🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹
✏حکم خريد وفروش قسط به قسط ویا بيع تقسیط چیست؟
✒الحمدلله رب العالمین وبعد :
خرید وفروش قسط به قسط سه صورت دارد دو صورت اتفاقی جائز است و یکی آن اختلافی که راجح عدم جواز آن است
صورت اول : قیمت نقدی و قرضی آن یک اندازه باشد(اتفاقی جائز است)
صورت دوم : قیمت نقدی آن بالا تر از قرضی آن باشد (اتفاقی جائز است)
صورت سوم : قیمت نقدی آن پایین و قیمت قرضی آن بلند باشد (اختلافی است راجح جائز نبودن آن است).
✏مثال ها هر سه صورت :
مثال صورت اول : محمد موبایل را به احمد میفروشد میگوید : قیمت موبایل 300 هزار است اگر فعلا پول دهید ویا کم کم در ظرف سه ماه پرداخت کنید.
مثال صورت دوم : اگر فعلا پول دهید 300 واگر بعدا دهید 200 باید پرداخت کنید.
مثال صورت سوم : اگر فعلا پول میپردازید 200 واگر قسط به قسط میدهید 300 باید بدهید.
از ذکر دلائل وتفصیل قسم اول و دوم گذشت می کنیم و قسم سوم را که اختلافی و موضوع بحث است ذکر میکنیم
✏اختلاف علماء درین مسئله :
درین مسئله دو قول است مشهور است
1_این گونه خرید وفروش جائز است این قول امامان چهار مذهب است.
2_این گونه بیع حرام ،ربا وسود است و این قول عبدالله بن مسعود رضي الله عنه، طاوؤس، قاضي شريح، ابن سيرين، امام نسائي، امام ابن حبان -رحمهم الله- از سلف صالح و بسیاری از محققین اسلام است.
1_دلیل اول بر جائز نبودن : عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ : قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " مَنْ بَاعَ بَيْعَتَيْنِ فِي بَيْعَةٍ فَلَهُ أَوْكَسُهُمَا أَوِ الرِّبَا ".
کسیکه در یک فروش دو فروش کند پس برای وی پایین آن ویا ربا است.
📘سنن ابی داود(3461).
2_ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمودند : لَا يَحِلُّ سَلَفٌ وَبَيْعٌ، وَلَا شَرْطَانِ فِي بَيْعٍ، وَلَا رِبْحُ مَا لَمْ تَضْمَنْ، وَلَا بَيْعُ مَا لَيْسَ عِنْدَكَ ".
📚سنن ابی داود (3504) جامع ترمذی(1234).
حلال نیست قرض وفروش یکجا و حلال نیست دو شرط در یک بیع.
3_دلیل سوم :
عن عبدالله بن عمر رضی الله عنهما قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم :
(مطل غني ظلم وإذا أحلت على ملي فأتبعه ولا تبع بيعتين في واحدة ).
📔المنتقى في السنن لإبن جارود (154/1).
4_دلیل چهارم وتفسير سماك بن حرب
نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ صَفْقَتَيْنِ فِي صَفْقَةٍ وَاحِدَةٍ. قَالَ أَسْوَدُ : قَالَ شَرِيكٌ : قَالَ سِمَاكٌ : الرَّجُلُ يَبِيعُ الْبَيْعَ فَيَقُولُ : هُوَ بِنَسَاءٍ بِكَذَا وَكَذَا، وَهُوَ بِنَقْدٍ بِكَذَا وَكَذَا.
📘مسند احمد (3783).
5_فتوی عبدالله بن مسعود
صفقتان في صفقة ربا، أن يقول الرجل إن كان بنقد فبكذا وإن كان بنسيئة فبكذا.
📗مصنف إبن أبي شيبة (307/4).
6_فتوی عبدالله بن عباس در مصنف عبدالرزاق(236/8).
7_فتوی ابن سيرين هم در مصنف عبدالرزاق (137/8).
8_امام نسائي فرمودند :باب بيعتين في بيعة.
9_امام ابن در حرمت این نوع خرید وفروش در کتاب خود چنین گذاشتن : ذكر الزجر عن بيع الشئ بمئة دينار نسيئة وبتسعين دينار نقدا.
✏ازین دلایل با فهم سلف امت مثل سماک بن حرب، ابن سيرين، طاووس بن كيسان، امام نسائيوابن حبان واضح ميشود که چنین معاملات سود (ربا) است مسلمان باید اجتناب کند زیرا قرض دادن برای همکاری وانسان می باشد نه برای منفعت و قلع عمومی است که : هر قرضیکه منفعت بیاورد آن سود است.
✒اقوال اهل علم ومفتیان عصر درین موضوع چیست؟
جواب وقتیکه چیزی در قرآن وسنت ثابت شد نیاز به قول کسی نیست خصوصا وقتیکه برای تفسیر و طریقه استدلال قول سلف موجود باشد اما برای تاکید فقط نام کسانیکه این نوع را سود می دانند ذکر میکنیم
1_شیخ مقبل بن هادي الوادعي رحمه الله محدث یمنی.
2_محدث جهان اسلام شيخ الألباني رحمه الله.
3_علامه بدیع الدین الراشدی رحمه الله مفتی و محدث.
4_عبدالمنان نور فوری رحمه الله مفتی ومحدث.
5_شیخ زبیر علی زی رحمه الله مفتی ومحدث.
6_شیخ ابو محمد امین الله حفظه الله
7_مفتي شيخ ابو عمار سميع الله.
8_مفتى ذاكر الله محمدي حفظه الله.
📲
@Abu_Hammad_AF_TJ