Bugun Iogann Volfgang Gyote (1749 - 1842) tavalludining 275 yilligi! Gyote ma'rifatparvarlik davri odami bo'lib, fanning eng kutilmagan sohalariga hissa qo'shgan. Masalan, u molekulalararo kuchlar qonunini kashf qilishi mumkin deb kim o'ylabdi? Ha, aynan u keyinchalik molekulyar fizikaning asosini tashkil etgan tadqiqotni amalga oshirgan.
Botanikaga qo'shgan hissasi haqida nima deyish mumkin? Gyote butun dunyoda hali ham qo'llanilayotgan o'simliklarning metamorfoz nazariyasini ishlab chiqqan. U hatto bu haqida kitob yozgan! Uning mashhur Gomunkul - probirkadagi odamichi ... Ishonch bilan aytish mumkinki, Gyote birinchilardan bo‘lib sun’iy urugʻlantirish g‘oyasini ilgari surgan.
Va albatta, biz uning optika bo'yicha "Ranglar nazariyasi" asarini unuta olmaymiz, unda yozuvchi rangni qanday qabul qilishimizni batafsil ko'rib chiqib Nyutonning g'oyalariga qarshi chiqqan. Shoirning shunday jasur olim bo‘lishini kim ham oʻylabdi?
Gyote hamisha o'zining asosiy chaqirig'i - adabiyotga sodiq qolganini unutmaymiz. Uning "Faust"i jahon adabiyotining eng buyuk asarlaridan biri bo‘lib qolmoqda.
Shoirdan iqtiboslar:
1⃣. Ishlar siz kutgandek bo‘lmasa, xafa bo‘lmang. Xudoning rejalari har doim biznikidan yaxshiroq.
2⃣. Har doim ham qahramon bo'lib qolib bo'lmaydi, lekin doimo inson bo'lib qolish mumkin.
3⃣. Insonga yashash uchun arziydigan maqsad bering va u har qanday vaziyatda omon qola oladi.
4⃣. Bizni qanchalik kamdan-kam hollarda to'g'ri tushunishlarini bilsangiz edi, koʻproq sukut saqlagan boʻlar edingiz.
5⃣. Ikkita janjallashayotgandan aqllirogʻi aybdor.
@rakhmonalievs_blog