Toʻgʻ qoʻyniga, qir bagʻriga sayohat garchi malollantiruvchi, qiyinchiliklarga toʻla boʻlsa-da, dilni yayratib, quvnatadi, dardlarni aritadi. Biror yerni oʻrganish uchun dastlab tavakkal qilishga toʻgʻri keladi. Baayni qayerda goʻzal togʻlar-u, xushtabiat, xushmanzara, so'lim maskanlar borligini bilish uchun u yerga qadam ranjida etmoqdan oʻzga yoʻl yoʻq. Ayni kunlarda biz mazkur usulni qoʻlladik.
Borar yo'limiz bizga qorongʻu tumanlik ichidagi uydek nomaʼlum edi. Biroq kattagina tavakkalga, xatarga qoʻl urdik. Tongda 8-9 larda Parkent tomon yoʻlga ravona boʻlib, Soʻqoq yoʻliga tushdik, soʻngra qiyalik boʻylab togʻ sari koʻtarilishni boshladik. Ravon yoʻllarning tugashiyu, oʻrnini o'nqir-cho'nqir, alang-jalang yoʻllarga boʻshatib berishi dastlabdan yigitlarning koʻnglini g'ashlay boshlagani sezildi. Biroq endi orqaga qaytish uchun kech boʻlgandi.
Koʻrinishidan astfal qilinish uchun shaylab qoʻyilgan togʻ ustidan oʻtgan yoʻl yengil moshina uchun xiyol noqulaylik qilishi maʼlum boʻldi. Perivaldek yoʻnalgan yoʻlning yuqori qismiga yetgach atrofning, toʻgʻrirogʻi togʻ vodiysining maftunkor va fusunkor ruxsoridan koʻzlarimizni ishqalagancha, ichimizda badastir hayajon bilan bahrayu orom oldik. Navnihol archalar soyasida dam olarkanman insonning chinakam goʻzallikdan u keltiruvchi mushkulot va dushvorlik sabab asl tabiat ne'matlaridann oʻzini benasib va beravo aylashi haqida oʻy surdim.
Asllikning bari, inson jismiyu vujudining chindan tabiatning bir parchasi ekanini shu onda tuyqus anglay boshlarkan kishi. Alhol yoʻlga tushdik. Endi pastlab keskin qiyalik boʻylab quyi sari oshiqdik. Qarshimizda yoʻlning shagʻal va loy aralashgani sababli botqoqsimon shakl hosil qilgan manzarasiga guvoh boʻlgach, atrofida biroz kuymalanib bundaylar yoʻldan oʻtish mutlaqo amrimahollik xulosasini chiqarib oldik.
Ozroq fursat muqaddam jonga kirgan oro oʻrnini qalbni toʻldirgan alag'dalik zabt etdiyu, barimiz oʻylab oʻylab yoʻlning notekis qismini mashina oʻtadigan boʻlsin uchun tosh va tuproq bilan toʻldirishga tushib ketdik. Chuqurlikni baharnav toʻldirib, mashinani bazoʻr bu yerdan oʻtkazdig-u, olgʻa yurib ketdik. Xavotir-u qoʻrqinch, shubhayu, stresslardan gʻovlab ketgan boshlarimizga darrov charchoq va ogʻriq oʻrmalab kirdi. Mana shunday baravj pallada tagʻin yoʻl yana bir bor oʻz qiyinchiliklarini biz bilan baham koʻrishga chogʻlandi.
Oʻzi bilan ne ne tarix tilsimlarini pinhon etgan, barglari oltin va qirmizi rangda jilva sochib turgan daraxtlar termulgan koʻzlarni quvontirsa-da, biz shohid boʻlgan qiyinchiliklarni-da oʻz xotirasiga koʻmdi. Bamisli, qachonlardir mana shunday ohanjama togʻlarning gilamdek yoyilgan bagʻridan oʻtgan yoʻlovchilar oʻzi bilan olam olam xotiralar opichlab ketganidek.
Boʻstonliq tumani bilganimdan koʻra togʻlarga boyroq ekan. Oʻrtacha (1400+ m) balandliklardan iborat ulugʻvor va mahobatli bu kurrayi zamin tomlari shaharning diqqinafas muhitida kundalik tashvishlar yetovida kezinib yotgan, koʻngli mayda dardlarga toʻlib toshgan odamlarni oʻz bagʻriga sigʻdirishga qodir. Ayniqsa kuzning avji, qoq oʻrtalarida hissiyotlar joʻsh urishi toborasida ilhom va ichki ruh izlab yurgan har kim bunday imkoniyatdan unumli foydalanib qolgani ma'qul.
Qiyalik va ilon izi yoʻlimiz sob boʻlgach, avvalamgi borishdan maqsad va murodimiz boʻlgan bir koʻlni izlay boshladik va ayon boʻldiki, u qurib bitgan, bahordagina toʻlishib bahri dilni ochgulik manzara hosil qiladi. Charchoqdan hilvirab qolganimizni anglaganimiz hamono yoʻl yoqasiga toʻxtadik. Asosan qozoq xalqi istiqomat etuvchi bu maskanlarda istiqomatgohlar unda-bunda, yakkam-dukkam. Chunki yoʻl – rasvo, unda yurish – it azobi. Yuqorida salqin havo oʻz zabtiga oldi, kunduzi boʻlganidan bu bilinmadi, qaytaga jismni yoqimli togʻ shabbodasi bilan siylab berdi.
Avvaliga ulovimizning tashuviga yarasha tushovi ham borligi bizni zir hurkitib qoʻygan boʻlsa-da, ovimizning baroridan kelishini roʻyobga chiqarib berdiki, nainki oʻtirib dam olib hordiq chiqarishga balki, kabob ham dudlashga ulgurdik. Togʻda na'matak koʻp oʻsadi. Doʻlana kabi daraxt boʻlib kattalashib ketadi.
Borar yo'limiz bizga qorongʻu tumanlik ichidagi uydek nomaʼlum edi. Biroq kattagina tavakkalga, xatarga qoʻl urdik. Tongda 8-9 larda Parkent tomon yoʻlga ravona boʻlib, Soʻqoq yoʻliga tushdik, soʻngra qiyalik boʻylab togʻ sari koʻtarilishni boshladik. Ravon yoʻllarning tugashiyu, oʻrnini o'nqir-cho'nqir, alang-jalang yoʻllarga boʻshatib berishi dastlabdan yigitlarning koʻnglini g'ashlay boshlagani sezildi. Biroq endi orqaga qaytish uchun kech boʻlgandi.
Koʻrinishidan astfal qilinish uchun shaylab qoʻyilgan togʻ ustidan oʻtgan yoʻl yengil moshina uchun xiyol noqulaylik qilishi maʼlum boʻldi. Perivaldek yoʻnalgan yoʻlning yuqori qismiga yetgach atrofning, toʻgʻrirogʻi togʻ vodiysining maftunkor va fusunkor ruxsoridan koʻzlarimizni ishqalagancha, ichimizda badastir hayajon bilan bahrayu orom oldik. Navnihol archalar soyasida dam olarkanman insonning chinakam goʻzallikdan u keltiruvchi mushkulot va dushvorlik sabab asl tabiat ne'matlaridann oʻzini benasib va beravo aylashi haqida oʻy surdim.
Asllikning bari, inson jismiyu vujudining chindan tabiatning bir parchasi ekanini shu onda tuyqus anglay boshlarkan kishi. Alhol yoʻlga tushdik. Endi pastlab keskin qiyalik boʻylab quyi sari oshiqdik. Qarshimizda yoʻlning shagʻal va loy aralashgani sababli botqoqsimon shakl hosil qilgan manzarasiga guvoh boʻlgach, atrofida biroz kuymalanib bundaylar yoʻldan oʻtish mutlaqo amrimahollik xulosasini chiqarib oldik.
Ozroq fursat muqaddam jonga kirgan oro oʻrnini qalbni toʻldirgan alag'dalik zabt etdiyu, barimiz oʻylab oʻylab yoʻlning notekis qismini mashina oʻtadigan boʻlsin uchun tosh va tuproq bilan toʻldirishga tushib ketdik. Chuqurlikni baharnav toʻldirib, mashinani bazoʻr bu yerdan oʻtkazdig-u, olgʻa yurib ketdik. Xavotir-u qoʻrqinch, shubhayu, stresslardan gʻovlab ketgan boshlarimizga darrov charchoq va ogʻriq oʻrmalab kirdi. Mana shunday baravj pallada tagʻin yoʻl yana bir bor oʻz qiyinchiliklarini biz bilan baham koʻrishga chogʻlandi.
Oʻzi bilan ne ne tarix tilsimlarini pinhon etgan, barglari oltin va qirmizi rangda jilva sochib turgan daraxtlar termulgan koʻzlarni quvontirsa-da, biz shohid boʻlgan qiyinchiliklarni-da oʻz xotirasiga koʻmdi. Bamisli, qachonlardir mana shunday ohanjama togʻlarning gilamdek yoyilgan bagʻridan oʻtgan yoʻlovchilar oʻzi bilan olam olam xotiralar opichlab ketganidek.
Boʻstonliq tumani bilganimdan koʻra togʻlarga boyroq ekan. Oʻrtacha (1400+ m) balandliklardan iborat ulugʻvor va mahobatli bu kurrayi zamin tomlari shaharning diqqinafas muhitida kundalik tashvishlar yetovida kezinib yotgan, koʻngli mayda dardlarga toʻlib toshgan odamlarni oʻz bagʻriga sigʻdirishga qodir. Ayniqsa kuzning avji, qoq oʻrtalarida hissiyotlar joʻsh urishi toborasida ilhom va ichki ruh izlab yurgan har kim bunday imkoniyatdan unumli foydalanib qolgani ma'qul.
Qiyalik va ilon izi yoʻlimiz sob boʻlgach, avvalamgi borishdan maqsad va murodimiz boʻlgan bir koʻlni izlay boshladik va ayon boʻldiki, u qurib bitgan, bahordagina toʻlishib bahri dilni ochgulik manzara hosil qiladi. Charchoqdan hilvirab qolganimizni anglaganimiz hamono yoʻl yoqasiga toʻxtadik. Asosan qozoq xalqi istiqomat etuvchi bu maskanlarda istiqomatgohlar unda-bunda, yakkam-dukkam. Chunki yoʻl – rasvo, unda yurish – it azobi. Yuqorida salqin havo oʻz zabtiga oldi, kunduzi boʻlganidan bu bilinmadi, qaytaga jismni yoqimli togʻ shabbodasi bilan siylab berdi.
Avvaliga ulovimizning tashuviga yarasha tushovi ham borligi bizni zir hurkitib qoʻygan boʻlsa-da, ovimizning baroridan kelishini roʻyobga chiqarib berdiki, nainki oʻtirib dam olib hordiq chiqarishga balki, kabob ham dudlashga ulgurdik. Togʻda na'matak koʻp oʻsadi. Doʻlana kabi daraxt boʻlib kattalashib ketadi.