دروس وفوائد أبي حزام عبدالرحمن بن سعيد

❍ مِـنْ عَلَامَـاتِ الـحُمـْقِ فِي بَنِي آدَمَ

🚦 በሰው ልጆች ላይ የሚታይ የቂልነት ምልክቶች

✍ قـال الإمـام أبـو حـاتم رحـمه الله :
🌱ኢማም አቡ-ሐቲም አላህ ይዘንላቸውና እንዲህ ይላሉ ፤

« مِـنْ عَلَامَـاتِ الـحُمـْقِ الـّتي يَجـبُ للـعاقل تفقّدهـا ممـن خفـي عليه أمـره :

" አስተዋይ የሆነ ሰው አንድ ሁኔታው ከተደበቀበት ሰው ላይ ሊፈልጋቸው ከሚገቡ የቂልነት ምልክቶች ውስጥ ፥

⇦ سُـرْعَةُ الـجَـوَاب ،

✔ ለመልስ መቸኮል

⇦ وتـركُ الـتّثبـُت ،

✔ ሳያረጋግጡ የሆነ እርምጃ መውሰድ

⇦ والإفـراطُ في الـضّحِـك،

✔ ከመጠን በላይ ሳቅ ማብዛት

⇦ وكَـثْرةُ الإِلـْتِفـات،

✔ መለዋወጥ ማብዛት (አንድ የፀና አቋም አለመያዝ)

⇦ والـوَقِيعةُ في الأخْيـَار،

✔ ምርጥ ና ደጋግ በሆኑ ሰዋች ክብር ላይ መፀዳዳት

⇦ والاخْتـِلاطُ بـِالأَشـرار »

✔ ከመጥፎ ሰዎች ጋር መቀላቀል

📔 [ روضة الـعقلاء (صـ ١٦٤) ]

الموت لا يقبل الهدايا،
يا مستورين ستظهر الخبايا.

التبصرة لابن الجوزي(١١٩/١)

ﻗﺎﻝ ﺍﻹﻣﺎﻡ ﺍﺑﻦ ﺑﻄﺔ ﺭﺣﻤﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻦ ﺃﻫﻞ ﺍﻷﻫﻮﺍﺀ :

" ﻭﺇﻧﻬﻢ ﺃﺷﺪ ﻓﺘﻨﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﺪﺟﺎﻝ ﻭﻛﻼﻣﻬﻢ ﺃﻟﺼﻖ ﻣﻦ ﺍﻟﺠﺮﺏ ﻭﺃﺣﺮﻕ ﻟﻠﻘﻠﻮﺏ ﻣﻦ ﺍﻟﻠﻬﺐ "

ﺍﻹﺑﺎﻧﺔ ﺍﻟﻜﺒﺮﻯ ٤٧٠

አመለካከት እንዲጭን አደረጉት መሪውም ይህን የቢድዓ አራማጆችን ሀሳብ በመቀበል ሙስሊሙ ላይ ይህን አመለካከት በሀይል መጫን ጀመረ ኡለሞችንም ይህን የቢድዐ ዘባተሎ እንዲቀበሉ ካልሆነ ግን እንደሚታሰሩና እንደሚሰቃዩ ዛተባቸው

ወይ ፈተና !!!

✿ وامتحن أئمة الأثر، فأجاب كثير منهم تقية، أخذاً برخصة الله للمكرهين، وثبتت قلة على مبدئها ظاهراً وباطناً، وكان منهم نعيم بن حماد.

✿ የሀዲስ አኢማዎች ተፈተኑ ብዙዎች አላህ ለተገደዱ ሰዎች አግራርቷል በሚል እሳቦት ልባቸው ባይቀበለውም ከቅጣቱ ለመዳን የመሪውን ውድቅ የቢድዐ ሀሳብ ተቀበሉ ጥቂት የሀዲስ ፈርጦች ግን በአላህ መንገድ ላይ የመጣውን ለመቀበል የቢድዐ ባለቤቶችን በእምቢተኝነት በመጋፈጥ በይፋ ወደ ሱና መጣራታቸውን ከቢድዓ ማስጠንቀቃቸውን ቀጠሉ ከነዚህ ጥቂት ፈርጦች ውስጥ ኢማም ኑዐይም ኢብኑ ሀማድ ይገኙበታል ፡፡

