انجمن علمی دانشجویی توسعه اجتماعی دانشگاه تهران

📌 تفکر سیستمی برای تغییر اجتماعی

از یک ماه قبل شروع به انتشار درسگفتارهایی کردیم که روایتی از کتاب «تفکر سیستمی برای تغییر اجتماعی» است معرفی کوتاهی از کتاب را در این پست می‌توانید بخوانید و لیست فصل هایی که تاکنون منتشر شده با لینک دسترسی به هر فصل نیز در زیر آمده‌است:

فصل اول:چرا نیت خیر به تنهایی کافی نیست؟
فصل دوم: تفکر سیستمی در درون، کاتالیزوری برای تغییر اجتماعی
فصل سوم:روایت داستان سیستم
فصل چهارم:رمزگشایی طرح داستان‌های سیستمی
فصل پنجم: مروری بر فرایند تغییر چهار مرحله‌ای
فصل ششم: بنیادگذاری تغییر
فصل هفتم(بخش اول): مواجهه با واقعیت کنونی درک از طریق نگاشت سیستم

🔺منابعی برای مطالعهٔ بیشتر:
ممکن است پس از شنیدن درسگفتارها، علاقه‌مند شده باشید که موضوع تفکر سیستمی را که زیربنای این بحث است بیشتر دنبال کنید و دربارهٔ آن بیشتر بدانید. خوشبختانه محتواهای فارسی با کیفیتی حول این موضوع تولید شده و گروه‌های مختلفی روی این موضوع تمرکز کرده‌اند از جمله مواردی که دیدن آن را توصیه می‌کنیم عبارتند از:
- دورهٔ ۲۵ جلسه‌ای رایگان تحلیل دینامیک‌های سیستم در مکتبخونه (اینجا)
- ویدئوی رایگان دورهٔ آموزشی آنلاین تفکر سیستمی (اینجا)
- معرفی کتاب‌هایی دربارهٔ تفکر سیستمی (اینجا)

🔺خوشحال می‌شویم اگر نظرات و بازخوردهای خود دربارهٔ این درسگفتارها را از این طریق با ما در میان بگذارید.

@Socialdevelopment_UT

#تفکر_سیستمی #تغییر_اجتماعی #درسگفتار #کتاب

📌کدام سازمان‌های مردم‌نهاد در نمایشگاه «برای بچه‌های ایران» معرفی شده‌اند؟

🔺موسسه قصه، رنگ، توپ
گسترهٔ فعالیت این موسسه استان کهگیلویه و بویراحمد و عمدتا روستاهای شهرستان کهگیلویه است. زمینهٔ فعالیت این موسسه،‌ توسعۀ فرهنگ کتابخوانی، تشویق کودکان به فعالیت‌های گروهی و قصه خواندن گروهی، کمک به تجهیز مدارس، ساخت و تعمیر مدارس است. از جمله خلاقیت‌های این موسسه ایجاد «خانهٔ بلوط» است که یک مرکز فرهنگی ویژهٔ کودکان است.
@qesekodak
🔺موسسه مردم‌نهاد بهمان
بهمان متمرکز بر یکی از محلات دارای آسیب اجتماعی در شهر شیراز به نام محلهٔ «سنگ سیاه» است. این موسسه توسط گروهی از دانشجویان دانشگاه شیراز پایه‌گذاری شده و مخاطب آن کودکان و نوجوانان در معرض آسیب اجتماعی در این محله است.
@behmaanNGO
🔺بنیاد توسعه فرهنگی و توانمندسازی سپهر
سپهر را جمعی از جوانان تحصیلکردهٔ شهر قاین ایجاد کرده‌اند و در ۱۴ سال فعالیت خود تلاش کرده‌است تا برای گروه‌های مختلفی از مردم شهرستان قاینات از جمله زنان روستایی، دانشجویان و معلولین فعالیت‌های متناسب ایشان را طراحی و اجرا کند. گسترهٔ فعالیت سپهر استان خراسان جنوبی است.
@Sepehrngo
🔺انجمن حامی (حمایت از توسعهٔ فضاهای آموزشی و فرهنگی)
حامی یک سازمان مردم‌نهاد با قدمت بیش از ۲۰ سال است. حامی در سال‌های فعالیت خود فعالیت‌های متنوعی ساخت مدرسه، ساخت و تجهیز کتابخانه، حمایت تحصیلی از دانش آموزان و بسیاری فعالیت‌های متنوع دیگر را انجام داده و توانسته است به ویژه در پیشگیری از بازماندگی از تحصیل دختران نقش ایفا کند.
@hami_association

🔺🔺 لازم به ذکر است که این نمایشگاه با حمایت مالی شرکت آرین رشد افزا (آرا)، در قالب مسئولیت اجتماعی این شرکت، برگزار شده‌است. این شرکت همواره حمایت گسترده‌ای از سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالیت‌های اجتماعی در نقاط مختلف ایران داشته‌است.

📌 صندلی هایی که به چارمیخ کشیده شدند...

📝حسنا اسماعیل‌بیگی/ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی توسعه اجتماعی

در یک ظهر زمستانی در تعطیلات بین دو ترم در بوفه دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران این تصویر را ثبت کردم؛ تصویری از میز و صندلی های بوفه که در مدول تکرار شونده یک میز و چهار صندلی، تمام فضای بوفه را اشغال کرده اند. همه آنها بدون کوچکترین امکان جابه جایی، به زمین پیچ شده اند. در فواصل مشخص هر صندلی از صندلی دیگر، صندلی از میز و هر مجموعه میز و صندلی از سایر میز و صندلی ها. شاید در روزهایی که بوفه پر از جنب و جوش و رفت و آمد دانشجویان باشد، این نظم صلب تکرارشونده کمتر به چشم آید اما در یک روز سرد و بیروح زمستانی، خشونت عریان خود را بیرحمانه به رخ می کشید و ماهیت فرمان فرمای خود را آشکار می کرد؛ نوعی از جبر مطلق فضایی که حداکثر تعداد نفرات در گروه و فاصله و نسبت قرار گیری ایشان را به هم، معین می کند. فضایی کنترل شده و محدود در چهارچوبی قطعی که انعطاف و نرمی و سیالیت و آزادی و تغییر در آن راهی ندارد. جایگاه هر فرد را همچون سایرین در گروهی محدود، مشخص می کند؛ نه خبر از تنهایی کسی دارد که شاد یا غمگین مایل است قهوه خود را به تنهایی سر کشد و نه پذیرای شور آن عده ای است که می خواهند در کنار هم باشند و از قضا بیش از چهارند. چنین نظم بی رحمی در دانشکده ای که روح زنده آن آزادی فکر و اندیشه است و سیالیت و رهایی جریان فکری را می طلبد، نظمی کشنده است؛ نظمی ملال آور و مصیبت زا که همه را چون هم و در یک قالب می خواهد. گریزان از تنوع و گونه گونگی؛ «در اینجا چیزی که تقریبا نیست حق انتخاب است.»*

* اسلاونکا دراکولیچ

@Socialdevelopment_UT

#انجمن_علمی_توسعه_اجتماعی
#یادداشت

🔺بسیاری از ما علاقه‌مند هستیم که با هدف حل مسائل اجتماعی، یک تغییر اجتماعی را برنامه‌ریزی کرده و پیش ببریم. اما در صورتی که نتوانیم نگاهی تخصصی و همه‌جانبه به چنین اقدامی داشته باشیم ممکن است نه تنها موثر نباشد بلکه شرایط را بدتر کند.

با این دغدغه از این هفته شروع به باهم خواندن کتابی در حوزهٔ نگاه سیستمی به تغییرات اجتماعی خواهیم کرد. (نسخهٔ فارسی کتاب)

🔺کتاب «تفکر سیستمی برای تغییر اجتماعی» نوشته دیوید پیتر استروه به بررسی و کاربرد تفکر سیستمی در تغییرات اجتماعی می‌پردازد. تفکر سیستمی رویکردی است که به جای تمرکز بر بخش‌های مجزا از سیستم‌ها، به بررسی تعاملات و پویایی‌های درونی سیستم‌ها به عنوان یک کل می‌پردازد. استروه در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از این رویکرد برای تحلیل و حل مسائل پیچیده اجتماعی استفاده کرد.

در این کتاب، استروه به این موضوع می‌پردازد که بسیاری از مشکلات اجتماعی نظیر فقر، نابرابری، تغییرات اقلیمی و نظام‌های آموزشی ناکارآمد، به دلیل پیچیدگی و تعاملات متعدد میان عوامل مختلف، به راحتی قابل حل نیستند. او توضیح می‌دهد که استفاده از تفکر سیستمی به فعالان اجتماعی، سیاست‌گذاران و رهبران سازمان‌ها کمک می‌کند تا به جای تمرکز بر راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و سطحی، به درک عمیق‌تری از مشکلات دست یابند و راه‌حل‌هایی پایدارتر و مؤثرتر ارائه دهند.

استروه در کتاب خود به برخی اصول کلیدی تفکر سیستمی مانند علت و معلول‌های تأخیری، حلقه‌های بازخورد، و دیدگاه‌های بلندمدت اشاره می‌کند و نشان می‌دهد چگونه این اصول می‌توانند به ایجاد تغییرات معنادار و پایدار کمک کنند. او همچنین مثال‌هایی عملی از پروژه‌های اجتماعی موفق را ارائه می‌دهد که از تفکر سیستمی برای حل چالش‌های پیچیده استفاده کرده‌اند.

«تفکر سیستمی برای تغییر اجتماعی» به مخاطبانی نظیر مدیران سازمان‌های غیردولتی، فعالان اجتماعی، مشاوران توسعه و سیاست‌گذاران پیشنهاد می‌شود که به دنبال روش‌های نوآورانه و کارآمد برای حل مشکلات اجتماعی هستند. کتاب به زبان ساده و قابل‌فهمی نوشته شده است و به خوانندگان کمک می‌کند که تفکر سیستمی را در عمل به کار گیرند و تغییرات واقعی و مؤثری ایجاد کنند.

