Karmana tumani Sanepidqoʻmita

Ovqatlanish ratsioningizga jiddiy e'tibor qaratasizmi?

🍩Sogʻlom ovqatlanish tamoyillariga amal qilish har bir inson salomatligi uchun muhim hisoblanadi. Ovqatlanish ratsioningizni tuzishda quyidagi qoidalarga amal qilsangiz sogʻlom ovqatlanish va sogʻlom turmush tarzi yoʻlida birinchi qadam qoʻygan boʻlasiz.

🤾‍♂️ Faol boʻling – kamroq oʻtiring va koʻproq harakat qiling!

Oziq-ovqat iste’moli va energiya sarfi muvozanatda boʻlishi kerak. Normal modda almashinuvi va sogʻliqni yaxshi saqlab qolish uchun koʻp harakat qilish lozim. Kun davomida, ayniqsa, kompyuter va televizor ekranlari oldida kamroq vaqt oʻtkazish kerak.

☕️ Kuningizni nonushta bilan boshlang!

Nonushta sizni kun davomida quvvatlantirishi lozim. Nonushta uchun turli xil boʻtqalar, ayniqsa, butun donli yormalar juda foydali. Bundan tashqari, bir choy qoshiq asal yoki qora shokolad boʻlagi kabi kichik miqdordagi shirinlikni iste’mol qilishingiz mumkin.

⌛Muntazam ravishda va oz miqdorda ovqatlaning!

Kuningizni shunday rejalashtiringki, kuniga kamida uch mahal ovqatlanishga imkoningiz boʻlsin. Ovqatlanishlar orasida uzoq vaqt tanaffus tufayli, ortiqcha ovqat iste’mol qilishning oldini olish uchun muntazam taomlanishga harakat qiling. Ehtiyoj sezsangiz, asosiy ovqatlar orasida meva va sabzavotlar, yongʻoq va yogurt kabilarni yeyishingiz mumkin.

💡 Koʻproq ozuqaviy tolalarga boy boʻlgan mahsulotlarni iste’mol qiling!

Don, meva va sabzavotlar normal hazm qilish uchun zarur boʻlgan kletchatka manbalaridir va bu mahsulotlarni iste’mol qilish juda muhimdir.

🚨 Yogʻlarni me’yorda iste’mol qiling!

Bizning tanamiz yogʻlarga muhtoj, ammo ularni albatta me’yorida qabul qilishi kerak. Shu bois ovqat tayyorlashda koʻp miqdorda yogʻda qovurishdan koʻra, qaynatib, bugʻda yoki pechda pishirish foydaliroq. Ratsioningizga yongʻoq, bodom va qovoq urugʻi kabilarni qoʻshib, xilma-xillik kiritishga harakat qiling. Baliq moyidan choʻchimang! Uni biologik qoʻshimcha sifatida kapsulalar koʻrinishida iste’mol qilish mumkin.

⚠️ Shakar iste’molini kamaytiring!

Pishiriq va shirinliklar oʻrnini yangi yoki quritilgan mevalar bilan almashtirish tavsiya etiladi. Bu ham mazali, ham tanangiz uchun foydali boʻladi.

⚠️ Kamroq tuz ishlating!

Ovqat pishirayotganda tuzning oʻrniga oʻtlar va boshqa ziravorlardan foydalanishingiz mumkin. Tayyor taomni stolga tortayotgan vaqtda, ozgina tuz qoʻshsa boʻladi. Tuzni ortiqcha iste’mol qilish (kuniga 5 grammdan ortiq) yurak-qon tomir kasalliklari, arterial gipertenziya, buyrak kasalliklari va boshqa kasalliklarga olib kelishini unutmang.

✔️ Chanqogʻingizni suv bilan qondiring!

Eng yaxshi ichimlik toza suvdir. Aynan suv aqliy va jismoniy yuklamalarni muvaffaqiyatli yengishga yordam beradi.

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Telegram| Instagram| Facebook| YouTube

Pentavalent vaksinasi haqida nimalarni bilasiz?

Ushbu vaksina orqali qanday yuqumli kasalliklarni oldini olish mumkin?

Bugun shular haqida sòz yuritamiz.