✿ وبعد هلاك المأمون سار المعتصم على دربه السيئ في امتحان العلماء،

✿ ነገሩ በዚህ ሁኔታ ላይ እያለ መሪው መእሙን ሞተና የተሻለ መሪ ይተካል ሲባል ዛሬ በየ ሚንበሩ ዋ ሙዕተሲም እየተባለ የሚጮህለት ሌላው መሪ ተተካ ይህም ሰው ቀዳሚው ያደርገው የነበረውን አስቀያሚ ድርጊት በደመ ነፍስ ተከትሎ ዑለሞችን ይፈትንና ያሰቃይ ገባ


وجاء الدور على إمام مصر نعيم بن حماد ، فامتحنه والي مصر فأبى أن يجيبه لما يريد، فامتثل ما أمر به وقيده وحمله إلى العراق، فوصل سامراء وامتحن فثبت فأمر به إلى السجن.
✿ ፈተናው በግብፅ የነበሩት የሀዲስ ፈርጥ ኑዐይም ኢብኑ ሐማድ ጋር ደረሰ የግብፁ መሪ ከላይ ከሙዕተሲም ከኢራቅ በመጣለት ትዛዝ ኢማሙን ክፉኛ ፈተናቸው እሳቸው በሱና ላይ በመፅናት ለመጣው የቢድዐ ቅራቅንቦ እውቅና ባለመስጠታቸው የግብፁ መሪ በታዘዘው መሰረት አስሮ ወደ ኢራቅ ላካቸው ኢራቅ ደርሰው ፈተናው ቢቀጥልም እሳቸው ግን በሀቅ በመፅናታቸው እንዲታሰሩ ተደረገ

✿ የሚገርም ፅናት ከሀዲሱ ፈርጥ ኑዐይም !!

✿ وطال بقاؤه في السجن بقيوده، وكأنما السجن لا يكفي قيداً،

✿ እስር ቤት መግባታቸው ሳይበቃ በሰንሰለት ታስረው ለረጅም ግዜ እስር ቤት ውስጥ ቆዩ

✿ وحين شعر بدنو أجله أوصى بأن يدفن في قيوده ،

✿ እስር ቤት ውስጥ ሁነው የእድሜ ገደባቸው እየተጠናቀቀ ና ሞት እየመጣ እንደሆነ ሲሰማቸው ሲሞቱ ከነ ታሰሩበት ሰንሰለት እንዲቀበሩ ወሲያ ተናገሩ አላህ በእዝነቱ አይን ይመልከታቸው

✿ وقال (إني مخاصم) .

✿ የወሲያቸውን ሚስጥርም ሲናገሩ

" እኔ ተከራካሪ ነኝ " አሉ

✿ يريد أن يقف بين يدي ربه يخاصم من آذاه في الله وظلمه بغير حق إلا أن ينـزه ربه عما لا يليق به.

✿ ነገ ጌታቸው ፊት ቁመው በአላህ መንገድ ላይ ያስቸገሯቸውን ና ጌታቸውን ከማይገባው ነገር በማላቃቸው ብቻ ያለ ሀቅ የበደሏቸውን ሰዎች እንደሚከራከሯቸው ለመጠቆም ፈልገው ነው ፡፡

✿ وجاءه الأجل فلقي ربه في السجن ،

✿ ሁሉም ነፍስ ሞትን ቀማሽ ናት ና እስር ቤት ውስጥ ሁነው የናፈቁት ጌታቸውን ተገናኙ ኢማም ኑዐይም ወደ አኼራ ሄዱ (رحمه الله)

✿ ولما كان شجاً في حلوق خصومه من المبتدعة فقد تنفسوا الصعداء بموته، ورأوا أن ما فعلوه لم يشف لهم غيظاً، لذا عزموا أن يشتفوا منه ميتاً فماذا فعلوا؟

