Forward from: سیاووش
حسین ملاصادقی:
لحن گفت و گو
( مناظره / پرسش و پاسخ )
گفت و گوها انواع مختلفی دارند :
۱- مناظره :
مناظره رقابت کردن با یکدیگر در بحث و گفت و گو یا پرسش و پاسخ است. در این نوشته ها معمو لا لحن پرسش کننده تند و محکم، به دور از خرد گرایی و همراه با فخر فروشی است؛ در حالی که لحن پاسخ دهنده همواره آرام و متین و توام با خرد است؛ به عبارت دیگر پرسش‌گر که فکر می کند بر حق است، سوالی را از طرف مقابل می پرسد اما چنان پاسخی می شنود که دیگر حرفی برای گفتن نمی ماند .
خواننده چنین متنی می تواند همانند یک بازیگر نقش آفرینی کند؛ یعنی در عین حال دو لحن را با دو چهره متفاوت بیان کند. گاه با این طرف و آن طرف رفتن جایگاه و صدای خود را تغییر می دهد که مفهوم را بهتر بتواند بیان کند .
بهترین مناظره های ادبیات فارسی عبارتند از : مست و محتسب از پروین اعتصامی، فرهاد و خسرو از نظامی .
در خواندن چنین متن هایی باید به نکته های زیر توجه کرد :
۱- به کشش های آوایی و جملات پرسشی توجه شود.
۲- به فروکش های لحن پاسخ گوینده توجه شود.
۳- حس غرور وخود خواهی در جملات پرسش گر حفظ شود.
۴- حس گفتن جملات عاقلانه و حکیمانه در جملات پاسخ گودر نظرگرفته شود.
۵- استفاده ازدست وصورت وبدن درتفهیم موضوع بسیار مفید است.
نخستین بــــار گفـــتش کز کــجایی ؟ بگــــفـــت از دار ملــــک آشــــنایـی
بگفت آنجا به صنعت در چه کو شند ؟ بگــفت انـــده خرنــــد و جان فروشند
بگفتا جان فـــــروشی در ادب نیــست بگـــفت از عشقبازان این عجب نیســـت
بگفــت از دل شــدی عاشق بدینسان ؟ بگـــفت از دل تو می گوئی من از جان
بگفـــتا دل ز مهـــرش کی کنی پاک ؟
بگفت آنگه که باشم خفته در خـــاک …
( نظامی)
۲- رجز خوانی :
که هر دو نفر به شرح دلاوری ها و نژاد و افتخارات خود با لحنی حماسی می پردازند؛ مانند : رستم و اسفند یار یا رستم و اشکبوس در شاهنامه ی فردوسی .
۳- گفت وگو های عادی :
می تواند به دسته های مختلفی تقسیم شود. این گفت وگو ها با توجه به فضای داستان ها وعواطف موجود در آن ها شکل ولحن خاص خودرا می یابند؛ مانند : گفت وگو ی رستم با سهراب پس از زخمی شدن .
در هنگام خواندن گفت وگو ها باید :
۱- لحن دو طرف گفت وگو را در نظر گرفت.
۲ – اگر گفت وگو دارای راوی باشد، لحن راوی رانیز باید به دیگر لحن ها افزود.
۳- رعایت عواطف دو طرف مکالمه، کار رابرای شنونده جذاب می کند.
۴- گرفتن حالت دو طرف به خود باعث تمایز گفته ها می شود.
۵- رعایت لحن گفتار به تناسب موقعیت شغلی واجتماعی افراد، ضرورت دارد.
لحن گفت و گو
( مناظره / پرسش و پاسخ )
گفت و گوها انواع مختلفی دارند :
۱- مناظره :
مناظره رقابت کردن با یکدیگر در بحث و گفت و گو یا پرسش و پاسخ است. در این نوشته ها معمو لا لحن پرسش کننده تند و محکم، به دور از خرد گرایی و همراه با فخر فروشی است؛ در حالی که لحن پاسخ دهنده همواره آرام و متین و توام با خرد است؛ به عبارت دیگر پرسش‌گر که فکر می کند بر حق است، سوالی را از طرف مقابل می پرسد اما چنان پاسخی می شنود که دیگر حرفی برای گفتن نمی ماند .
خواننده چنین متنی می تواند همانند یک بازیگر نقش آفرینی کند؛ یعنی در عین حال دو لحن را با دو چهره متفاوت بیان کند. گاه با این طرف و آن طرف رفتن جایگاه و صدای خود را تغییر می دهد که مفهوم را بهتر بتواند بیان کند .
بهترین مناظره های ادبیات فارسی عبارتند از : مست و محتسب از پروین اعتصامی، فرهاد و خسرو از نظامی .
در خواندن چنین متن هایی باید به نکته های زیر توجه کرد :
۱- به کشش های آوایی و جملات پرسشی توجه شود.
۲- به فروکش های لحن پاسخ گوینده توجه شود.
۳- حس غرور وخود خواهی در جملات پرسش گر حفظ شود.
۴- حس گفتن جملات عاقلانه و حکیمانه در جملات پاسخ گودر نظرگرفته شود.
۵- استفاده ازدست وصورت وبدن درتفهیم موضوع بسیار مفید است.
نخستین بــــار گفـــتش کز کــجایی ؟ بگــــفـــت از دار ملــــک آشــــنایـی
بگفت آنجا به صنعت در چه کو شند ؟ بگــفت انـــده خرنــــد و جان فروشند
بگفتا جان فـــــروشی در ادب نیــست بگـــفت از عشقبازان این عجب نیســـت
بگفــت از دل شــدی عاشق بدینسان ؟ بگـــفت از دل تو می گوئی من از جان
بگفـــتا دل ز مهـــرش کی کنی پاک ؟
بگفت آنگه که باشم خفته در خـــاک …
( نظامی)
۲- رجز خوانی :
که هر دو نفر به شرح دلاوری ها و نژاد و افتخارات خود با لحنی حماسی می پردازند؛ مانند : رستم و اسفند یار یا رستم و اشکبوس در شاهنامه ی فردوسی .
۳- گفت وگو های عادی :
می تواند به دسته های مختلفی تقسیم شود. این گفت وگو ها با توجه به فضای داستان ها وعواطف موجود در آن ها شکل ولحن خاص خودرا می یابند؛ مانند : گفت وگو ی رستم با سهراب پس از زخمی شدن .
در هنگام خواندن گفت وگو ها باید :
۱- لحن دو طرف گفت وگو را در نظر گرفت.
۲ – اگر گفت وگو دارای راوی باشد، لحن راوی رانیز باید به دیگر لحن ها افزود.
۳- رعایت عواطف دو طرف مکالمه، کار رابرای شنونده جذاب می کند.
۴- گرفتن حالت دو طرف به خود باعث تمایز گفته ها می شود.
۵- رعایت لحن گفتار به تناسب موقعیت شغلی واجتماعی افراد، ضرورت دارد.