Pentavalent- difteriya, ko'kyo'tal, qoqshol, gepatit B, XIB-infeksiyaga qarshi vaksina

⚠️Siz gepatit B, difteriya, ko'kyo'tal va qoqshol haqida ko'p eshitgan bo'lishingiz mumkin. Biz bugun XIB infeksiyasi haqida siz bilishingiz muhim bo'lgan ma'lumotlarni aytib o'tmoqchimiz.

🔔XIB infeksiyasi – 5 yoshgacha bo'lgan bolalarga xavf tug'diruvchi gemofiliyaning b turi tayoqchasi keltirib chiqaradigan yuqumli kasalliklar guruhi. Bir qancha, ya'ni 50 foizgacha quloq, burun, tomoq, shu bilan birga qaytalovchi yiringli otitlar (o'rta quloqning shamollashi) va sinusitlar (burun oraliq devori) kabi yiringli infektsiyalar XIB infeksiyasi bilan bog'liqdir.

‼️Lekin XIB infeksiyasining xavfli bir qancha og'ir turlari ham uchrab turadi. Eng og'ir turlaridan biri yiringli meningitdir (miya va orqa miya qobig'ining yallig'lanishi) va o'limga olib keladigan miya shishi. Shu bilan birga XIB infeksiyasi quyidagi asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin:

📌faringit, bronxit

📌zotiljam va uning oqibatida o'tkir nafas va qon-tomir yetishmovchiligi;

📌 epiglottit (halqumning orqa devori va kekirdak ustining og'ir shishi) va uning oqibatida asfiksiya (nafas etishmovchiligi)

📌 osteomielit (suyak va bo'g'imlarning yallig'lanishi)

📌Tsellyulit (teri osti kletchatkasining yallig'lanishi, odatda yuz qismida)

📌 artrit (bo'g'imlar yallig'lanishi)

📌 sepsis va o'limga olib keladigan septik shok

🔼 Kasallik tez rivojlanadi, meningit va epiglottit o'limga olib kelishi mumkin. Meningit kasalligidan keyin omon qolgan bolalarning 15-30 foizida nutq buzilishi, aqliy zaiflik, eshitish qobilyatining pasayishi, o'sishdan orqada qolish kabi asoratlar saqlanib qoladi.

✔️ XIB-infeksiyasini qo'zg'atuvchisi ferment ishlab chiqib, antibiotiklarga chidamli bo'ladi, shu sababli kasallikni davolash murakkab kechadi. O'z vaqtida tashxis qo'yib, antibiotiklar bilan davolashni boshlagan taqdirda ham, o'lim xavfi baribir saqlanib qoladi.

Eslatib o'tamiz Milliy emlash kalendariga asosan bolalarni XIB-1 - 2 oylik, XIB-2 - 3 oylik, XIB-3 - 4 oylikda emlatish lozim.

⚡️Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Telegram| Instagram| Facebook| YouTube

🔤🔤🔤🔤🔤

Toʻgʻri ovqatlanish chiroyli teriga ega boʻlish garovidir.

❓Biz nima yesak, sog'lom va chiroyli teriga ega boʻlamiz! Sogʻliqni mustahkamlash va goʻzallikni saqlab qolish uchun qanday ovqatlanish kerak?

🍟🥤Gazaklar, shakarli gazlangan ichimliklar, fastfud, chips va qotgan nonlardan (kriyeshki) voz keching.

Kuniga 3 mahal issiq ovqat yeyishingiz kerak (ya’ni, quruq buterbrodlar emas, shoʻrva yoki quyuq taom).
Asosiy ovqat yeyish orasida meva, yongʻoq yoki sut-qatiq mahsulotlarini iste’mol qiling.

🕚Soatga qarab ovqatlaning: uygʻongandan soʻng bir soatdan kechiktirmasdan nonushta qiling va yotishdan 3-4 soat oldin kechki ovqatni yeb oling.

✔️Har kuni 1,5-2 litr gazsiz toza suv iching (achchiq boʻlmagan choy ham ayni muddao). Har yarim soatda 100 ml ichish eng oson usuldir. Lekin, har bir kishining suvga boʻlgan ehtiyoji individual boʻlishini hisobga oling.