✿ ኢማሙ በጠለቀ እውቀታቸው የቢድዐ ባለቤቶችን መቀመጫ አሳጥተዋቸው ስለነበር ኑዐይም ሲሞቱ የቢድዐ ባለቤቶች ጮቤ ረገጡ (ኑዐይም ቢሞት አላህ ስንት ፀረ ቢድዓ የሆኑ የሱና ጀግኖች አሉት)

✿ የቢድዐ ባለቤቶች የኢማሙ ሞት ብቻ አልበቃቸውም እናም ከሞቱ በሇላ በኢማሙ ሬሳ ላይ ሌላ ነገርን አሰቡ

✿ جروه بقيوده، وألقوه في حفرة، وتركوه، فلم يغسلوه ولم يكفنوه ولم يصلوا عليه ولم يدفنوه بل تركوه لسباع الأرض وهوامها.
✿ የኢማሙን ሬሳ ከነሰንሰለቱ በመጎተት አንድ ጉድጓድ ላይ ጣሏቸው ሳያጥቧቸው ፡ ሳይከፍኗቸው ፡ ሳይሰግዱባቸው ና ሳይቀብሯቸው እንዲሁ ለአውሬ ትተዋቸው ተመለሱ

✿ ኢን ሻአ አላህ ቆሻሾቹ የሰሯትን ስራ ውጤት ነገ ያፍሳሉ

✿ نفضوا أيديهم، وكأنهم تباشروا بموته، وفرحوا بما فعلوا به من بعد، وحسبوا أن تلك هي النهاية.

✿ በመሞታቸው ብስራት የተለዋወጡ በሚመስል መልኩ እጃቸውን እያራገፉ በሰሩት ስራ እየተደሰቱ ተመለሱ፡፡

✿ ሞኞች እቺ የግጥሚያው መጨረሻ እንደሆነች አሰቡ

✿ ولكن القصة لم تنته بعد.

✿ ነገር ግን ታሪኩ ገና አላለቀም

🚦 إن الخصومة ستتم بين يدي مليك مقتدر.

✿ የግጥሚያው ታሪክ የሚያበቃው ነገ ሁሉን ቻይ የሆነው ንጉስ ፊት ነው

في يوم عظيم يعز الله فيه أهل السنة، ويخزي ويذل فيه أهل البدعة، جزاءً وفاقاً.

✿ በዚያ አላህ አህሉ ሱኖችን ከፍ አድርጎ አህሉል ቢድዓዎችን የበታችና ወራዳ በሚያደርግበት ሁሉም የስራው በሚያገኝበት ታላቅ ቀን

(وما ربك بظلام للعبيد)

" ጌታህም ባሪያውን የሚበድል አይደለም ፡፡ "

مات نعيم في سجنه سنة (٢٢٩هـ).
بعد أن مكث فيه سبع سنين كاملة.

✿ ታላቁ የሀዲስ ፈርጥ ኑዐይም እንደ አሁኖቹ ሰዎች ለፖለቲካ ሽኩቻ ሳይሆን ሱናን በማስተማር በእውቀታቸው ልክ ቢድዓ የተባለን በሙሉ በማውገዝ ለ 8 አመት ሙሉ ታስረው እዛው እስር ቤት በሰንሰለት እንደታሰሩ እንደ ሂጅራ አቆጣጠር በ229 ወደ አኼራ ሄዱ

فرحمة الله عليه

🌴 የአላህ እዝነት በሳቸው ላይ ይሁን

وجزاه عن الإسلام والسنة خير الجزاء.

✿ ለኢስላምና ለሱና ባበረከቱት ጉልህ አስተዋፅኦ አላህ መልካምን ይመንዳቸው

🌺 አላህ ዛሬ ለሱና ታግለን ነገ ሁላችንንም ከአሽረፈል ኸልቅ ጋር በጀነት ይሰብስበን


🌱☘☘ ጨረስኩ ☘☘🌱


✍ عبدالرحمن بن سعيد

🌴الإمـــام نعيــم بن حمـــاد🌴

" ታላቁ የሀዲስ ፈርጥ ኢማም ኑዐይም ኢብኑ ሐማድ "

-داعية السنة الصابر في المحنة-

🌱 በፈተና ላይ ፅኑ የነበሩ ወደ ሱና የሚጣሩ ድንቅ ኢማም

✿ عاش هذا الإمام في العصر الذهبي للحياة الإسلامية، سياسة وريادة للعالم.

