آنگاه رسولاللهﷺ فرمود: «وَيْحَكَ! أتدري ما الله؟ إنَّ شَأْنَ اللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ ذَلِكَ إِنَّهُ لا يُسْتَشْفَعُ بِاللَّهِ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ»؛ [روایت ابوداود]
یعنی: «واي بر تو! آيا ميداني الله كسيت؟! شأن و مرتبتِ الله، فراتر از اين است؛ الله را شفيع هيچیک از آفریدههایش قرار نميدهند»
✔خلاصهي آنچه در اين باب بيان شد:
▪️رد کردن سخن کسی که گفت: «ما خدا را نزد تو شفيع قرار ميدهيم»
▪️تغيير سيماي رسول اللهﷺ از این سخن، بهگونهای که در چهرهی اصحاب نیز اثر گذاشت و رنگشان پرید
▪️رسول اللهﷺاين سخنِ صحرانشین را كه گفت: «تو را شفيع خدا قرار ميدهيم»، رد نفرمود.
▪️شرح و توضیح «سبحان الله»
▪️مسلمانان از رسول اللهﷺمیخواستند که برایشان طلب باران کند.
🔰باب (٦٦): پاسداري رسول اللهﷺ از مرزهاي توحيد و بستن راههاي شك و ترديد
💠 عبد الله بن شخير ميگويد: من با هيأت بني عامر نزد رسول اللهﷺ رفتم؛ به ايشان گفتيم: شما سيد ما هستيد. رسول اللهﷺ فرمود: «السيد الله تبارك وتعالى»؛ یعني: «سيد، الله تبارک و تعالی است».گفتيم: شما از ما برتر و بزرگوارترید. فرمود: «قُولُوا بِقَوْلِكُمْ، وَلَا يَسْتَجْرِيَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ» [روایت ابوداود با سند جيد]یعنی:همين سخن يا بخشی از آن را بگوييد و مواظب باشيد كه شيطان بر شما غلبه نكند [و غلو نکنید]
💠 انس میگوید: گروهي از مردم، به رسول الله ﷺ گفتند: ای رسولخدا! ای بهترين ما و ای فرزند بهترين ما! ای سيد و سرورمان و ای فرزند سید و سرورمان! رسول الله ص فرمود: «اي مردم! سخنتان را بگویيد و مواظب باشيد كه شيطان شما را فريب ندهد. من محمد، بنده و فرستادهی الله هستم. دوست ندارم كه مرا فراتر از مقام و منزلتی قرار دهید که الله به من داده است»[روایت نسائي با سند جيد]
✔خلاصهي آنچه در اين باب بيان شد:
▪️برحذر داشتن مردم از غلو و زیادهروی.
▪️اگر كسي را با عنوان سید و بزرگ، مخاطب قرار دادند، شایسته است که چه بگوید؟
▪️ با اینکه صحابه سخن درستی گفتند، اما رسول اللهﷺ فرمود: «مواظب باشيد كه شيطان شما را فريب ندهد [و شما را به غلو و زیادهروی نکشاند]»
▪️سخنِ رسول الله ﷺ كه فرمود: « دوست ندارم كه مرا فراتر از مقام و منزلتی قرار دهید که الله به من داده است»
🔰باب (٦٧): دربارهی این سخن الله تعالي كه ميفرمايد: وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطۡوِيَّٰتُۢ بِيَمِينِهِۦۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ [الزمر: ٦٧]
ترجمه: «و الله را آنگونه که حقّ شناخت اوست، نشناختند؛ و روز رستاخیز همهی زمین در مشت او قرار دارد و آسمانها با دست راستش در هم پیچیده میشود. او از آنچه شریکش میسازند، پاک و منزه است»
💠 ابن مسعود میگوید: يكي از علماي يهود، نزد رسول اللهﷺ آمد و گفت: ما در تورات اين مطلب را ميبينيم كه الله، آسمانها را بر روي يك انگشت و زمينها را بر روي یک انگشت، درختان را روي يك انگشت و آب را روي يك انگشت و خاك را روي انگشت، و ساير مخلوقات را روي يك انگشت خود قرار ميدهد، آنگاه ميفرماید: منم فرمانروا. رسول الله ﷺ در حالي كه سخنان آن يهودي را تأييد ميكرد، طوري تبسم نمود كه دندانهای پیشینش آشكار گرديد و اين آيه را خواند: وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ(بخاري ومسلم)
