفه دینی هر انسانی عبارت از این است که به بهتربن وجه ممکن کاری را که وظیفه اجتماعی و طبقاتی اش به عهده اش گذاشته است انجام دهد.موبد باید یزش برگزار کند،آیین های دینی را به جای آورد و آموزش دهد،شاه باید دشمنان ملت آریایی را به احترام وادارد، کشاورز باید روی زمین کار کند و آن را آبیاری نماید،ارتش باید نبرد کند و غیره، همه کارهای مردمان ارزش دینی خاصی دارند و بخش های از آیین مزدیسنایی را تشکیل می دهند.انجام این کارها از روی وجدان، به تجدید حیات کمک خواهد کرد. این تجدید حیات فقط زمانی تحقق می یابد که همه کوششها یی که بر عهده طبقات مختلف اجتماع است به گونه ای بی عیب و نقص به انجام رسیده باشد.

بن مایه:موله.مارین_ایران باستان_ترجمه دکتر ژاله آموزگار_انتشارات توس_سال ۱۳۹۱
🔥 @atorshiz 🔥

تفکر زرتشتی

#کتاب

بزرگداشت زندگی در صورت های مختلف آن و محکومیت بی چون چرای تخریب، حمایت از باروری و ارزشیابی مناسب ثروت_(ص.۵۶)

برای پایداری بهتر در برابر نابودی باید غذا خورد،دارایی به دست آورد و تولید کرد.اگر به گونه شایسته ای ارزشیابی کنیم،دارایی سلاحی است که مبارزه بر علیه نابودی را ممکن می سازد...ارزش انسانی که می خورد از آن که روزه می گیرد بیشتر است.دارا به درویش و کسی که صاحب فرزندانی است بر کسی که بی فرزند است برتری دارد.اعتقادات اخلاقی مزدیسنایی عبارت از مبارزه است.ارزش هر انسانی به اندازه مقاومتی است که در برابر نابودی نشان می دهد. این نوعی اعتقاد اخلاقی ریاضت کشانه نیست ولی آیین لذت پرستی نیز نیست(ص.۶۱_۶۲)

بن مایه:موله.مارین_ایران باستان_ترجمه دکتر ژاله آموزگار_انتشارات توس_سال ۱۳۹۱
🔥 @atorshiz 🔥

ازدواج با محارم

#کتاب

در درجه اول ازدواج با محارم باید برای حفظ پاکی سلسله خاندان های موبدی به کار رفته باشد.این خصوصیت سرّی شریعت باستانی گاهانی یقیناً عادتی را توصیف می کند که به نظر عجیب می آید:ازدواج با محارم، میان پدر و دختر، پسر و مادر، برادر و خواهر. معلوم است که این نوع ازدواج در تمدن های گوناگون بسیاری رواج داشته است ولی تنها در خانواده های شاهی معمول بوده است.هیچ جا بجز ایران باستان، این عمل خصوصیت ثواب سفارش شده ای را به پیروان ندارد.موضوع عبارت از دیدگاه نظری این مفهوم نیست :رساله های حقوقی کاملاً گواهی می دهند که این رسم حتا بیرون از خاندان شاهی نیز انجام می گرفته است. من تصور می کنم که این عمل بی قاعده را می توان با در نظر گرفتن دو عامل توضیح داد:خصوصیت اصلا رمزی شریعت گاهانی رایج در بعضی از حلقه های روحانی و خصوصیت موروثی روحانیت مزدیسنایی:امروزه نیز موبدان فقط از میان بعضی از خانواده ها می توانند انتخاب شوند،موضوعی که گویای این نیست که همه اعضای این خانواده ها خود به خود موبد هستند.در دوران باستان نیز موقعیت همان بوده است و هرودوت حتا مغ ها را به عنوان قبایل مادی بر می شمارد؛پس،بخصوص در مورد مغ ها است که عادت مورد نظر با گواهی های صریح نشان داده شده است. از سوی دیگر دیون کریسستم می گوید که زردشت آیین خود را نه به همه پارسها بلکه به بهترین آنها که ایشان را مغ می نامند تعلیم داده است.آخرین گاه از پورچیستا دختر زردشت، نام می برد که خود را هم در اختیار پدرش و هم همسرش گذاشته است :بنابر سنت منظور از این همسر، جاماسب جانشین پیامبر و موبد بزرگ است.(ص.۱۱۳_۱۱۴)


بن مایه:موله.مارین_ایران باستان_ترجمه دکتر ژاله آموزگار_انتشارات توس_سال ۱۳۹۱
🔥 @atorshiz 🔥