✿ ይህ ኢማም በፖለቲካ ና አለምን በማንቀሳቀስ ረገድ በወርቃማው የኢስላማዊ ህይወት ዘመን የኖሩ ናቸው

✿ ومع ذلك فلم يخل ذلك العصر من الفرق المنابذة للسنة، كالخوارج والشيعة، والجهمية وغيرهم، واجتاحت كثيراً من الناس،

✿ ከመሆኑም ጋር ግን ዘመኑ እንደ ኸዋሪጅ ፣ ሺዓህ ና ጀህሚያህ ከመሰሉ ከሱና ጋር ግብግብ ከፈጠሩ ፊርቃዎች የፀዳ አልነበረም እናም እኚህ ፊርቃዎች በቅቤ አንጓችነታቸው ብዙ ሰዎችን አታለው ነበር ፡፡

✿ وكان (نعيم بن حماد) أحد الذين ابتلوا بالتجهم (والتجهم نفي ما أثبته الله لنفسه من الصفات).

✿ ኢማም ሐማድ ኢብኑ ኑዐይም በተጀሁም (ተጀሁም ማለት አላህ ለራሱ ያፀደቀውን ስምና ባህሪ አለመቀበል ነው ) ተፈትነው ከነበሩ ሰዎች ውስጥ አንዱ ነበሩ

✿ ولكن أراد الله به خيراً، فاستنقذه من تلك الهلكة، بعد أن عرف الشر، وذاق مرارته. وما أحسن حلاوة الحق بعد مرارة الباطل

✿ ነገር ግን የተጀሁምን መሪር አመለካከትና ጥፋት ካዩ በሇላ አላህ መልካምን ፈለገላቸው ና ከዚህ ጥፋት ወደ ሱናው አካሄድ አወጣቸው፡፡

🌱 ያ አላህ ይህን መሪር የቢድዓ አመለካከት ካዩ በሇላ የሀቅ ጥፍጥና እንዴት ያማረ ነው ፡፡


✿ حين قذف الله في قلبه نور السنة وبغض البدعة أحب الحديث، وشغف به، فطلبه على كبار أئمة الإسلام في عصره، ورحل إليه وإليهم، قاطعاً رقعة جغرافية مترامية الأطراف. شملت خراسان والحرمين والعراق والشام واليمن ومصر.

✿ አላህ በልባቸው ውስጥ የሱናን ብርሀን መውደድ ና ቢድዐን መጥላትን ሲያሳርፍ የሀዲስ ጥናት ፍቅር አደረባቸውና ኹራሳን ፣ ሐረመይን(መካ ና መዲና) ፣ኢራቅ ፣ ሻም ፣ የመን ና ግብፅን ጨምሮ ወደ ተለያዩ ሀገራት አድካሚ ጉዞ በመጓዝ ሀዲስን በዘመናቸው ከነበሩ ትላልቅ የኢስላም አኢማዎች ላይ አጠኑ

✿ ولا عجب فتلك كانت سمة بارزة لعامة طلبة الحديث الجادين في تحصيله في ذلك العصر.

✿ ለነገሩ ይህ ረጃጅም መንገዶችን ሸሪዐዊ እውቀት ፍለጋ መጓዝ በዛኔ የነበሩ የሀዲስ እውቀት ላይ የተሰማሩ ጠንካራ ዑለሞች መለያ ባህሪ መሆኑን ላወቀ ይህ የኢማሙ ጥንካሬ ብዙም ላይገርመው ይችላል

✿ وقد جمع (نعيم بن حماد) برحلته وذكائه وجده حديثاً كثيراً، حتى كتب عن أحد شيوخه خمسين ألف حديث.

✿ ኢማም ኑዐይም በነዚህ ረጃጅም ጉዞዎች በጥንካሬያቸውና በጮሌነታቸው ከአንዱ ሸይኻቸው ብቻ 50,000 ሐዲሶችን ለመፃፍ እስኪያስችላቸው ድረስ ብዙ ሐዲሶችን መሰብሰብ ችለዋል

✿ ومنّ الله عليه بصحبة أحد الغيورين على السنة، القامعين لأهل البدعة، فاستفاد من سيرته، ونشاطه وحماسه الشيء الكثير، مما كان له أكبر الأثر بعد ذلك في هدي حماد.

