مەریوان کەلاری

چی بوەهۆکاری ئەوەی ناوی سەگێک لە گەڵ پیاوچاکانا بهێنرێت لە قورئاندا :

٭ ٲبو الفضل الجوهری : ڕەحمەتی خوای لێبێت فەرموویەتی :

(بەڕاستی هەرکەسێک ئەهلی خێر و چاکەکارانی خۆشبوێت ئەوا لە بەرەکەت و خێر و فەڕی ئەوانی بەردەکەوێت ، سەگێک کەسانێکی خاوەن چاکەی خۆشەویست و هاوڕێیەتی کردن ، بە هۆی ئەوەوە خوا لە قورئاندا؟باسی کردووە ).

مەبەست بەو سەگه سەگەکەی هاوەڵانی ئەشکەوتەکەیە ( اصحاب الکهف ) لەم ئایەتە باسی لێوە کراوە ( وَكَلْبُهُمْ بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ )
[سورەتی الكهف 18]

٭ ئیمامی ( القرطبی ) ڕەحمەتی خوای لێبێت

لەتەفسیرەکەیدا لەدوای هێنانەوەی وتەکەی ( الجوهری ) : ( دەڵێم : ئەگەر هەندێک سەگ ئەم پلە بەرزەی دەست کەوتبێت بە هۆی هاوڕێیەتی کردن و تێکەڵاوی کردنی چاکەکاران و دۆست و ئەولیاکانی خواوە ، تا ئەو ئاستەی کە خوا لەمکتێبەکەیدا ئەو هەواڵەی باس کردووە ، ئایە گومانت چۆنە بەو ئیماندارە کە تەنها خوا پەرستانەی کە تێکەڵاوی دۆست و ئەولیاکانی خوا و چاکەکاران دەکەن و خۆشیان دەوێن )

الجامع لٲحکام القرآن : ( ۳۷۲/۱۰ ) فی سورة الكهف .

ئەم دوعایە بخوێنە و لەبەری بکە بۆ خۆ پاراستن لە نەخۆشیە ترسناکەکان وەک ( سەرتان )

( اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْبَرَصِ، وَالْجُنُونِ، وَالْجُذَامِ، وَمِنْ سَيِّئِ الأَسْقَامِ )

پەروەردگارە پەنات پێ دەگرین لە نەخۆشی بەڵەکی وە لە شێتی وگەڕی وە خراپترینی نەخۆشیەکان وەک ( سەرەتان ـ ئایدز ـ کولێرا تاعون )

مرۆڤ دوو هێزی هەیە کە ئەو دوو هێزە مرۆڤ لە گیانداری تر جیای دەکاتەوە:

❶ قوة علمیة نظریة: هێزی زانست و زانیاری ، کە بەم هێزە جیهان بینی و چاو ڕۆشن دەبێت .

❷قوة عملیة ارادية: هێزی توانا ( ارادة )ە کە بەم هێزەدەوانت هەموو شتێکی چاک یان خراپ ئەنجام بدات .

جا هێزی زانیاری ( العلمية )ە بە پێنج خاڵ بەدەست دێت :

۱ـ بە ناسینی پەروەردگاری بەدەست دێت .
۲ـ بەناسینی ناو سیفەتەکانی خوا بەدەست دێت .
۳ـ بەناسینی ئەو ڕێگایەی دەیگەیەنێتە ئامانج بەدست دێت .
٤ـ بەناسینی دڵ و دەروونی خۆی بەدەست دێت .
٥ـ بەناسینی کەم و کوڕیەکانی خۆی بەدەست دێت .

ئا بەو پێنج خاڵە هێزی جیهان بینینی ( العلمیة )ەی دەستی دەکەوێت ، هەر کەسێک ئەم خاڵانەی هەمووی تیا کۆ ببێتەوە ئەوە کامەرانترین و زاناترین کەسە .

هێزی ( ارادة )ش مرۆڤ کاتێک دەست دەکەوێت ، ئەگەر ڕەچاوی سنورەکانی خوای گەورە بکات و هەڵسێت بە ئەنجامدانی بەنیەتێکی پاک و بەو شێوەی فەرمانی پێکراوە ، ڕەچاوی نەکردنی ئەمانەش نەگەیشتنیەتی بە مەبەست .

مرۆڤ بۆ بەردەوام بونی لەسەر ئەم ڕێگایەش پێویستی بە یارمەتی خودا هەیە ، ئەم مەبەستەشی بەدەست نایە گەر بە یارمەتی خودانەبێت ، وە پێویستی بە ڕێنمووی خوا دەبێت تاکو ڕێکای ڕاستی پێنیشان بدات ئەو ڕێگایەیی خوا خۆشەویستانی لەسەر جێگیر کردوە ، مرۆڤ پێویستی پێویستی بەیارمەتی خودا هەیە ە بەردەوامی بکات و لانەدات لەسەر ئەم ڕێگایە و تاکو لانەدات لێی ، چونکە دەرچوونی لەم ڕێگا ڕاستەدا یان بەتێکچوون و خراپ بوونی هێزی زانستیەتی کە نەفام و گومڕا دەبێت ، یان بە تێکچوون و خراپ بوونی هێزی کارکردنیەتی کە کاری وا ئەنجامدەدات تووشی توڕەیی خودا دەبێت .

مەریوان محمد
٨ ذو القعدة / شەممە