28 سورهی انعام میفرماید:[ وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعًا یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الإنْسِ وَقَالَ أَوْلِیَاؤُهُمْ مِنَ الإنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِی أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَاکُمْ خَالِدِینَ فِیهَا إِلا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّکَ حَکِیمٌ عَلِیمٌ (128)]
« (به یاد بیاور آن) روزی که در آن همه آنان را در کنار هم گرد آوردیم (و به آنان میگوئیم) ای گروه جنیان شما افراد فراوانی از انسانها را گمراه ساختید و پیروان ایشان از میان انسانها میگویند: پروردگارا! برخی از ما از برخی دیگر سود بردیم و به مرگی رسیدیم که برای ما معین و مقدر فرموده بودی (الله به اینان میگوید) آتش دوزخ جایگاه شماست و همیشه در آن ماندگارید مگر مدت زمانی که الله بخواهد. بیگمان پروردگار تو حکیم و آگاه است».
علمای تفسیر گفتهاند که بهرهبرداری جن از انسان به این صورت است که انسان با ذبح حیوان، نذر و دعا خواستن از جن، عبادت این مخلوق را میکند. بهره برداری انسان از جن به این روش صورت میگیرد که جن برخی از حاجات انسان را برآورده میسازد؛ مثلاً بعضی از امور غیبی را به او اطلاع میدهد که در اغلب مواقع دروغ از آب در میآیند.
فرضاً افرادی که ارواحی را که احضار میکنند اگر به آنها تقرّب هم نجویند باز هم این عمل مباح، و حلال نخواهد شود، زیرا سؤال از شیاطین، فال بینها،کاهنان و ستارهشناسان از نظر شریعت اسلام ممنوع است و اگر گفتهی آنها تصدیق شود، حرمت آن افزوده شده و گناهش بزرگتر میشود؛ تا جایی که رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ آن را بخشی از کفر دانسته و فرموده است: « مَنْ أَتَی عَرَّافًا فَسَأَلَهُ عَنْ شَیْءٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً » مسلم(2230).
«هر کس نزد فالبینی برود و از او دربارهی چیزی بپرسد تا چهل روز هیچ نمازی از وی قبول نمیشود».
در مسند امام احمد و دیگر سنن، از پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ روایت شده است: « مَنْ أَتَی کَاهِنًا فَصَدَّقَهُ بِمَا یَقُولُ فَقَدْ کَفَرَ بِمَا أُنْزِلَ عَلَی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ » احمد(2/429)، ابوداود (3904)، ترمذی(135)، ابن ماجه(639) شیخ آلبانی(رح) این حدیث را در صحیح ابوداود تصحیح کرده است(3304)
«هر کس نزد کاهنی برود و گفتهاش را تصدیق نماید بی گمان به آنچه که بر محمد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فرو فرستاده شده کفر ورزیده است».
در این موضوع احادیث و آثار بیشماری آمده است.
شکی نیست روحی که اینها ادعای احضار آن را دارند، در همین ممنوعیت داخل است، زیرا این روح از جنس ارواحی است که با کاهنان و فالگیرهای متأثر از شیاطین و جنیان در ارتباط است، بنابراین سؤال کردن از روح و احضار آن و همچنین تصدیق نمودن سخنان آن حرام و باطل است. ناگفته نماند آنچه را که کاهنان در خصوص ارواح، اظهار میدارند، از علم غیب محسوب میشود، حال آنکه الله تعالی در مورد غیب گفته است: [قُلْ لا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ الْغَیْبَ إِلا اللَّهُ] [نمل:65]
« بگو آنان که در آسمانها و زمین هستند غیب نمیدانند جز الله».
در مواردی این ارواح، همان جنیان و شیاطینی هستند که با مرده در زمان حیاتش همراه بوده اند و از اوضاع زمان حیات آنان خبر میدهند. تصدیق، احضار و سؤال نمودن از این شیاطین جایز نیست. باید دانست آنچه که احضار کنندگان احضار میکنند چیزی جز شیاطین و جنیان نیستند که در عوض عبادت و پرستشی که احضار کنندگان برای آنان انجام میدهند به خدمت آنان میپردازند.
انجمن دایمی مباحث علمی و افتا در دارالافتاء سعودی در مورد خواب مغناطیسی و یا مصنوعی که نوعی احضار روح است فتوایی به شرح ذیل صادر کرده است:
«خواب مغناطیسی و یا مصنوعی نوعی کهانت است که با بکارگیری جن که توسط خواب کننده بر شخص خواب شده مسلّط میشود انجام میپذیرد و شخص خواب شده با زبان جن حرف زده و بر انجام بعضی از کارها توانایی پیدا میکند. با توجه به اینکه شخص خواب شده به آن جن تقرّب میجوید خود جن نیز مطیع خواب کننده میشود و در نتیجه جن، شخص خواب شده را مطیع ارادهی خواب کننده میگرداند. بنابراین هر گونه بهره برداری از عمل خواب آوری مصنوعی و توسل به آن برای پیدا کردن مکان سرقت یا معالجهی بیماران ناجایز؛ بلکه شرک است، زیرا این کار پناه بردن به غیر «الله» بوده و ماورای اسباب عادی است».
