#زبان_فارسی زبانی آهنگین (intonational language) است و از زیر و بمی آواها در سطح جمله بهره می‌گیرد؛ برای نمونه در زبان فارسی، جمله‌های پرسشی با آهنگ خیزان و جمله‌های خبری با آهنگ افتان ادا می‌شوند. زبان‌های آهنگین از زیر و بمی آواها در سطح جمله برای نشان دادن احساسات نیز استفاده می‌کنند.

اما همه زبان‌های بشری، آهنگین نیستند. برخی از زبان‌ها مانند زبان چینی ماندارین، زبان برمه‌ای، و زبان ایگبو (یک زبان افریقایی) زبان‌های نواختی (tonal language) هستند.

در این زبان‌ها، زیر و بمی در سطح واژه دیده می‌شود. به بیان دیگر بسته به این‌که واژه با چه زیر و بمی ادا شود، معنای متفاوتی پیدا می‌کند. در این زبان‌ها، هم گوینده و هم شنونده باید حساسیت زیادی به زیر و بمی واژگان و حتی هجاهای تشکیل‌دهنده واژگان داشته باشند.
بر اساس یک نمونه کلاسیک از زبان‌های نواختی که در بیشتر کتاب‌های آواشناسی آورده شده، در زبان چینی ماندارین، اگر واژه ma با زیر و بمی یکنواخت بیان شود، به معنی «مادر»، اگر با زیر و بمی خیزانِ زیر بیان شود، به معنی «بوته شاه‌دانه»، اگر با زیر و بمی خیزانِ بَم بیان شود، به معنی «اسب» و اگر با زیر و بمی افتانِ بم بیان شود، به معنی «سرزنش» خواهد بود.

در پژوهشی که به تازگی در نشریه Current Biology به چاپ رسیده، نشان داده شده است که نواختی یا آهنگین بودن زبان اول به عنوان نخستین تجربه زبانی ما در آغاز زندگی، بر درک موسیقیایی ما نیز تأثیر می‌گذارد؛ گویشوران زبان‌های نواختی در مقایسه با گویشوران زبان‌های آهنگین، در تشخیص آهنگ‌های موسیقی بهتر عمل می‌کنند اما عملکرد خوبی در تشخیص وزن (ضرب) موسیقیایی ندارند؛ زیرا، گویشوران زبان‌های نواختی به دلیل اهمیت زیاد زیر و بمی آواها در این زبان‌ها، بیش از آنکه به وزن موسیقی توجه داشته باشند، به زیر و بمی آهنگ توجه دارند.

#زبان‌شناسی
#آواشناسی

✍🏻خورشید صبوری

https://t.me/beyondlinguistics

درگاه پشتیبان در واتس‌اپ:
https://whatsapp.com/channel/0029Vagy3m505MUWjXocKA2y