لیلی فرهادپور | Lily Farhadpour

در دفاع از مقاومت‌های فردی
تقدیم به تمام افشاگران

✍️محمدمهدی اردبیلی
@philosophicalhalt

امروزه همگان، دلسوزانه یا مغرضانه، به رواج فراگیرترین شکل فساد در کشور اذعان دارند. علی‌رغم تمام شعارها و ژست‌ها، دیگر چیزی برای مخفی کردن باقی نمانده و همه چیز عیان است. بحث ابداً بر سر ارقامِ همواره روبه‌رشد نیست: اینکه فلان تعداد مدیر خاطی یا بهمان مبلغ پرداخت رشوه چقدر است، بحثی حاشیه‌ای است. فساد در حال حاضر خواسته یا ناخواسته، به فرهنگ و سبک زندگی ما بدل شده است. امروز ما با فساد مواجه نیستیم، بلکه در آن تنفس می‌کنیم. و در نتیجه، هر فردی، ولو به‌اصطلاح درستکار، نمی‌تواند خود را از فساد مبرا نگاه دارد. این فساد نه تنها در سیستم اداری، بلکه در اذهان دوستان، در مطالبات فرزندان، در توصیه‌های آشنایان، در مناسبات دانشگاهی، و در یک کلام، در تمام شئون زندگی ما به چشم می‌خورد. فساد دیگر نه تنها به یک واقعیت کتمان‌ناپذیر، بلکه حتی به «حقیقت» یا «یگانه ارزش زمان ما» بدل شده است.
در برابر این فساد دو راهکار شایع وجود دارد که هر دو قابل انتقادند:
یکی، روش رایجِ همرنگ جماعت شدن و قبح‌زدایی از فساد. این شیوه، به دلیل بدل ساختن فساد به فرهنگ عمومی، رفته‌رفته مرزهای فساد را تغییر می‌دهد و آن را از یک اتفاق خاص به یک روند جاری و متعارف بدل می‌سازد. فساد در این شیوه ویروس‌وار خود را تکثیر می‌کند و به رفتاری عادی بدل می‌شود.
دوم، افرادی نیز وجود دارند که در مواجهه با فساد و ناکامی‌شان برای مقابله با آن، می‌کوشند دستکم جانِ زیبای خود را پاک نگه دارند و زیر لب به غرغری بسنده کنند. آنها در مواجهه با فسادِ سیستم، سالهاست مفتخرانه خود را از مناسبات اداری و مالی کنار کشیده‌اند. آنها، چه از مدیران جهادیِ دوران جنگ باشند چه از تصفیه‌شدگانِ سایر دوران‌ها، اکنون به درون غار وجدانِ خود عقب‌نشینی کرده‌اند به این امید کاذب که بتوانند خود را به‌تنهایی مصون نگاه دارند. اما در جامعۀ فاسد یا نهاد فاسد، دست هیچ کس پاک نخواهد ماند و فساد به صورت اپیدمیک تمام ارکان جامعه را در برمی‌گیرد و ناخواسته و نادانسته به درون زیست ما رسوخ می‌کند. انفعالِ پاک‌دستانه نیز، به واسطه حذف همان خرده‌مقاومت‌ها در سیستم، از قضا، عملاً راه را بر پیشروی فساد هموارتر می‌سازد. گذار از مدیران انقلابیِ سرخورده و منزوی به مدیران بوروکراتِ زرنگ و کاسبکار در قریب به سه دهۀ اخیر، شاهدی است بر این مدعا.
مقابله با فساد، نه فردی، بلکه نیازمند نوعی انقلاب فرهنگیِ راستین فراگیر است. اما چه کسی توانایی و حتی عزم به راه انداختن آن را دارد وقتی همگان، هم دولت و هم ملت، هم رئیس و هم مرئوس در آن همدستند؟ تجربه برخورد با فسادهای میلیاردی و برخوردهای مختلف با مفسدانِ منفرد، نشان داده است که علاوه بر گزینشی بودن این برخوردها، آنچه عملاً اتفاق می‌افتد، مخفی کردن فساد سیستماتیک به کمکِ برملا کردن فسادهای فردی است. در این شرایط، گاه حتی افشای فساد نیز خود بخشی از بازی است. هر گروه می‌کوشد بنا به منافعش فساد دیگری را برملا سازد. پینگ‌پنگِ رسانه‌ها میان «املاک نجومی» و «حقوق‌های نجومی» نمونه‌ای تازه از همین استفادۀ ابزاری از فساد است.
اما آیا هر فرد به عنوان یک فردِ تنها، عملاً هیچ‌کاری نمی‌تواند انجام دهد و در بهترین حالت باید دست‌های خود را بالا نگه دارد؟
امیدوارم پاسخ منفی باشد. از یک سو، فرد باید به مثابۀ جزئی از جامعۀ مدنی بر پیگیری مطالبات، شفاف‌سازی و گردش آزاد اطلاعات و پاسخگوییِ تمام نهادها تاکید کند. اما مهمتر از آن، سطحی از مواجهه است که می‌توان آن را «مقاومتِ تکین» نامید. فرد تسلیم نمی‌شود، سکوت نمی‌کند، سرش را پایین نمی‌اندازد، چشمانش را نمی‌بندد، شانه بالا نمی‌اندازد، سر تکان نمی‌دهد: او دقیقاً به تنهایی، حتی دُن‌کیشوت‌وار، دست به عمل می‌زند و خودش را قمار ‌کند. او برای همه چیز آماده است، برای اخراج از شغلی که رئیسش فاسد است، برای نارضایتی همسری که از او می‌خواهد برای رضایتش تن به هر کاری بدهد، برای نگاه تحقیرآمیز فرزندی که او را با والدین موفق و مایه‌دارِ فلان همکلاسی‌اش مقایسه می‌کند، و مهمتر از همه برای برخورد نهادهای نظارتی و قضایی‌ای که به جای اینکه از او به عنوان قهرمان تقدیر کنند می‌کوشند تا به هر بهانه و مصلحتی ساکتش کنند.
نمی‌دانم‌ امروز تعداد چنین افرادی چقدر است؟ صرف نظر از تمام تلاشهای مدنی در خصوص مسئلۀ فساد، امروز نیاز به انسان‌های شجاع، خلاق و متعهدی است که نه تنها به فساد آلوده نمی‌شوند، بلکه صحنه را نیز ترک نکرده و در برابر فساد سکوت نمی‌کنند، حتی اگر ظاهراً صدایشان به جایی نرسد، با این امید که شاید این مقاومت‌های تکین بتواند به سطح مقاومت‌های جمعی، در برابر تمام اَشکال فساد ارتقا یابد.
فراموش نکنیم که هرچند «حقیقت کُل است»، اما راه کلیت از رفعِ تکینگی می‌گذرد.
@philosophicalhalt