برپا کردن آتشکده در زمينى كه همانند بتکده بود

#کتاب

در (فرمانروایی)اعلیحضرت خسرو قبادان مردی کَکا(۱)نام بود(و)مردی(دیگر)آذر_تخم نام(و)در(قطعه)زمینی همانند بتکده داشتند،زمانی بنابر فرمان و اختیار موبدان بتکده را از(آن زمین)کنده و آتشکده ای در آنجا برپا کردند؛هنگامی که قرار شد آن آتشکده به دیوان بنیادهای خیریه باز پس داده شود،در مورد در اختیار داشتن بدون زیان تمامی آن زمین آتشکده توسط ککا و آذر_تخم(و نیز مالکیت آن از طریق قیمومت)از سوی ککا و آذر_تخم و فرزندان و نوادگان آنها فرمان صادر شد.ککا و آذر _تخم تا زمانی که زنده بودند در اختیار داشتند ولی(پس از)در گذشت ککا و آذر_تخم، بزرگ که موبد اردشیر خوره بود،در این مورد که بنابر فرمان و اختیار، آن آتشکده به سالاری ککا و آذر_تخم برپا شد، حکمی صادر کرد که(بر مبنای آن)بنابر همین آیین، فرزندان و نوادگان دختری(او)نیز باید(سالاری آتشکده را در اختیار داشته باشند؛و واتیار(نیز در همین خصوص)حکمی صادر کرد؛داد فرخِ داد هرمزد(نیز که)مغان اندرزبد بود در این مورد که اگر آنان که این آتشکده را بر پا کردند برای سالاری آن آتشکده فرمانی نداده بودند(آنگاه سالاری)آن را که ککا بر پا کرده بود از میان فرزندان و نوادگان ککا و(سالاری)آن را که آذر _تخم بر پا کرده بود از میان فرزندان و نوادگان آذر _تخم باید(فرزند و یا نوه)بزرگتر و بهتر در اختیار می داشت حکمی صادر کرده و (آنرا)مُهر کرد.(فصل ۴۲_ص.۳۵۷،۳۵۸_شماره ۳۸)


بن مایه:فرخ مرد بهرامان_مادیان هزار دادستان(هزار رای حقوقی)_پژوهش: سعید عریان_مشخصات نشر :تهران_نشر علمی. ۱۳۹۱
«مادیان هزار دادستان تنها سند و مدرک موجود در خصوص نظام حقوقی دوره ساسانی است(۶۵۱_۲۲۱ میلادی)

🔥 @atorshiz 🔥

برپا کردن آتشکده و سالاری آن

#کتاب

آذرباد مرد_بودان موبدان موبد بود(و)برای(شادی)روان آذرباد آتشکده ای بر پا کرد و اظهار داشت که سالاری آتش را داد_خوش که هم خواهر آذرباد بود و هم زن(او)داشته باشد و برای در اختیار داشتن(سالاری آن)فرمان داد؛وبنابر اختیار آتشکده برپا شد و(سپس)در مورد(سالاری آن آتشکده)اظهار داشت که پس از درگذشت داد _خوش به فرخ_ویان و پس از درگذشت فرخ_ویان(نیز)به شخص دیگری واگذار شود؛و وصیت نامه (مربوطه)به مُهر روشن_هرمزد که مقام ارشد آتشکده ایران_خوره_خسرو بود مهر شد و فرمان آذرباد نیز در خصوص(آن بنیاد(برای شادی روان آذرباد)تبدیل به سند شد.(فصل ۴۲_ص.۳۵۶.۳۵۷_شماره ۳۴)


بن مایه:فرخ مرد بهرامان_مادیان هزار دادستان(هزار رای حقوقی)_پژوهش: سعید عریان_مشخصات نشر :تهران_نشر علمی. ۱۳۹۱
«مادیان هزار دادستان تنها سند و مدرک موجود در خصوص نظام حقوقی دوره ساسانی است(۶۵۱_۲۲۱ میلادی)

🔥 @atorshiz 🔥

نگاهداری آتشکده ها و سالاران آنها

#کتاب

مهر نرسی بزرگ فرمدار در مورد ۲ آتشکده گفت که:«من به سالاری(یکی از آتشکده ها)مردی و(وبه سالاری آتشکده دیگر)مردی(دیگر)را منصوب کردم»؛ما را سپند که رّد بود حکم صادر کرد که سالاری آتشکده به اولاد آن مردان نمی رسد؛ولی گشن_جم گفته است که(سالاری آتشکده ها)به اولاد(آن مردان)می رسد. (فصل ۴۲_ص۳۵۶_شماره ۳۲)


بن مایه:فرخ مرد بهرامان_مادیان هزار دادستان(هزار رای حقوقی)_پژوهش: سعید عریان_مشخصات نشر :تهران_نشر علمی. ۱۳۹۱
«مادیان هزار دادستان تنها سند و مدرک موجود در خصوص نظام حقوقی دوره ساسانی است(۶۵۱_۲۲۱ میلادی)

