ከመውሊድ ትሩፋቶች
1) የዕዉቀትና የዳዕዋ ፋይዳ፡-
✔✔✔✔✔✔✔✔✔
መዉሊድ በኛ አገር ትርጉምና ትግበራ (Semantic meaning) የግድ ዓመት ጠብቆ በረቢዑል አወል የሚደረግ ስብስብ አይደለም፡፡ በየትኛዉም ወቅት አርዶና ደግሶ ድሆችን መመገብ፣ መሻኢኾችን ወይም ዘመድ ወዳጅ ጠርቶ ዱዐ ማስደረግ፣ ደረሶችን መጋበዝ መዉሊድ ይባላል፡፡ ይህ የመዉሊድ ወይም የሶደቃ ሥርዓት ከተለያዩ ቤቶች እየተደረገ ዓመቱን በሙሉ የሚቀጥል በመሆኑ ለሀገራችን የዕዉቀት ቅብብሎሽ የላቀ አስተዋጽኦ አበርክቷል፡፡ በሀገራችን ለዑለሞች ደመወዝ እየከፈለ፣ ለተማሪዎች ቀለብ እየሰፈረ የዕዉቀት ሂደቱን የሚመራ ተቋም ስላልነበረን የመዉሊድ ሥርዓት ለመሻኢኾች ቀለብ፣ ለደረሶች ደግሞ ማህበራዊ ስኮላርሺፕ በመሆን አገልግሏል፡፡ዓሊሞቻችን ከጠዋት እስከማታ ከዒልም ላይ ብቻ በማተኮር እንዲሠሩና የሀገራችን የዲን ዕዉቀት አስደናቂ ስፋትና ጥልቀት እንዲኖረዉ መዉሊድ ትልቅ ድርሻ አበርክቷል፡፡ የመዉሊድ ማዕዶች ማህበረሰቡ የምክርና የዳዕዋ አገልግሎት የሚያገኝባቸዉ መድረኮችም ነበሩ፡፡ ባጭሩ መዉሊድ ለመሻኢኾችና ለደረሶቻቸዉ የህልዉና ሰበብ (means of survival)፣ ለማህበረሰቡ ደግሞ የዲን ዕዉቀትና ተግሳጽ ማግኛ በመሆን የእስልምና ዕዉቀት ቅብብሎሽ ከትዉልድ ትዉልድ እንዲቀጥል አስችሏል፡፡
መዉሊድ ደረሶችን የመመልመያ መድረክም ነበር፡፡ ብዙ ልጆች ለዒልም ልባቸዉ የሚሸፍተዉ ከመዉሊድ መድረኮች ላይ ነበር፡፡ ቃለመጠይቅ ካደረግኩላቸዉ ዐሊሞች መካከል አንዱ የሆኑት ሸኽ ሲራጅ ማህሙድ፡- ‹‹ልቤ ለቂራአት የተነሳሳዉ ከመዉሊድ ላይ የደረሶችን ሥርዓት ሳይና የመንዙማዉ መሳጭነት ነበር›› የሚል ምስክርነት ሰጥተዋል፡፡
1) የዕዉቀትና የዳዕዋ ፋይዳ፡-
✔✔✔✔✔✔✔✔✔
መዉሊድ በኛ አገር ትርጉምና ትግበራ (Semantic meaning) የግድ ዓመት ጠብቆ በረቢዑል አወል የሚደረግ ስብስብ አይደለም፡፡ በየትኛዉም ወቅት አርዶና ደግሶ ድሆችን መመገብ፣ መሻኢኾችን ወይም ዘመድ ወዳጅ ጠርቶ ዱዐ ማስደረግ፣ ደረሶችን መጋበዝ መዉሊድ ይባላል፡፡ ይህ የመዉሊድ ወይም የሶደቃ ሥርዓት ከተለያዩ ቤቶች እየተደረገ ዓመቱን በሙሉ የሚቀጥል በመሆኑ ለሀገራችን የዕዉቀት ቅብብሎሽ የላቀ አስተዋጽኦ አበርክቷል፡፡ በሀገራችን ለዑለሞች ደመወዝ እየከፈለ፣ ለተማሪዎች ቀለብ እየሰፈረ የዕዉቀት ሂደቱን የሚመራ ተቋም ስላልነበረን የመዉሊድ ሥርዓት ለመሻኢኾች ቀለብ፣ ለደረሶች ደግሞ ማህበራዊ ስኮላርሺፕ በመሆን አገልግሏል፡፡ዓሊሞቻችን ከጠዋት እስከማታ ከዒልም ላይ ብቻ በማተኮር እንዲሠሩና የሀገራችን የዲን ዕዉቀት አስደናቂ ስፋትና ጥልቀት እንዲኖረዉ መዉሊድ ትልቅ ድርሻ አበርክቷል፡፡ የመዉሊድ ማዕዶች ማህበረሰቡ የምክርና የዳዕዋ አገልግሎት የሚያገኝባቸዉ መድረኮችም ነበሩ፡፡ ባጭሩ መዉሊድ ለመሻኢኾችና ለደረሶቻቸዉ የህልዉና ሰበብ (means of survival)፣ ለማህበረሰቡ ደግሞ የዲን ዕዉቀትና ተግሳጽ ማግኛ በመሆን የእስልምና ዕዉቀት ቅብብሎሽ ከትዉልድ ትዉልድ እንዲቀጥል አስችሏል፡፡
መዉሊድ ደረሶችን የመመልመያ መድረክም ነበር፡፡ ብዙ ልጆች ለዒልም ልባቸዉ የሚሸፍተዉ ከመዉሊድ መድረኮች ላይ ነበር፡፡ ቃለመጠይቅ ካደረግኩላቸዉ ዐሊሞች መካከል አንዱ የሆኑት ሸኽ ሲራጅ ማህሙድ፡- ‹‹ልቤ ለቂራአት የተነሳሳዉ ከመዉሊድ ላይ የደረሶችን ሥርዓት ሳይና የመንዙማዉ መሳጭነት ነበር›› የሚል ምስክርነት ሰጥተዋል፡፡