⚠️Teringiz sogʻlom koʻrinishga ega boʻlishi uchun quyidagilar muhim:

✔️Tarkibida tirik bakteriyalar boʻlgan sut-qatiq mahsulotlari. Ular sogʻlom ichak mikroflorasini saqlashga va zararli toksinlarni chiqarib tashlashga yordam beradi. Bunday mahsulotlarni sut mahsulotlari turgan tokchadan qidiring (ularning yaroqlilik muddati 5 kundan oshmasligi kerak) yoki uy sharoitida tabiiy yogurt tayyorlashga harakat qiling.

✔️Kletchatkali mahsulotlar. Bizning organizmimizga juda zarur boʻlgan tirik bakteriyalar aynan toʻqimalar (kletchatka) bilan oziqlanadi. Shuning uchun, asosiy taom yeyish orasida yangi mevalar va yangi, bugʻda dimlangan yoki pishirilgan sabzavotlar bilan gazak qiling. Qolaversa, kletchatkali mahsulotlar organizmdan toksinlarni a’lo darajada chiqarib tashlaydi.

✔️Tarkibida A vitamini boʻlgan mahsulotlar. Bunday mahsulotlar teri yogʻini ishlab chiqarishni kamaytiradi va terining immunitetini yaxshilaydi. A vitamini yogʻli baliq, sariyogʻ, tuxum sarigʻi va tvorogda mavjud. Toʻq sariq rangli mevalarda, sabzavotlarda va salatning toʻq yashil barglarida A vitamini koʻp.

✔️Tarkibida omega-3 va omega-6 oilalarining yarim toʻyingan yogʻli kislotalari boʻlgan mahsulotlar immunitet tizimiga va terining himoya funksiyalariga ijobiy ta’sir qiladi. Yogʻli baliq va zigʻir yogʻida omega-3 juda koʻp, tozalanmagan zaytun va kungaboqar yogʻida omega-6 mavjud. Lekin siz ularni qovurib emas, xomligicha iste’mol qilishingiz kerak.

✔️Tarkibida gormonal holatga ijobiy ta’sir koʻrsatadigan B6 vitamini boʻlgan mahsulotlar. Bu vitamin goʻsht, parranda goʻshti, baliq, toʻliq donli non, avakado va yongʻoqlar kabi mahsulotlarda koʻp.

⚠️Yodingizda tutingki sizning taomlanish ratsioningiz terining holatini, shuningdek, butun organizmning ishlashini ham yaxshi, ham yomon tomonga oʻzgartirishi mumkin.

💬@maftunasaidzoda

MUTAXASSISDAN TAVSIYALAR

‼️ O‘zingiz va atrofdagilar sog‘lom bo‘lishini xohlasangiz, gripp va o‘tkir respirator kasalliklarga gumon qilinsangiz, darhol shifokorga murojaat eting.

‼️ Quyidagi tavsiyalarga amal qiling:

🔹Gripp va o‘tkir respirator virusli infeksiya (O‘RVI) bilan og‘rigan barcha bemorlar isitma davrida albatta yoting va shifokorni uyga chaqiring;
🔹 kasallikni oyoqda o‘tkazmang;
🔹 shifokor maslahati va tavsiyalari asosida ish tuting;
🔹 agar bemor uy sharoitida davolansa, unga alohida xona, idish, sochiq, o‘rin-ko‘rpa ajratilib, kam harakat qilishi lozim;
🔹 bemorga qarayotganlar burun va og‘izini respirator yoki dokali niqob bilan to‘sishi va qo‘llarini tez-tez sovunlab yuvib turishga e’tibor qarating;
🔹 bemor yotgan xonani tez-tez shamollatib, namli tozalov ishlarini amalga oshiring;
🔹 ko‘proq suyuqlik – quruq mevalar qaynatmasi, meva sharbatlarini iching hamda oson hazm bo‘ladigan oqsil va vitaminlarga boy taomlarni iste’mol qiling;
🔹 kasallangan davrda jamoat joylariga (ishxona, o‘qish, kinoteatlar, konsert zallari, yig‘ilishlar, mehmonga) bormang;
🔹 yo‘talganda va aksirganda og‘iz-burunni ro‘molcha bilan yoping.

‼️O‘zboshimchalik bilan davolanish kasallikning og‘ir asoratlarga olib kelishini unutmang!

Sanepidqo‘mita Axborot xizmati

Тelegram| Instagram| Facebook| YouTube