دکتر محمد محمد حسین از جمله کسانی است که حقیقت این ادعای باطل را در کتابش تحت عنوان«الروحیة الحدیثة حقیقتها و أهدافها» کشف کرد. ایشان از کسانی بود که تا مدت زمان زیادی فریفتهی این شعبده بازی ها بود و سپس الله تعالی او را به سوی حق رهنمون ساخت. ایشان پس از مدتها ارتباط با این شعبده بازیها، بطلان آن را فهمیده و درک کرد که در آن چیزی
« (به یاد بیاور آن) روزی که در آن همه آنان را در کنار هم گرد آوردیم (و به آنان میگوئیم) ای گروه جنیان شما افراد فراوانی از انسانها را گمراه ساختید و پیروان ایشان از میان انسانها میگویند: پروردگارا! برخی از ما از برخی دیگر سود بردیم و به مرگی رسیدیم که برای ما معین و مقدر فرموده بودی (الله به اینان میگوید) آتش دوزخ جایگاه شماست و همیشه در آن ماندگارید مگر مدت زمانی که الله بخواهد. بیگمان پروردگار تو حکیم و آگاه است».
علمای تفسیر گفتهاند که بهرهبرداری جن از انسان به این صورت است که انسان با ذبح حیوان، نذر و دعا خواستن از جن، عبادت این مخلوق را میکند. بهره برداری انسان از جن به این روش صورت میگیرد که جن برخی از حاجات انسان را برآورده میسازد؛ مثلاً بعضی از امور غیبی را به او اطلاع میدهد که در اغلب مواقع دروغ از آب در میآیند.
فرضاً افرادی که ارواحی را که احضار میکنند اگر به آنها تقرّب هم نجویند باز هم این عمل مباح، و حلال نخواهد شود، زیرا سؤال از شیاطین، فال بینها،کاهنان و ستارهشناسان از نظر شریعت اسلام ممنوع است و اگر گفتهی آنها تصدیق شود، حرمت آن افزوده شده و گناهش بزرگتر میشود؛ تا جایی که رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ آن را بخشی از کفر دانسته و فرموده است: « مَنْ أَتَی عَرَّافًا فَسَأَلَهُ عَنْ شَیْءٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً » مسلم(2230).
«هر کس نزد فالبینی برود و از او دربارهی چیزی بپرسد تا چهل روز هیچ نمازی از وی قبول نمیشود».
در مسند امام احمد و دیگر سنن، از پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ روایت شده است: « مَنْ أَتَی کَاهِنًا فَصَدَّقَهُ بِمَا یَقُولُ فَقَدْ کَفَرَ بِمَا أُنْزِلَ عَلَی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ » احمد(2/429)، ابوداود (3904)، ترمذی(135)، ابن ماجه(639) شیخ آلبانی(رح) این حدیث را در صحیح ابوداود تصحیح کرده است(3304)
«هر کس نزد کاهنی برود و گفتهاش را تصدیق نماید بی گمان به آنچه که بر محمد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فرو فرستاده شده کفر ورزیده است».
در این موضوع احادیث و آثار بیشماری آمده است.
شکی نیست روحی که اینها ادعای احضار آن را دارند، در همین ممنوعیت داخل است، زیرا این روح از جنس ارواحی است که با کاهنان و فالگیرهای متأثر از شیاطین و جنیان در ارتباط است، بنابراین سؤال کردن از روح و احضار آن و همچنین تصدیق نمودن سخنان آن حرام و باطل است. ناگفته نماند آنچه را که کاهنان در خصوص ارواح، اظهار میدارند، از علم غیب محسوب میشود، حال آنکه الله تعالی در مورد غیب گفته است: [قُلْ لا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ الْغَیْبَ إِلا اللَّهُ] [نمل:65]
« بگو آنان که در آسمانها و زمین هستند غیب نمیدانند جز الله».
در مواردی این ارواح، همان جنیان و شیاطینی هستند که با مرده در زمان حیاتش همراه بوده اند و از اوضاع زمان حیات آنان خبر میدهند. تصدیق، احضار و سؤال نمودن از این شیاطین جایز نیست. باید دانست آنچه که احضار کنندگان احضار میکنند چیزی جز شیاطین و جنیان نیستند که در عوض عبادت و پرستشی که احضار کنندگان برای آنان انجام میدهند به خدمت آنان میپردازند.
انجمن دایمی مباحث علمی و افتا در دارالافتاء سعودی در مورد خواب مغناطیسی و یا مصنوعی که نوعی احضار روح است فتوایی به شرح ذیل صادر کرده است:
«خواب مغناطیسی و یا مصنوعی نوعی کهانت است که با بکارگیری جن که توسط خواب کننده بر شخص خواب شده مسلّط میشود انجام میپذیرد و شخص خواب شده با زبان جن حرف زده و بر انجام بعضی از کارها توانایی پیدا میکند. با توجه به اینکه شخص خواب شده به آن جن تقرّب میجوید خود جن نیز مطیع خواب کننده میشود و در نتیجه جن، شخص خواب شده را مطیع ارادهی خواب کننده میگرداند. بنابراین هر گونه بهره برداری از عمل خواب آوری مصنوعی و توسل به آن برای پیدا کردن مکان سرقت یا معالجهی بیماران ناجایز؛ بلکه شرک است، زیرا این کار پناه بردن به غیر «الله» بوده و ماورای اسباب عادی است».
دکتر محمد محمد حسین از جمله کسانی است که حقیقت این ادعای باطل را در کتابش تحت عنوان«الروحیة الحدیثة حقیقتها و أهدافها» کشف کرد. ایشان از کسانی بود که تا مدت زمان زیادی فریفتهی این شعبده بازی ها بود و سپس الله تعالی او را به سوی حق رهنمون ساخت. ایشان پس از مدتها ارتباط با این شعبده بازیها، بطلان آن را فهمیده و درک کرد که در آن چیزی