بلادرنگ
برخی معتقدند واژۀ «درنگ» فارسی است و آوردن «بلا»ی عربی قبل از آن «خلاف فصاحت» است. به‌جای آن بهتر است «بی‌درنگ» گفته شود.
پاسخ:
افزوده شدن وندهای یک زبان به پایه‌ای از زبانی دیگر بی‌اشکال است و از فصاحت نمی‌کاهد، چنان‌که واژه‌هایی مانند «ايرانی‌مآب» و «فرنگی‌مآب» و «عربی‌مآب» از افزوده شدن وندی عربی به پایه‌ای فارسی یا رایج در فارسی ساخته شده‌اند و واژه‌های «آبدارباشی» و «آشپزباشی» و «معمارباشی» و «پستچی» و «تلفنچی» و «شکارچی» از پیوستن وندهای ترکی به پایه‌ای فارسی یا رایج در فارسی ساخته شده‌اند (بسنجید با «بلادرنگ»). به همین قیاس، افزوده شدن وندی فارسی به پایه‌ای عربی یا هر زبان دیگر نیز درست است، چنان‌که «باادب»، «پرحوصله»، «کم‌سواد» و هزاران واژۀ دیگر. نتیجه آنکه آوردن «بلا»ی عربی قبل از واژۀ «درنگ» فارسی خلاف فصاحت نیست، ولی اگر کسی به سره‌گراییِ معتدل معتقد باشد، می‌تواند «بی‌درنگ» را بر «بلادرنگ» ترجیح دهد.
فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
برخی معتقدند واژۀ «درنگ» فارسی است و آوردن «بلا»ی عربی قبل از آن «خلاف فصاحت» است. به‌جای آن بهتر است «بی‌درنگ» گفته شود.
پاسخ:
افزوده شدن وندهای یک زبان به پایه‌ای از زبانی دیگر بی‌اشکال است و از فصاحت نمی‌کاهد، چنان‌که واژه‌هایی مانند «ايرانی‌مآب» و «فرنگی‌مآب» و «عربی‌مآب» از افزوده شدن وندی عربی به پایه‌ای فارسی یا رایج در فارسی ساخته شده‌اند و واژه‌های «آبدارباشی» و «آشپزباشی» و «معمارباشی» و «پستچی» و «تلفنچی» و «شکارچی» از پیوستن وندهای ترکی به پایه‌ای فارسی یا رایج در فارسی ساخته شده‌اند (بسنجید با «بلادرنگ»). به همین قیاس، افزوده شدن وندی فارسی به پایه‌ای عربی یا هر زبان دیگر نیز درست است، چنان‌که «باادب»، «پرحوصله»، «کم‌سواد» و هزاران واژۀ دیگر. نتیجه آنکه آوردن «بلا»ی عربی قبل از واژۀ «درنگ» فارسی خلاف فصاحت نیست، ولی اگر کسی به سره‌گراییِ معتدل معتقد باشد، می‌تواند «بی‌درنگ» را بر «بلادرنگ» ترجیح دهد.
فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh