زنان نیک اندیش ایران

یک ترانه ... یک تاریخ و پشتوانه فرهنگی غنی

سیصد گل سرخ و یک گل نصرانی
ما را ز سر ِ بریده می ترسانی
ما گر ز سر ِ بریده می ترسیدیم
در محفل عاشقان نمی رقصدیم

دو بیت فوق بخشی از یک ترانه مردمی است که توسط یک یا چندنفر، بر اساس یک اتفاق تاریخی در صد و اندی سال پیش سروده شد و در طول یک قرن هم بارها در بزنگاه های مختلف فرهنگی و تاریخی هم خوانده و هم به آن افزوده شد این از ویژگی های فرهنگ مردم است زیرا فرهنگ مردم، بازتابی گسترده از زندگی مادی و معنوی انسان است به همین دلیل یکی از باارزش ترین نهادها برای بررسی گذشته و شناخت روش های زندگی به شمار می رود
این فرهنگ، شادمانی ها، سوگواری ها، جنگ و یا مصایب طبیعی مثل سیل و زلزله و ... را پوشش می دهد ...
شعر و ترانه یکی از مولفه های فرهنگ مردم است
خالق ترانه از مضمونی می گوید که با ان روبروست در واقع انعکاس حیات مادی و معنوی بشر زلال و شفاف در ترانه های بومی جلوه گر است
خالق ترانه های بومی، مردم هستند که با هر پدیده ای هم آن را به کار می برند و هم در صورت لزوم بیت یا ابیاتی به آن می افزایند ...
تاریخچه این شعر بر می گردد به زمان مشروطه و خاستگاه آن تبریز است
می گویند:
تبریز شدیدا در محاصره بود مشروطه خواهان یکی یکی پایگاه شان را از دست داده بودند و در اخرین پایگاه پناه گرفته، می جنگیدند
ستار خان در کوچه امیرخیز، در اخرین جبهه در حال مقاومت بود ...
هُووارد باسکرویل معلم ۲۴ ساله مدرسه آمریکایی مموریال تبریز تحت تاثیر حق و مشروطه قرار گرفته بود و به ستار خان پیوست
کنسول آمریکا در تبریز، از او خواست از صف مشروطه‌خواهان جدا شود، باسکرویل ضمن پس‌دادن پاسپورتش گفت:
تنها فرق من با این مردم، زادگاهم است و این فرق بزرگی نیست.

هُوارد فرماندهی ۳۰۰ نفر از مجاهدان را بعهده گرفت و در کنار ستار خان در محله شنب غازان ( شام گازان ) تبریز با استبداد جنگید
و در نهایت در راه مشروطه ایران بر اثر اصابت چند گلوله در سینه شهید شد.

سیصد گل سرخ، (آن سيصد نفر)
یک گل نصرانی ...( هُووارد مسیحی )

ستار خان از همان کوچه ( امیرخیز ) پیروز شد

مشروطه خواهان مراسم تشییع باشکوهی برای این شهید آمریکایی برگزار کردند
زنان تبریز فرشی با چهره هووارد بافتند و‌ به دستور ستارخان، نام هووارد باسکرویل بر روی اسلحه اش حک شد و برای مادرش به آمریکا فرستاده شد.

مزار هُووارد در گورستان ارامنه تبریز است
بعدها بیت های دیگری به این دوبیت افزوده شد.

‍‍ ‍‍
سیصد گل سرخ، یک گل نصرانی 
ما را ز سر بریده می‌ترسانی 

ما گر ز سر بریده می‌ترسیدیم 
در محفل عاشقان نمی‌رقصیدیم 

در محفل عاشقان خوشا رقصیدن 
دامن ز بساط عافیت برچیدن

در دست، سر بریده ی خود بردن 
در یک یک ِ کوچه کوچه‌ها گردیدن

هرجا که نگاه می کنم خونین است 
از خون پرنده‌ای گلی رنگین است ...

# فریده یوسفی


@zananenikandish

🍂🧡🍂

این نامه را برسانید به یک دختر خانوم!

این نامه را خطاب به دختری که ندارم، نوشته‌ام
اما شاید خواندنش برای آقایان واجب تر باشد ...

🔹دخترم سلام!
چند اعتراف تلخ پدرانه و چند نکته هست که شاید نتوانم رو در رو و چشم در چشم برایت بگویم اما آن‌ها را برایت می‌نویسم.