تغییر زبان = تغییر شخصیت

زبان ما متعلق به ماست. زبان بخش مهمی از شخصیت ماست. اما بسیاری از مردم به چند زبان صحبت می کنند. آیا این به این معنی است که آنها دارای چندین شخصیت هستند؟
محقّقان معتقدند: آری!
وقتی ما زبان خود را تغییر می دهیم، شخصیت ما هم تغییر می کند ، بدین معنی که ما به نحو دیگری رفتار می کنیم.
دانشمندان آمریکایی به این نتیجه رسیده اند ؛ آنها درمورد رفتار زنان دو زبانه مطالعه کرده اند. این زنان بازبان انگلیسی و اسپانیایی بزرگ شده اند. آنها باهردو زبان و فرهنگ به یک اندازه آشنا بودند. با وجود این، رفتارشان وابسته به زبان آنها بود. وقتی آنها به زبان اسپانیایی صحبت می کردند اعتماد به نفس بیشتری داشتند و وقتی مردم اطراف آنها هم به زبان اسپانیائی صحبت کردند آنها احساس راحتی می کردند.
سپس هنگامی که انگلیسی صحبت کردند رفتار آنها تغییر کرد. آنها اعتماد به نفس کمتری داشتند و اغلب از خود مطمئن نبودند.
محقّقان ملاحظه کردند که این زنان منزوی تر به نظر می رسیدند بنابراین ، زبانی که ما به آن صحبت می کنیم، بر رفتارما تاثیر می گذارد.
محقّقان هنوز از علّت این امر آگاه نیستند. شاید ما تحت تأثیر هنجارهای فرهنگی هستیم. هنگام صحبت کردن، ما در مورد فرهنگی که این زبان از آن ناشی شده است فکر می کنیم. این کار به صورت خودکار انجام می شود.
بنابراین، ما سعی می کنیم که خود رابا این فرهنگ تطبیق دهیم.
ما به نحوی رفتار می کنیم که در آن فرهنگ مرسوم است.
چینی زبان ها در این تجربه بسیار محتاط بودند. امّا زمانی که آنها انگلیسی صحبت می کردند، بازتر بودند .
شاید برای این که بهتر با دیگران مخلوط شویم رفتار خود را تغییر می دهیم. ما می خواهیم مانند کسانی شویم، که با آنها صحبت می کنیم .

