မည်သည့်အကြမ်းဖက်မှုမဆို ရှုတ်ချပေးရန် အမေရိကန်နှင့် အိန္ဒိယကို မြန်မာ တောင်းဆို
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၂ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ တို၏ ပူးတွဲကြေညာချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်ပြီးဖော်ပြခဲ့မှုအပေါ် မည်သည့်အကြမ်းဖက်မှုမဆို ရှုတ်ချပေးရန်လိုကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲစည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ အာဏာ (၃)ရပ်ကို တာဝန်ယူထားတဲ့ အစိုးရအနေဖြင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာကို ဥပဒေနှင့်အညီ ကျင့်သုံး၍ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များနှင့် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ထားသူများကိုသာ တည်ဆဲဥပဒေများနှင့် အညီ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ ဥပဒေမဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်ထားခြင်းမရှိကြောင်း တုန့်ပြန်ထားပါတယ်။
နစကက မြန်မာပြည်သူများရဲ့ ဆန္ဒနှင့်အညီ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်မှာ ပါဝင်တဲ့ ဦးတည်ချက်တစ်ရပ်ဖြစ်သည့် ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ အားလုံး ပါဝင်တဲ့ နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ် တစ်ရပ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရ အနေဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါတယ်။
ထိုပြင် အစိုးရသည် ဆန့်ကျင်ဘက်အဖွဲအစည်းများနှင့် လူပုဂ္ဂိုလ်များကိုလည်း ၎င်းတိုရဲ့ ပုံမှန်လူမှုဘဝတွင် အေးချမ်းစွာနေထိုင်နိုင်ရန်အတွက် ဥပဒေဘောင်အတွင်း ဝင်ရောက်ကြရန် ဖိတ်ခေါ်ထားပါတယ်။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲမှတစ်ဆင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဥပဒေနှင့်အညီ နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် မည်သူမဆိုပါဝင်နိုင်ရန် လမ်းဖွင့်ပေးထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ထိုပြင် နစက သည် အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ပြီးပါက ဖွဲစည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) နှင့်အညီ လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးသွားမည်ဟု အသိပေးထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
အစိုးရအနေဖြင့် ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်တာကာလအတွင်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပေါင်း (၁၀၆) ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အပြင် ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေရသူ (၆၂၈၁၈) ကျော်ကိုလည်း လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်မှ ယနေ့အထိ သေဒဏ်ကျခံနေရသည့် စုစုပေါင်း အကျဉ်းသား (၅၉) ဦးကိုလည်း တစ်သက်တစ်ကျွန်းပြစ်ဒဏ်သို လျော့ပေါ့ပေးခဲ့ပါတယ်။
နစကအစိုးရ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိတဲ့ ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် နားလည်မှု၊ အားပေးမှုနှင့် အပြုသဘောပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ ပေးအပ်ရန်လိုပြီး နိုင်ငံတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနှင့် ဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ပျက်ပြားစေသည့် မည်သည့်အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ရပ်မျိုးကိုမဆို ဆန့်ကျင်ရှုတ်ချသွားရန်လိုကြောင်း အမေရိကန်နှင့် အိန္ဒိယကို မြန်မာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြန်လည် တောင်းဆိုလိုက်သည်ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၂ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ တို၏ ပူးတွဲကြေညာချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်ပြီးဖော်ပြခဲ့မှုအပေါ် မည်သည့်အကြမ်းဖက်မှုမဆို ရှုတ်ချပေးရန်လိုကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲစည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ အာဏာ (၃)ရပ်ကို တာဝန်ယူထားတဲ့ အစိုးရအနေဖြင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာကို ဥပဒေနှင့်အညီ ကျင့်သုံး၍ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များနှင့် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ထားသူများကိုသာ တည်ဆဲဥပဒေများနှင့် အညီ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ ဥပဒေမဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်ထားခြင်းမရှိကြောင်း တုန့်ပြန်ထားပါတယ်။
နစကက မြန်မာပြည်သူများရဲ့ ဆန္ဒနှင့်အညီ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်မှာ ပါဝင်တဲ့ ဦးတည်ချက်တစ်ရပ်ဖြစ်သည့် ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ အားလုံး ပါဝင်တဲ့ နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ် တစ်ရပ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရ အနေဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါတယ်။
ထိုပြင် အစိုးရသည် ဆန့်ကျင်ဘက်အဖွဲအစည်းများနှင့် လူပုဂ္ဂိုလ်များကိုလည်း ၎င်းတိုရဲ့ ပုံမှန်လူမှုဘဝတွင် အေးချမ်းစွာနေထိုင်နိုင်ရန်အတွက် ဥပဒေဘောင်အတွင်း ဝင်ရောက်ကြရန် ဖိတ်ခေါ်ထားပါတယ်။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲမှတစ်ဆင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဥပဒေနှင့်အညီ နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် မည်သူမဆိုပါဝင်နိုင်ရန် လမ်းဖွင့်ပေးထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ထိုပြင် နစက သည် အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ပြီးပါက ဖွဲစည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) နှင့်အညီ လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးသွားမည်ဟု အသိပေးထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
အစိုးရအနေဖြင့် ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်တာကာလအတွင်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲပေါင်း (၁၀၆) ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အပြင် ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေရသူ (၆၂၈၁၈) ကျော်ကိုလည်း လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်မှ ယနေ့အထိ သေဒဏ်ကျခံနေရသည့် စုစုပေါင်း အကျဉ်းသား (၅၉) ဦးကိုလည်း တစ်သက်တစ်ကျွန်းပြစ်ဒဏ်သို လျော့ပေါ့ပေးခဲ့ပါတယ်။
နစကအစိုးရ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိတဲ့ ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် နားလည်မှု၊ အားပေးမှုနှင့် အပြုသဘောပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ ပေးအပ်ရန်လိုပြီး နိုင်ငံတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနှင့် ဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ပျက်ပြားစေသည့် မည်သည့်အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ရပ်မျိုးကိုမဆို ဆန့်ကျင်ရှုတ်ချသွားရန်လိုကြောင်း အမေရိကန်နှင့် အိန္ဒိယကို မြန်မာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြန်လည် တောင်းဆိုလိုက်သည်ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။