🔴 دخترم فریاد بزن!
دخترها باید فریاد زدن هم بلد باشند. این اسطوره قدیمی دختر و اشک را تو دور بریز. اگر جایی در حقت بی‌عدالتی شد، اگر تعرضی به حقت و به جسمت شد، بایست، نترس، با صدایی رسا حرفت را بزن و اگر لازم شد فریاد بزن. «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» برای دوران ما بود. شما اشتباه ما را تکرار نکنید.

🔹دخترم از عاشق شدن نترس!
روزی عاشق خواهی شد. از این که عاشق شوی نترس. تو آرزوی پسرکی خواهی بود و آن پسرک تمام رویای تو. شاید شکست عشقی بخوری، شاید حتی فریب بخوری. اما یادت باشد عاشق شدن بخشی از مسیر بزرگ شدن آدمی است. مهم آنست که تو و او حریم ها را رعایت کنید. مهم این است که تا آنجا که می‌توانی درست انتخاب کنی و فریب نخوری. اما اگر اشتباه کردی و یا فریب خوردی. دوباره بلند شو. دوباره عشق را تجربه کن. اگر در عاشق شدن اشتباه کردی، سعی نکن با پناه بردن به نفرت از خودت و دیگران انتقام بگیری.

🔴تو از زندان فرار کن!
دخترم! می خواهم اعتراف کنم؛ اعترافی تلخ! من به اندازه کافی شجاع نبودم. اگر به اندازه کافی شجاع بودم تو را به زندان نمی‌بردم. همان زندانی که خودم در آن بودم. عمر من در زندان گذشت؛ زندان نمره، امتحان، معدل، کنکور، ترم و مدرک. تو زندگی‌ات را هدر نده. کارنامه ات برای من همه چیز نیست! همه چیز نمره زیست شناسی، توان، معادله چند مجهولی نیست. برای من مهم این است که بتوانی از زندگی لذت ببری، بتوانی سخاوتمندانه ببخشی و بتوانی جهان کوچک اطرافت را کمی بهتر از آنچه تحویل گرفته‌ای، تحویل دهی. از زندان فرار کن! نه اینکه مدرسه نروی، برو؛ حتما برو! اما در زندان نمره، امتحان، معدل، کنکور، ترم و مدرک نمان! علم و مدرک را یکی ندان!

🔹به خودت برس! شیک پوش باش!
به خودت احترام بگذار! لباس خوب بپوش! سِت هم بپوش! به خودت برس! اما نگذار در حد یک عروسک تنزل پیدا کنی، نگذار طعمه چشم‌های هرزه شوی. لباس، نشانه شخصیت آدمی است اما نگذار لباس همه شخصیت تو باشد. بین شیک پوشی و ... فاصله‌ای است که تو خود آن را بهتر دانی. من چیزی نمی‌گویم!

🔴کمتر تلویزیون نگاه کن و بیشتر روزنامه بخوان!
این حرف من خیلی واضح است نیازی به توضیح ندارد، فقط این نکته که شاید در زمان شما، روزنامه به آن معنا نباشد منظور مطالعه اخبار کشور و جهان است آنهم از منابع مختلف. یک دختر امروزی باید جهان-آگاه باشد. دیدن سریال‌های بی‌پایان خانوادگی آدمی را خنگ می‌کند. یکی دوتایش ایرادی ندارد اما ....

🔹 دخترم پوتین بپوش!
دنیایی که تو در آن زندگی می‌کنی تبعیض‌آمیز و معمولا به نفع مردان است. برای یک دنیای عادلانه‌تر بجنگ! اما فراموش نکن که صدها سال پیش اوضاع از این بدتر بود. پس شتابزده عمل نکن. توانت را برای یک جنگ هفتاد ساله تقسیم کن و گرنه نفس کم می‌آوری. پوتین‌های محکم بپوش!

🔴سواد مالی‌ات را افزایش بده.
در مورد بیمه، مالیات، سرمایه‌گذاری، بانک و بورس و بازنشستگی بیشتر بخوان و بیشتر بدان. ممکن است بگویی انتظار داشتم حرف های عاطفی‌تری بزنی. درست است اما داشتن سواد مالی را یک توصیه کاملا پدرانه می‌دانم. از من قبول کن!

