جهت شناسی در کوهستان

لانه مورچه‌ها :

که خاکریز لانه آنها سمت جنوب را نشان میدهد.

خورشید و اجسام :

شئ بلندی را در زمین فرومیکنیم آخر سایه ایجادشده را علامت می‌زنیم .سپس ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دیگر مراجعه می‌کنیم دوباره آخر سایه فعلی را علامت می‌زنیم .دونقطه را به هم وصل می‌کنیم پشت خط میایستیم پای چپ را روی علامت سایه اول و پای راست را روی علامت سایه دوم می‌گذاریم .روبروی ما جهت شمال می‌شود.

جهت یابی در شب :

 که به وسیله ستاره قطبی انجام میشود.این ستاره جهت شمال را نشان می‌دهد.(ستاره قطبی نور زیادی دارد واطراف آن تا شعاع زیادی ستاره‌ای دیده نمی‌شودو دقیقا در امتداد محور زمین است.)
تنه درختان بریده شده :

خطوط درخت رانگاه می‌کنیم هرجا که فاصله خطوط به هم نزدیک باشد سمت شمال و هرجا که فاصله خطوط از هم دور باشد سمت جنوب را نسان می‌دهد.

خزه روی درختان :

آن طرفی که خزه زیاد است سمت شمال را نشان می‌دهد.

چند روش جهت یابی 

ساده ترين راه شناخت جهت ها توجه به محل طلوع و غروب آفتاب است.

 طبق قرارداد سمتي كه خورشيد طلوع مي كند خاور يا مشرق و مقابل آن را كه محل غروب آفتاب است باختر يا مغرب گويند.

 روشهاي جهت يابي

الف – در روز

•بوسيله ساعت مچي و خورشيد

•بوسيله سايه چوب

ب – در شب

•بوسيله ستاره قطبي

•بوسيله هلال ماه

به وسيله ساعت مچي و خورشيد

•در هنگام روز ساعت را به طور افقي بگيريد.

•عقربه ساعت شمار را به طرف خورشيد اشاره دهيد.

•نيمساز زاويه بين عقربه ساعت شمار و علامت ساعت دوازده جنوب را نشان خواهد داد.

 به وسيله سايه چوب

•يك ميله چوبي يا فلزي را به طور عمودي در زمين قرار مي دهيم.

•نوك سايه ميله چوبي را علامت مي گذاريم

•پس از مدتي نوك سايه ميله چوبي را كه تغيير كرده است علامت گذاري مي كنيم.

•به وسيله خطي اين دو نقطه را در روي زمين به هم وصل مي كنيم .

•اگر خطي بر اين خط عمود كنيم جهت شمال و جنوب را براي ما مشخص مي كند.
 نكته

•زمين دور محوري فرضي كه از شمال و جنوب اين كره بزرگ مي گذرد مي چرخد.

•اين چرخش زمين موجب مي شود كه ما تصور كنيم ستارگان جاي خود را در آسمان تغيير مي دهند.

•تنها يك ستاره وجود دارد كه جاي آن در آسمان ثابت مي باشد به نام ستاره قطبي.

•اگر بتوانيـم اين ستــاره ثــابت وغير متحرك را در آسمان پيدا كنيم و رو به آن بـايستيم درسـت به سمت شمال ايستاده ايم.

پيدا نمودن شمال حقيقي توسط ستاره ها

•در هنگام شب كه آسمـان صـاف است از يـك مجمــوعـه هفـت ستــاره اي بـه نـــام دب اكبر ( خرس بزرگ ) استفاده مي كنيم. شكل اين هفت ستاره به صورت يك ملاقه است كه هـر گاه فاصله دو ستاره سر آن را پنج برابر امتـداد دهيم به ستاره قطبي مي رسيم كه خود ابتـداي هفت ستاره دب اصغر ( خرس كوچك) است.

به وسيله هلال ماه

•هميشه هـلال ماه در نيمـه اول ماه تحدبش ( برجستگي ) آن به سمـت غرب و در نيمه دوم ماه به سمت شرق مي باشد.

نکته: چنانچه نمی‌دانیم در نیمه اول هستیم یا نیمه دوم دوطرف ماه را از بالا به پایین وصل میکنیم چنانچه حرف p شد نیمه اول و اگر حرف q   شد نیمه دوم است.