💠 در روايت مسلم، آمده است: «كوهها و درختان را روي يك انگشت قرار ميدهد و آنها را ميجنباند و ميگويد: منم پادشاه، منم الله»
💠 و در روایت دیگری آمده است: «آسمانها را روي يك انگشت و آب و خاك را روي یک انگشت و سایر آفریدهها را روي انگشت ديگر قرار ميدهد»
💠 در صحيح مسلم از ابنعمر روايت است كه رسول اللهﷺ فرمود: «يَطْوِي اللَّهُ السَّمَاوَاتِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ يَأْخُذُهُنَّ بِيَدِهِ الْيُمْنَي ثُمَّ يَقُولُ أَنَا الْمَلِكُ، أَيْنَ الْجَبَّارُونَ؟ أَيْنَ الْمُتَكَبِّرُونَ؟ ثُمَّ يَطْوِي الأَرَضِينَ السبع، ثم يأخذهن بِشِمَالِهِ ثُمَّ يَقُولُ أَنَا الْمَلِكُ، أَيْنَ الْجَبَّارُونَ؟ أَيْنَ الْمُتَكَبِّرُونَ؟»
یعنی: «الله در روز قيامت، آسمانها را در هم میپیچد و آنها را در دست راست خود ميگيرد. و ميگويد: منم پادشاه. پادشاهان ستمگر کجایند؟ فرمانروایان سلطهجو و گردنکش کجایند؟ سپس زمينهاي هفتگانه را در دست ديگرش ميگيرد و ميگويد: منم پادشاه. پادشاهان ستمگر کجایند؟ فرمانروایان سلطهجو و گردنکش کجایند؟»
💠 روایت شده که ابن عباس فرموده است: «آسمانها و زمينهاي هفتگانه در دست پروردگار رحمان و گستردهمهر، بهسانِ دانهای خردل در دست يكي از شماست» [روایت ابن جرير]
💠 ابن جریر [طبری] با سند خود آورده است
✾•┈┈••✦❀✦••┈┈•✾
📜#45
یعنی: «واي بر تو! آيا ميداني الله كسيت؟! شأن و مرتبتِ الله، فراتر از اين است؛ الله را شفيع هيچیک از آفریدههایش قرار نميدهند»
✔خلاصهي آنچه در اين باب بيان شد:
▪️رد کردن سخن کسی که گفت: «ما خدا را نزد تو شفيع قرار ميدهيم»
▪️تغيير سيماي رسول اللهﷺ از این سخن، بهگونهای که در چهرهی اصحاب نیز اثر گذاشت و رنگشان پرید
▪️رسول اللهﷺاين سخنِ صحرانشین را كه گفت: «تو را شفيع خدا قرار ميدهيم»، رد نفرمود.
▪️شرح و توضیح «سبحان الله»
▪️مسلمانان از رسول اللهﷺمیخواستند که برایشان طلب باران کند.
🔰باب (٦٦): پاسداري رسول اللهﷺ از مرزهاي توحيد و بستن راههاي شك و ترديد
💠 عبد الله بن شخير ميگويد: من با هيأت بني عامر نزد رسول اللهﷺ رفتم؛ به ايشان گفتيم: شما سيد ما هستيد. رسول اللهﷺ فرمود: «السيد الله تبارك وتعالى»؛ یعني: «سيد، الله تبارک و تعالی است».گفتيم: شما از ما برتر و بزرگوارترید. فرمود: «قُولُوا بِقَوْلِكُمْ، وَلَا يَسْتَجْرِيَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ» [روایت ابوداود با سند جيد]یعنی:همين سخن يا بخشی از آن را بگوييد و مواظب باشيد كه شيطان بر شما غلبه نكند [و غلو نکنید]
💠 انس میگوید: گروهي از مردم، به رسول الله ﷺ گفتند: ای رسولخدا! ای بهترين ما و ای فرزند بهترين ما! ای سيد و سرورمان و ای فرزند سید و سرورمان! رسول الله ص فرمود: «اي مردم! سخنتان را بگویيد و مواظب باشيد كه شيطان شما را فريب ندهد. من محمد، بنده و فرستادهی الله هستم. دوست ندارم كه مرا فراتر از مقام و منزلتی قرار دهید که الله به من داده است»[روایت نسائي با سند جيد]
✔خلاصهي آنچه در اين باب بيان شد:
▪️برحذر داشتن مردم از غلو و زیادهروی.