✿ አላህም አንድ ለሱና የሚቀና ለቢድዓ ባለቤቶች ጠንከር ያለ መልስ የሚሰጥ ምርጥ ጓደኛ ለገሳቸው እሳቸውም በሇላ በሳቸው ህይወት ላይ ትልቅ ተፅዕኖ ያሳረፈን እውቀት ከጓደኛቸው ታሪክ ለሱና ካለው ስሜት ና ነሻጣ ብዙ ነገርን ቀሰሙ
✿ ثم رحل إلى مصر واستوطنها، وبقي فيها أربعين عاماً، معلماً وإماماً في الحديث والفرائض والسنة.

✿ ከዚያም ወደ ግብፅ ተጉዘው ኑሯቸውን እዛው በማድረግ ለአርባ አመት በሀዲስ በውርስ ህግጋትና በሱና ላይ አስተማሪ ና ኢማም ሁነው ቆዩ

✿ وبعد أن رسخت قدمه في السنة ابتدأ في تنقية دين الإسلام مما دخل فيه من البدع والانحراف لا سيما في أبواب الأسماء والصفات، من تعطيل أو تشبيه، وبيان المعتقد الحق الذي ليس بعده إلا الضلال،

✿ እግራቸው በሱና ላይ ከፀና በሇላ(በሱና ላይ የፀና እውቀት ካካበቱ በሇላ) እስልምናን በተለይ በአላህ ስም ና ባህሪያት ላይ ተዕጢል ና ተሽቢህ እንደማድረግ ካሉ ሰርጎ ገብ ቢድዐዎች ና መዘንበሎች ወደ ማፅዳት ና ያ ከሱ በሇላ ጥመት እንጂ የለለበትን እውነተኛ እምነት ወደ ማብራራት ገቡ

✿ وهذه رسالة خلفاء الرسل وورثتهم، تصفية الدين وتنقيته مما دخل فيه وليس منه، وبيان الدين الحق الذي أنزله الله على رسوله -ﷺ- صافياً نقياً.

✿ ይህ ዲንን ማፅዳት ፣ የሱና አካል ሳይሆን ወደ ዲን የገባን ነገር ከዲን ላይ ማስወገድ ፣ አላህ በመልዕክተኛው( ﷺ ) ላይ ያወረደውን እውነተኛ ዲን(ሱና) ለሰዎች ግልፅ ማድረግና ማብራራት የመልዕክተኞች ምትክ ና ወራሽ የሆኑ ዑለሞች ቀዳሚ ተልዕኮ ነው


✿ بدأ رحلة الجهاد. ولا أعني جهاد السيف، بل ما هو أجل منه قدرا، وأعظم منه نفعاً، جهاد أهل الأهواء والبدع، بقلمه ولسانه، بعزم لا يكل، ونشاط لا يفتر، فألف في الرد على الجهمية وحدها ثلاثة عشر كتاباً.
✿ እናም ታላቁ ኢማም የጂሀድ ጉዟቸውን ቀጠሉ
እዚህ ጋር የጂሀድ ጉዞ ስል የሰይፉን ጂሀድ ማለቴ አይደለም ይልቅ በደረጃ ከሱ የበለጠውንና ጥቅሙም የጎላ የሆነውን በቀለማቸውና በአንደበታቸው ፤ ስንፍና በሌለበት ጥንካሬ ና መሰላቸት በለለበት መነሳሳት የቢድዐ ና የስሜት ተከታዮችን መታገላቸውን ለማለት ፈልጌ ነው ፡፡

🌱ኢማሙ በጀህሚያ ላይ ብቻ 13 ኪታቦችን ፅፈዋል ፡፡ 📚

✿ ثم التفت إلى مدرسة الرأي التي تقدم الرأي على الحديث فألف في الرد على إمامها الشهير رحمه الله. وكان صلباً في السنة، شديداً على مخالفيها.