🔥 @atorshiz 🔥

کوچ دادن زرتشتیان و احداث باغ سعادت آباد اصفهان


#کتاب

به موجب فرمان لازم الاذعان مهندسان دقت پیشه و معماران مهارت اندیشه رنگ دولتخانه مبارکه در باغی متصل به باغ سعادت و مشرف بر دریاچه زنده رود و پل جدید ریخته به ساعتی سعادت سرمایه شروع در تاسیس بنیان و افراختن آن به آسمان نمودند. و چون همسایگی گبران با دولت سرای ولی نعمت جهان و جهانیان چون همسایگی زمین و آسمان دور از کار بود، فرمان والا به نفاذ پیوست که زمینی در جوار جولاه(جلفا)در ملتزمان رکاب اقبال اعيان منازل گبران را به قیمت واقعی خریداری نموده منازل مرغوب و عمارت خوب فراخور پایه و شان خود بنا نمایند.(ص.۶۳۲)


بن مایه:خلد برین محمد یوسف واله قزوینی اصفهانی_ایران در زمان شاه صفی و شاه عباس دوم(۱۰۳۸_۱۰۷۸ه.ق)_تصحیح:دکتر محمد رضا نصیری_انجمن آثار و مفاخر فرهنگی_۱۳۸۲

🔥 @atorshiz 🔥

تعصب شدید و قشریت بی حد و حصر صفویان در برخورد با پیروان ادیان دیگر

#کتاب

تعصب شدید و قشریت بی حد و حصر شد به طوریکه گبران اصفهان را از گبر آباد بیرون کردند و آنجا را بنام سعادت آباد کرده و زمین به آنان در جنوب جولاه(جلفا)دادند.و در ۱۰۶۶هجری(۱۶۵۵م) علامت خاصی برای یهودیان در نظر گرفتند که برای لباس خود بدوزند و از شهر آنها را بیرون کردند و به هر یهودی دو تومان دادند تا مسلمان شود و بعد از این مسلمانی«وجه جزیه ایشان که مبلغی خطیر و خر ساله واصل سر کار خاصه شريفه می شد از آنان ساقط گشته و سوای آن نیز از قرار نفری دو تومان به انعام ایشان مقرر گردید و یهودیان سایر شهرها هم رغبت نموده قریب به بیست هزار خانوار آن جماعت به شرف اسلام مشرف گشتند»(ص.۲۴۵)

بن مایه:باستانی پاریزی.محمد ابراهیم_سیاست و اقتصاد عصر صفوی_انتشارات صفی علیشاه_۱۳۵۷

🔥 @atorshiz 🔥

فتوای علمای صفوی برای سکونت دادن زرتشتیان در خارج از شهر کرمان(آزار و اذیت زرتشتیان)


#کتاب


در زمان شاه سلیمان صفوی انارالله برهانه علماء کرمان گفتند مجوسیه ساکن بلده باید خارج شهر منزل نمایند تا با مسلمانان محشور نباشند،آنها را در خارج بلده سمت شمال، جنب همین دروازه،سکنا دادند و خانه ها و آتشکده ساختند و مدتی زیست کردند. کُرَّةِ اول که محمود قلزائی اَوْغان(افغان)از قندهار به کرمان آمد اول نتوانست شهر را تسخیر و تصرف نماید، مجوسیه را غارتید؛آن بیچارگان لابد به شهر منزل گرفتند، چون این دروازه جنب آن محله است موسوم به دروازه گبری بود، همانا که مردم کرمان هنوز اغلب مجوس را گبر گویند.مرحوم وکیل الملک آن دروازه را تعمیر کرده دروازه خراسان نامید.(ص.۱۰۵)


بن مایه:احمد علی خان وزیری_جغرافیای کرمان_تصحیح و تحشیه: دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی_انجمن آثار و مفاخر فرهنگی _سال ۱۳۷۶

🔥 @atorshiz 🔥

دروازه گبری کرمان و تاراج زرتشتیان

#کتاب

سوم دروازه مشهور گبری است چون در خارج شهر بود و طایفه زردشتیان سکونت داشته اند لهذا به دروازه گبری معروف بوده،محمود افغان در زمان سلاطین صفویه به کرمان آمده شهر را نتوانست مفتوح نماید،این محله را ویران و مردمش را تاراج نمود. مرحوم محمد اسمعیل خان وکیل الملک در سنه ۱۲۸۰ هجری(۱۸۶۰میلادی)آن را تعمیر نموده به ملاحظه آنکه رو به خراسان باز می شود دروازه‌ خراسان نام نهاد. لکن بعضی از اهالی به عادت قدیم هنوز دروازه گبری نامند.(ص.۱۰۵)

بن مایه:احمد علی خان وزیری_جغرافیای کرمان_تصحیح و تحشیه:دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی_انجمن آثار و مفاخر فرهنگی_سال ۱۳۷۶

🔥 @atorshiz 🔥