@linguiran🍃🌺🍃

✅بار گران تحریم

✍فرهاد قنبری

🔹 این اولین بار نیست که آمریکا تصمیم گرفته است اقتصاد یک کشور را از طریق تحریم های به اصطلاح فلج کننده از پای در آورد.
کوبا یک مورد از آن کشورهایی است که طعم چنین جنگ بیرحمانه ای از سوی آمریکا را چشیده است و سالهای متمادی با این مسئله دست به گریبان بوده است.

فیدل کاسترو پس از به دست گرفتن قدرت در این کشور کوچک متوجه شد که این همسایه ابرقدرت، زیاده خواه و زورگو اجازه نخواهد داد که او با منطقی متفاوت از منطق تحمیل شده آنها کشور خود را اداره کند.
تحریم های تحمیلی آمریکا و در پی آن تمام کشورهای هم پیمانش بر کشور کوچک کوبا به قدری زیاد بود که در طی چند دهه این کشور را به یکی از فقیرترین کشورهای آن منطقه تبدیل کرد و فشار زیادی را به ساکنان آنجا وارد نمود.

🔹نحوه برخورد کاسترو با این فشارها متفاوت بود.
در کوبا اگر فقری حاکم شد یک فقر عمومی بود و همه مردم از خود کاسترو گرفته تا وزیر و مدیر و عامه مردم به یک میزان طعم محرومیت را چشیدند.
فیدل کاسترو و اکثر ساکنان کوبا به هر دلیلی تصمیم گرفته بودند در مقابل فشارهای آمریکا و غرب مقاومت کنند و تا آنجا که می توانند اراده خود را مستحکم و قوی نگه دارند.
عکس ها و تصاویر به جا مانده از دهه هفتاد و هشتاد میلادی نشان می دهد که کاسترو و سایر اعضاء دولت به همراه کشاورزان و کارگران در کاشت و جمع آوری نیشکر شرکت می کردند و سر همان سفره ای می نشستند که مردم عادی از آن ارتزاق می کردند.
در کوبای فیدل کاسترو علارغم تمام کمبودها و نارسایی ها، مسکن، بهداشت و آموزش به صورت مساوی و رایگان میان همه تقسیم شده بود و همه مردم شرایط تقریبا برابری را تجربه می کردند.

🔹 قصد دفاع از عملکرد کاسترو یا صحیح و غلط بودن عملکرد او در عرصه سیاست داخلی و خارجی ندارم اما مسئله حائز اهمیت این است که در کوبا همه مردم از شخص کاسترو تا یک روستایی دور افتاده به میزان ملموسی طعم گرسنگی و فشار تحریم را حس کردند.

اینروزها در حالی که اکثر اقشار حقوق بگیر و بیکار و کم در آمد جامعه فشار و سنگینی توروم و گرانی را احساس می کنند، خبر سو استفاده از ارز دولتی، برخی بانک ها و بنگاههای مالی توسط برخی شرکت ها و دلالان و افراد خاص مدام در جامعه پخش می شود.
جامعه و افکار عمومی انتظار دارد اگر فشاری هست باید برای همه یکسان باشد و اگر قرار به هزینه دادن است همه باید به یک میزان هزینه دهند نه اینکه این وضعیت مجالی برای فربه تر شدن رانتخواران و برخی افراد ویژه باشد.

امروز شرایطی به گونه ای است که اگر مردم توان تحمل فشارها و تحریم ها را داشته باشد تحمل شنیدن چنین خبرهایی را به هیچوجه ندارند و این همان چیزی است که بیشتر از هر عامل خارجی جامعه را تهدید می کند.

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology