MAJNUNA

ОТАМГА МАКТУБ
Ота, яшаб бўлмас экан ғуборсиз,
Соврилиб боряпти ғурбатга умрим.
Мана, қайтаяпман қуруқ қўл билан,
На олим бўлолдим, на одам бўлдим.
Менга одамдайин яшамоқ қайда,
Баъзида паймонам тўлиб кўрингай.
Отажон, аслида мен турган жойда
Мунофиқлар ҳақгўй бўлиб кўрингай.
Бунда тирикликнинг тирик ижроси,
Бу ер виждонлилар яратган саҳна.
Бу улуғ зотларнинг кунлик хатоси
Сенинг ташвишларинг сингари кўҳна.
Ота, орзуларнинг ортидан чопиб,
Охири йўқ ишга қўл уриб қўйдим.
Энди ҳеч бирини бўлмайди топиб,
Бунда кўп нарсани бой бериб қўйдим.
Йиллар соғинчимни силаб ўстирди.
Йўллар олиб кетди сендан узоққа.
Баъзида бош олиб кетгим келади
Мени одам қилиб туққан қишлоққа.
Қишлоқ — ташвишлари умридан узун,
У ерда қайнайди эрта-ю кеч иш.
Сен мени оқлайсан: “Шоир-да қизим,
Шўрлик келгани вақт тополмайди ҳеч”.
Ҳа, менда чиндан ҳам топилмайди вақт,
Ойда бир ҳолингни сўраб қўйгани.
Лойиқ бўлолмадим оғир дамингда
Бир марта кунингга яраб қўйгани.
Отажон, тириклик ҳолдан тойдирди,
Жонга тегиб кетди буюклик ғами.
Мен учун энг катта йўқотиш бўлди,
Меҳрингдан мосуво ўтган ҳар дамим.
Баъзан йўл оламан олис шаҳардан
Мени тетапоя қилган қишлоққа.
Онам нон ёпади менга саҳардан,
Сен чиқиб кетасан тезда чорбоққа.
Олдимга тўкасан топган-тутганинг,
Тўяман “дийдор” деб аталган ошга.
Сенинг бағринг каби улкан ҳовлимиз
Бир зумда тўлади қавм-қариндошга.
Тинмай мақтанасан кўксингга уриб,
Бир гапни минг бора айтасан такрор:
“Китоби чиқибди қўйинглар кўриб,
Менинг шундай қизим, шоир қизим бор”.
Эртаси қўш-қўллаб тутасан секин
Укаларим ризқин бўлакларини.
Мени кузатгани чиқади онам
Кийиб ўттиз йиллик кўйлакларини.
Ортимда қолади дуолар қилиб,
Менинг онагинам, онаизорим.
Асли арзимайди гардларингга ҳам
Менинг бутун умр битган ашъорим.
Энг керакли пайтда тишлаб тилимни
Ўзимни ҳақгўйдай тутиб юраман.
Виждон саҳнасида мен ўз ролимни
Қойилмақом ижро қилиб бераман.
Сен эса мақтаниб айтасан такрор:
“Менинг шундай қизим, шоир қизим бор…”
 
Majnuna

Бундан бир неча ой аввал ёш шоирлар мушоираси саҳифасида Мажнунанинг бир неча шеъри билан таништирган бўлсам, бугун унинг катта шеърий туркумини тақдим этмоқдаман. Бу шеърларда ўз йўлини топишга уринаётган ҳар бир ёш ижодкорга хос бўлган, йиллар ва изланишлар таъсирида камайиб борадиган камчиликлар: таҳрирга муҳтож сатрлар, тимсоллару мавзуларнинг такрорийлиги, маромига етмаган оҳанглар ҳам  учрайди. Бу шеърлар ҳали бугунги ҳаётдан қониқмаган, ёнида  далда берувчи, маслаҳатлашадиган ижодкор муаллимлару тенгдош сафдошлар йўқлигидан қийналаётган, балки шунинг учун турмушда шодликдан кўра қайғуни кўпроқ кўраётган ва айниқса, муҳаббат синовларидан кўнгли нола чекаётган таъсирчан қиз руҳияти манзараларидир.
Мажнунанинг шеърида дард кўп. Биламан, бу дунёда дардсиз қалб йўқ. Дардсиз шеърият йўқ. Ҳазрат Навоийнинг ҳар бир сатрида буюк Дард бор. Аммо, Дард  тушкун кайфиятдан, ишончсизликдан эмас, ҳаётга, Инсонга муҳаббатдан туғилиши керак, деб ўйлайман.  Айни шу сабабдан, Мажнунанинг ишқ қайғуси тўлдирган юрагида умидли қувонч шами пирпираб ёниб турганини кўриб қувонаман. Зеро, асл Шоир ғамгинларга ҳамдард бўлмоғи керак. У  ўз ғамини изҳор қилиш баробарида бошқалар ғамига шерик бўлгувчи, уларнинг дардини аритгувчи малҳам тутмоғи лозим.
   Айтмасам бўлмайдиган яна бир гап: шоиранинг аксарият шеърларида ўлим ҳақидаги сатрларни ўқиш мумкин (Мен уларнинг кўпини туркумдан олиб қўйдим). Бундай ҳолат ёш ижодкор учун жуда хавфли эканини қатъий айтишим керак. Буни англаш учун адабиёт тарихига кўз ташлаш кифоя. Устоз Эркин Воҳидов бир мақоласида шундай ёзган эди: Халқимизда бир ҳикмат бор, яхши ниятга ҳам, ёмон ниятга ҳам фаришталар омин дейдилар! Мен, ижодкор дўстларимга мурожаат қилиб айтгим келади: Яхши ният қилинг, шоирлар!..» Менинг бу сўзларимни Мажнуна тўғри тушунишини истайман. Зеро, унинг шеърларини ўқир эканман, унинг юрагида жуда катта Дард билан баробар улкан Бахт уммони мавжланиб турганини илғадим. Йигирма ёшли инсон ҳали ҳаёт денгизи соҳилидан унча узоқлашмаган, олдинда нималар кутаётгани эса ёлғиз Яратганга маълум. Умидим шулки, Мажнуна Бахтини кўзлаб, ундан тирикликка ёдгор бўлиб қолажак Сўзини излаб олға сузсин. Қайғу билан Шодлик икки елкани бўлсин.
Бир шеърида  «Машрабнинг дардини дилга солиб шарт, Биз кириб боряпмиз адабиётга…» дея,  яна бир шеърида «Қани етармикан бардошлари деб, Кўкдан Усмон Носир қараб турибди», дея Сўз олдидаги масъулиятини англаган ёш ижодкор қизимга муваффақиятлар тилайман.

Хуршид Даврон
Ўзбекистон халқ шоири