✿ ከዚያም ኢማሙ ከሀዲስ ይልቅ አመለካከታቸውን ወደሚያስቀድሙ የሎጂክ ሰዎች ፊታቸውን በማዞር በዘመኑ ይህን አካሄድ ይመሩ በነበሩ ሰዎች ላይ ረድ የሚሆን ኪታብ ፅፈዋል ፡፡

🌴 ኢማም ኑዐይም ኢብኑ ሐማድተ አላህ ይዘንላቸውና በሱና ላይ ጠንካራ በሱና ተቃራኒዎች ላይ ብርቱ የሆኑ ኢማም ነበሩ

✿ وأراد الله أن يبتلي المسلمين بمحنة خلق القرآن على يد المعتزلة، حين استطاعوا أن يقنعوا بها المأمون، وأن يقنعوه بحمل الناس على بدعتهم بقوة السيف، وأمر المأمون بامتحان العلماء فمن أجابهم أطلقوه، ومن أبى حبسوه وعذبوه،

✿ በዚህ ግዜ አላህ ሙእሚኖችን ሊፈትን ፈለገና ሙዕተዚላዎች ዛሬ አህባሾች የሚዘላብዱበትን ቁርአን የአላህ ቃል ሳይሆን የአላህ ፍጡር ነው የሚል አጀንዳ በማምጣት በዛኔ የነበረው መሪ መዕሙን ይህን ሀሳብ እንዲቀበልና ሙስሊሙ ላይ በግድ ይህን

ﺍﺣﺬﺭ ﺛﻢ ﺍﺣﺬﺭ ﺃﻥ ﺗﺠﻌﻞ ﺳﻴﺌﺎﺗﻚ ﻭﺁﺛﺎﻣﻚ ﻣﺴﺘﻤﺮﺓ ﺑﻌﺪ ﻣﻮﺗﻚ ﻳﻮﻡ ﻻ ﺗﻮﺑﺔ ﻭﻻ ﻋﻮﺩﺓ،

ﻓﻴﺎﻟﻬﺎ ﻳﻮﻣﺌﺬ ﻣﻦ ﺧﺴﺎﺭﺓ ﻭﺣﺴﺮﺓ ﻭﻧﺪﺍﻣﺔ.

ﻗﺎﻝ ﺍﺑﻦ ﺩﻗﻴﻖ ﺍﻟﻌﻴﺪ - ﺭﺣﻤﻪ ﺍﻟﻠﻪ :-

" ﺍﻟﺴﻌﻴﺪ .. ﻣﻦ ﻣﺎﺗﺖ ﺳﻴﺌﺎﺗﻪ ﻣﻌﻪ ."

ﺍﻟﺪﺭﺭ ﺍﻟﻜﺎﻣﻨﺔ ‏( ٤ / ٢٠٧ )

ﻗﺎﻝ ﺍﺑﻦ ﺍﻟﺠﻮﺯﻱ ﺭﺣﻤﻪ ﺍﻟﻠﻪ :

ﺃﺗﻨﺴﻰ - ﻭﻳﺤﻚ - ﻣﺎ ﺗﻠﻘﻰ؟
ﺃﺗﺮﺿﻰ ﻟﻨﻔﺴﻚ ﺃﻥ ﺗﺸﻘﻰ؟
ﺃﺗﺆﺛﺮ ﻣﺎ ﻳﻔﻨﻰ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﻳﺒﻘﻰ؟

ﺃﻻ ﻳﺘﺰﻭﺩ ﻗﺒﻞ ﺍﻟﺮﺣﻴﻞ ﺍﻟﺮﺍﺣﻞ؟
ﺃﻻ ﻳﺘﺨﻠﺺ ﺍﻟﻐﺮﻳﻖ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺴﺎﺣﻞ؟
ﺃﻻ ﻳﺘﺄﻫﺐ ﻟﻠﻤﻮﺕ ﺍﻟﻨﺎﻗﻞ؟ .

ﻧﺴﻴﻢ ﺍﻟﺴﺤﺮ ﻭﻣﻨﻈﻮﻡ ﺍﻟﺪﺭﺭ ‏( ١٠٧ ‏)