تحلیل مناسبات تاریخی در نقد روایات خشونت‌آمیز مهدوی
در برخی روایات اسلامی در موضوع مهدویت، رفتارهای خشونت‌آمیزی به موعود آخرالزمان نسبت داده شده است. بررسی برخی از این روایات نشان می‌دهد که بسیاری از جریان‌ها، فرقه‌ها و همین طور رئوس قدرت از مفهوم مهدویت برای ایجاد مشروعیت و مقبولیت خود استفاده کرده‌اند. کار به همین جا خاتمه نیافته، بلکه گزاره‌هایی در راستای اهدافشان تولید شده و طی زمان با روایات مهدوی خلط شده است، گزاره‌هایی که در عموم آن‌ها جنگ، قیام و کشتار در راستای غلبه بر رقیب شاخص و برجسته است. در این مقاله، ضمن بیان برخی شواهد بر ادعایش، به بررسی روایتی پرداخته شده است که در آن کشتار رعب‌انگیزی صورت می‌گیرد و هزاران نفر از فرقۀ بُتریه به تیغ قهر موعود کشته می‌شوند. بررسی اِسناد و متن روایت به‌خوبی نشان می‌دهد که این گزارش منعکس‌کنندۀ اوضاع کوفه در قرن دوم و اختلافات فرقه‌ای است. راوی این روایتِ ضعیف از سران فرقۀ جارودیه است. بُتریه و جارودیه دو انشعاب از زیدیه است که میان آن‌ها دشمنی زیادی وجود داشت تا جایی که یکدیگر را لعن نیز می‌کردند. گویی راویان، در کنار لعن‌ونفرین کردن فرقه‌های رقیب، کینۀ خود را نسبت به یکدیگر در قالب جنگ بی‌رحمانه‌ای صورت‌بندی کرده و آن را به قائم(ع) نسبت داده‌اند. این روایت و روایاتی مشابه آن برساختۀ نیازهای اجتماعی و خصومت‌های طرفین نزاع است که در آن‌ها از امری مربوط به آینده استفادۀ ابزاری شده است. اینک چنین روایاتی در منابع ما وجود دارد و خواننده بدون آگاهی از آن مناسبات تاریخی همۀ این جنگ‌های خشونت‌آمیز را به حساب مهدی موعود می‌گذارد.
واژگان کلیدی: زیدیه، بُتریه، جارودیه، خشونت، مهدی(ع)، روایات اسلامی.
#همایش_اندیشه_منجی‌گرایی
#چکیده_سخنرانی
#پژوهشکده_پویافکر
https://www.instagram.com/pooyafekr
@pooyafekr
در برخی روایات اسلامی در موضوع مهدویت، رفتارهای خشونت‌آمیزی به موعود آخرالزمان نسبت داده شده است. بررسی برخی از این روایات نشان می‌دهد که بسیاری از جریان‌ها، فرقه‌ها و همین طور رئوس قدرت از مفهوم مهدویت برای ایجاد مشروعیت و مقبولیت خود استفاده کرده‌اند. کار به همین جا خاتمه نیافته، بلکه گزاره‌هایی در راستای اهدافشان تولید شده و طی زمان با روایات مهدوی خلط شده است، گزاره‌هایی که در عموم آن‌ها جنگ، قیام و کشتار در راستای غلبه بر رقیب شاخص و برجسته است. در این مقاله، ضمن بیان برخی شواهد بر ادعایش، به بررسی روایتی پرداخته شده است که در آن کشتار رعب‌انگیزی صورت می‌گیرد و هزاران نفر از فرقۀ بُتریه به تیغ قهر موعود کشته می‌شوند. بررسی اِسناد و متن روایت به‌خوبی نشان می‌دهد که این گزارش منعکس‌کنندۀ اوضاع کوفه در قرن دوم و اختلافات فرقه‌ای است. راوی این روایتِ ضعیف از سران فرقۀ جارودیه است. بُتریه و جارودیه دو انشعاب از زیدیه است که میان آن‌ها دشمنی زیادی وجود داشت تا جایی که یکدیگر را لعن نیز می‌کردند. گویی راویان، در کنار لعن‌ونفرین کردن فرقه‌های رقیب، کینۀ خود را نسبت به یکدیگر در قالب جنگ بی‌رحمانه‌ای صورت‌بندی کرده و آن را به قائم(ع) نسبت داده‌اند. این روایت و روایاتی مشابه آن برساختۀ نیازهای اجتماعی و خصومت‌های طرفین نزاع است که در آن‌ها از امری مربوط به آینده استفادۀ ابزاری شده است. اینک چنین روایاتی در منابع ما وجود دارد و خواننده بدون آگاهی از آن مناسبات تاریخی همۀ این جنگ‌های خشونت‌آمیز را به حساب مهدی موعود می‌گذارد.
واژگان کلیدی: زیدیه، بُتریه، جارودیه، خشونت، مهدی(ع)، روایات اسلامی.
#همایش_اندیشه_منجی‌گرایی
#چکیده_سخنرانی
#پژوهشکده_پویافکر
https://www.instagram.com/pooyafekr
@pooyafekr