▪️اگر كسي را با عنوان سید و بزرگ، مخاطب قرار دادند، شایسته است که چه بگوید؟
▪️ با اینکه صحابه سخن درستی گفتند، اما رسول اللهﷺ فرمود: «مواظب باشيد كه شيطان شما را فريب ندهد [و شما را به غلو و زیادهروی نکشاند]»
▪️سخنِ رسول الله ﷺ كه فرمود: « دوست ندارم كه مرا فراتر از مقام و منزلتی قرار دهید که الله به من داده است»
🔰باب (٦٧): دربارهی این سخن الله تعالي كه ميفرمايد: وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطۡوِيَّٰتُۢ بِيَمِينِهِۦۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ [الزمر: ٦٧]
ترجمه: «و الله را آنگونه که حقّ شناخت اوست، نشناختند؛ و روز رستاخیز همهی زمین در مشت او قرار دارد و آسمانها با دست راستش در هم پیچیده میشود. او از آنچه شریکش میسازند، پاک و منزه است»
💠 ابن مسعود میگوید: يكي از علماي يهود، نزد رسول اللهﷺ آمد و گفت: ما در تورات اين مطلب را ميبينيم كه الله، آسمانها را بر روي يك انگشت و زمينها را بر روي یک انگشت، درختان را روي يك انگشت و آب را روي يك انگشت و خاك را روي انگشت، و ساير مخلوقات را روي يك انگشت خود قرار ميدهد، آنگاه ميفرماید: منم فرمانروا. رسول الله ﷺ در حالي كه سخنان آن يهودي را تأييد ميكرد، طوري تبسم نمود كه دندانهای پیشینش آشكار گرديد و اين آيه را خواند: وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ(بخاري ومسلم)
💠 در روايت مسلم، آمده است: «كوهها و درختان را روي يك انگشت قرار ميدهد و آنها را ميجنباند و ميگويد: منم پادشاه، منم الله»
💠 و در روایت دیگری آمده است: «آسمانها را روي يك انگشت و آب و خاك را روي یک انگشت و سایر آفریدهها را روي انگشت ديگر قرار ميدهد»
💠 در صحيح مسلم از ابنعمر روايت است كه رسول اللهﷺ فرمود: «يَطْوِي اللَّهُ السَّمَاوَاتِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ يَأْخُذُهُنَّ بِيَدِهِ الْيُمْنَي ثُمَّ يَقُولُ أَنَا الْمَلِكُ، أَيْنَ الْجَبَّارُونَ؟ أَيْنَ الْمُتَكَبِّرُونَ؟ ثُمَّ يَطْوِي الأَرَضِينَ السبع، ثم يأخذهن بِشِمَالِهِ ثُمَّ يَقُولُ أَنَا الْمَلِكُ، أَيْنَ الْجَبَّارُونَ؟ أَيْنَ الْمُتَكَبِّرُونَ؟»
یعنی: «الله در روز قيامت، آسمانها را در هم میپیچد و آنها را در دست راست خود ميگيرد. و ميگويد: منم پادشاه. پادشاهان ستمگر کجایند؟ فرمانروایان سلطهجو و گردنکش کجایند؟ سپس زمينهاي هفتگانه را در دست ديگرش ميگيرد و ميگويد: منم پادشاه. پادشاهان ستمگر کجایند؟ فرمانروایان سلطهجو و گردنکش کجایند؟»
💠 روایت شده که ابن عباس فرموده است: «آسمانها و زمينهاي هفتگانه در دست پروردگار رحمان و گستردهمهر، بهسانِ دانهای خردل در دست يكي از شماست» [روایت ابن جرير]
💠 ابن جریر [طبری] با سند خود آورده است
✾•┈┈••✦❀✦••┈┈•✾
📜#45