🔹 مسافر باش!
در درون هر انسان حفره‌ای است، این حفره جز با معنای زندگی پر نمی‌شود. حتی اگر ثروتمندترین، زیباترین و محبوبترین دختر روی زمین باشی، چیزی در پشت این دنیا وجود دارد که آن حقیقت زندگی است. نمی‌شود گفت... نمی‌شود تدریس کرد... فقط باید رسید و مزمزه کرد. مسافرت کن. رو به آن وسعت بی واژه که همواره تو را می‌خواند. عبور کن. بگذر تا برسی.


🔴 دخترم! برایت چند قطره عشق، فریاد به میزان کافی، رهایی به میزان دلخواه، شیک پوشی، جهان-آگاهی هر روز حداقل نیم ساعت، سواد مالی و از همه مهم تر مسافرت به آنسوی هستی را توصیه می‌کنم.

✍ دکتر مجبتی لشکربلوکی

🍂🧡🍂
@zananenikandish

شجریان نماد ملی ایران است

وقتی خداوند انسانی را بر می گزیند، او می شود عزیز همه خلق و خود نمی داند چگونه درهای دانایی یکی یکی به رویش باز می شود، درختی می شود که ریشه اش تمام سرزمینش را در بر می گیرد بدیهی است که هیچ تبری در قامتش کارگر نمی افتد ... اینها مقدمه کوتاهی بود بر آسیب فرهنگ عمومی یک ملت بزرگ که باید الگو باشد
ما ایرانی ها باید یاد بگیریم پس از مرگ بزرگان علم و هنر، به یاد انتخاب یک روز به نام آن بزرگ تاثیرگذار نیفتیم ... چرا که انسان هرکاری می کند در دوران حیاتش است اگرچه تاثیرگذاران هیچ گاه با مرگ جسمانی شان تمام نمی شوند و تا زمین و زمان در حرکت است، تکاپوی دوران حیات شان برجای است، متاسفانه عملکردمان طوریست که گویی ما را با زندگان کاری نیست ...
به نظر من استاد شجریان یکی از همین نظر کردگان خداوند بود که با هشیاری رسالتش را تمام و کمال ادا کرد
شجریان نماد ملی ماست مگر نه اینکه اولین ویژگی نماد ملی بودن، پذیرش جهانی است وقتی رد پایش در معتبرترین مراکز علمی دنیا برجای مانده ... وقتی معتبرترین جوایز بین المللی را به نام یک ایرانی کسب کرده ... وقتی فیلمسازی از ایران در اروپا برگزیده می شود هنگام اهدای جوایزش تصنیف دلشدگان شجریان پخش می شود ... و ... و ... ایشان برای نماد ملی شدن چه کم دارد ...
اختصاص یک روز به نام این پدیده ی علمی و فرهنگی جفای به او و این سرزمین است
شجریان را نمی شود در یک روز محدود کرد زیرا او صدای ادبیات این سرزمین است ... او راوی
صدای سنایی از پس نهصد سال است
صدای مولانا ... صدای سعدی ...صدای حافظ ... عطار ... بابا طاهر ... هاتف ... خیام ... عماد خراسانی و ... و ... از پس قرون است
و نیز صدای معاصران شعر ایران همچون عارف قزوینی ... بهار ... لاهوتی ... نیما ... ابتهاج ... مشیری و ...
شجریان در ادبیات ما جاریست مگر می شود روز بزرگداشت حافظ را بی حضور شجریان برگزار کرد ... مگر می شود سعدی را ستود بی انکه شعرش را از حنجره شجریان شنید ..‌. مگر می شود بدون صدای شجریان، خیام خوانی کرد ...

پس گزافه نیست اگر بگوییم شجریان علاوه بر موسیقی، تجسم زیبای زبان و ادبیات پارسی است که زیباترین اشعار عارفانه این سرزمین را از زنگار غربت پاک کرد و به زیباترین شکل بیان کرد
با صدایی آسمانی اش در گوش ما خواند و مارا با خود به آسمان برد ...
تنها بدهی اش به ادبیات ایران، نپرداختن به اشعار فردوسی بود که خودش اظهار کرد:
"فردوسی ناجی زبان ماست، من بدهکار این شاعر بزرگ هستم اما قالب شعر فردوسی با نوع اواز خواندن و فرم آهنگسازی ما جور در نمی آید"
و چه زیبا در آخرین روز حیاتش دینش را ادا کرد و شانه بر شانه اش ارمید ...

# فریده یوسفی
بیستم مهر ۹۹

@zananenikandish