Monotheos

O‘ylab qaraydigan bo‘lsam, o‘n sakkiz yoshimdan o‘ttiz sakkiz yoshimgacha ateist-skeptik bo‘lib qolishimning sabablari, umuman olganda, yuzaki ekan va jiddiy aqliy hamda axloqiy asosga ega emas ekan. Bundan tashqari, ishonchim komilki, bu sabablar amerikaliklar orasida keng tarqalgan, ayniqsa ziyolilar, ilmiy doiralar va san’at ahli hamjamiyatlarida hamda ommaviy axborot vositalarida.

Barcha musulmonlarga din orqali yuklangan iqtisodiy tenglik tufayli qullar bilan bog‘liq stigma asta-sekin yo‘qolib bordi. Ba’zi qullar erkin kishilarga qaraganda ko‘proq boylik va hokimiyatga ega bo‘lish imkoniyatlariga ega edilar. Masalan, dastlab Saljuqiylar uchun qo‘riqchi sifatida sotib olingan mamluklar va atabeglar keyinchalik eng yuqori lavozimlarga tayinlangan edilar.

2-misol:

Musulmonning asl argumenti:
"Qur’onda keltirilgan ba’zi oyatlar koinot haqida ilmiy haqiqatlarni tasdiqlaydi."

Ateistning javobi:
"Sen Qur’on ilmiy kitob deb o‘ylayapsanmi? Unda nega barcha ilmiy masalalar aniq tushuntirilmagan va zamonaviy kashfiyotlar haqida batafsil ma’lumot berilmagan?"

Bu javob musulmonning argumentini buzib ko‘rsatadi. Musulmon Qur’onni ilm-fan kitobi deb atamayapti, balki undagi ayrim oyatlarning ilm-fan bilan mos kelishini ta’kidlamoqda. Ateist esa bu nuqtani noto‘g‘ri talqin qilib, uni zaifroq pozitsiyaga aylantiradi.

Pew Markazi o‘tkazgan tadqiqotga ko‘ra, keyingi ellik yil ichida xristianlik dunyodagi eng yirik din maqomini yo‘qotadi. 2015-yildan 2060-yilgacha bo‘lgan davrda Islom dinining o‘sish sur’ati dunyo aholisi o‘sish sur’atidan ikki barobar yuqori bo‘lishi kutilmoqda. Shuningdek, shu asrning ikkinchi yarmida musulmonlar soni nasroniylardan oshib ketishi taxmin qilinmoqda.

Islom shu qadar muvaffaqiyat qozongan ediki, madaniyatimiz uni muvaffaqiyatsizlikka yo‘yib yuborgan. Biz musulmonlardan shu qadar qarzdormizki, o‘zimizni ularga hech qanday qarzdor emasdek tutamiz. Agar ustun din va madaniyat (xristianlik) haqidagi bu afsona bo‘lmaganda, o‘zimizniki deb aytishimiz mumkin bo‘lgan nimamiz qolar edi?

Qo‘shimcha:

1. Rojer Penrouz - Britaniyalik matematik, matematik fizik, fan falsafasi mutaxassisi va Fizika bo‘yicha Nobel mukofoti sovrindori.

2. Tasavvur qilib bo‘lmas darajada katta raqam. Bu shunchalik katta raqamki, hatto uni ifodalash uchun koinotdagi mavjud atomlar ham yetarli emas.

Darvin evolyutsion nazariyasi mening biologiya sohasidagi ixtisosligim edi. Jumladan, o‘ttiz yil oldin bu mavzuda darslik ham yozgan edim. Biroq, vaqt o‘tishi bilan men Darvin nazariyasidan voz kechdim va uni modernizmning kelib chiqish afsonasining bir qismi sifatida ta’riflay boshladim. Shu sababli, biologiya talabalari Darvin nazariyasining eng kuchli g‘oyalarini o‘rganish jarayonida, uning kamchiliklari va cheklovlari haqida ham ma’lumot olish imkoniyatiga ega bo‘lishlari kerak, degan fikrga to‘liq qo‘shilaman.

Agar ming nafar bilimdon kishi bilan bahslashsam, shubhasiz, bahsda g‘olib chiqardim. Ammo bitta nodon bilan bahslashsam, albatta yutqazardim.

U osmonlaru yerni haq ila yaratgan, kеchani kunduz ustiga o‘raydigan, kunduzni kеcha ustiga o‘raydigan, quyosh va oyni bo‘ysundiradigan zotdir. (39:5)

Manbalar:

1. Lane, William Edward. (1863) An Arabic-English Lexicon, Book I. London: Williams & Norgate, p. 2637. http://lexicon.quranic-researchnet/.
2. Ibn Hazm. (1996). Kitāb al-Fiṣal fī al-Milal wa-al-Ahwāʼ wa-al-Niḥal. Beirut: Dar Al-Jīl, vol. 2, p. 241. His relevant chapter is entitled, “The Earth is Ball Shaped”.
3. Sarjāni, Al-. Raghib. (2010). Matha Qaddama al-Muslimūn lil ‘Ālam? Cairo: Muassasat Iqra, vol. 1, p. 284.