🔺این کتاب شامل ۱۳ فصل است، بخش اول این باهم‌خوانی شامل مقدمه و فصل اول این کتاب هم‌اکنون در کانال انجمن علمی توسعه اجتماعی دانشگاه تهران منتشر شده، تلاش می‌کنیم به صورت هفتگی فصل‌های بعدی این کتاب ارزشمند را نیز با شما به اشتراک بگذاریم.

@Socialdevelopment_UT

📌فراخوان دعوت به همکاری داوطلبانه با گروه دلژین

در راستای همکاری مشترک بین گروه توسعه آموزشی انجمن علمی توسعه اجتماعی دانشگاه تهران و گروه دلژین، از شما دعوت می‌کنیم در صورت علاقه‌مندی به فعالیت داوطلبانه در گروه‌های مردم‌نهاد، فرصت‌های همکاری داوطلبانهٔ ذکر شده در این اطلاعیه را بررسی و در صورت تمایل با مدیر این گروه در ارتباط باشید:

گروه دلژین مدّتی است در حوزهٔ توانمندسازی کودکان روستایی فعالیت های خود را آغاز کرده است. این گروه پل پویایی و کارآمدی جامعه را توانمندسازی و مهارت‌آموزی نیروی انسانی می‌پندارد و باور دارد توانمندسازی اعضای جامعه مستلزم آموزش از دورهٔ کودکی و طی کردن یک فرآیند بلند مدّت است.
از این رو در تلاش است تا با پرورش مربی‌های بومی که به فرهنگ منطقهٔ خود مسلط هستند، به کودکان مهارت‌های زندگی را بیاموزد.

📢 این گروه برای تکمیل کادر اجرایی خود به نیروهای داوطلب نیاز دارد که در حوزه‌های مختلف فعالیت هایی را انجام دهند:

۱. نیروی پشتیبانی سایت برای به‌روزرسانی، بارگذاری محتوای جدید و گزارش‌گیری از سایت.
✓ مدت زمان لازم در هفته: حداکثر ۱۰ ساعت.

۲. نویسنده برای تولید محتوا در فضای مجازی و سایت.
✓ مدت زمان لازم در هفته: ۱۲ ساعت.

۳. دو نفر که امکان سفر به روستاهای دورافتاده با ماشین شخصی خود را داشته باشند و اعضای گروه را نیز با خود همراه کنند.
✓ مدت زمان لازم: پروژه‌ای و مقطعی (هر یک ماه یک بار به مدت یک هفته)

۴. یک نفر برای کمک در تیم مستندسازی گزارش‌ها و ارزیابی عملکرد مربی‌های روستایی و ... لازم به ذکر است نیاز به تخصص خاصی ندارد و قابل یادگیری است.
✓ مدت زمان لازم در هفته: ۸ ساعت.

۵. یک نفر فعال در حوزهٔ سرمایهٔ انسانی جهت مدیریت و برنامه‌ریزی مدرسّین (افرادی که به مربی‌های بومی، مهارت‌ها را آموزش می‌دهند)
✓ مدت زمان لازم در هفته: ۶ ساعت.

۶. یک نفر فعال در حوزهٔ مالی و حسابداری و جذب اسپانسر.
✓ مدت زمان لازم: بسته به میزان فعالیت.

۷. روان‌شناس کودک یا بالینی و مشاور خانواده و مربی مهارت‌های زندگی.
✓ شرایط و مدت زمان لازم: فعالیت غالباً به صورت آنلاین/ حداقل سالی دو الی سه بار سفر به روستاها.

🔔 جهت اعلام همکاری به یکی از دو روش زیر اقدام کنید:
الف. تماس با شمارهٔ 09122903401 (مسعود بابایی)
ب. پیام دادن به آیدی @Masoudbabaeee

🔺 اگر توانمندی، تجربه و علاقه به همکاری دارید و هیچ یک از زمینه‌های ذکر شده مدنظر شما نیست، می‌توانید آمادگی خود برای بررسی امکان‌های همکاری را اعلام کنید.

🔺برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با گروه دلژین می‌توانید به این سایت رجوع کنید: 
📲 https://deljien.com

📌انعقاد اولین تفاهم نامه با یک گروه مردم‌نهاد: گروه دلژین

همان‌طور که در اهداف تشکیل کارگروه توسعهٔ آموزشی بیان شد، همراهی با گروه‌های اجتماعی و سازمان‌های مردم نهاد برای بهبود فعالیت‌های ایشان یکی از اهداف این کارگروه است.
در همین راستا در ماه‌های مرداد و شهریور در طی جلسات و گفتگوهای مختلف با گروه دلژین، ابتدا به بررسی این گروه از نظر رعایت اصول حرفه‌ای کار در جوامع محلی و اجرای پروژه‌های اجتماعی پرداختیم و پس از آن که از این جهت مورد تایید کارگروه قرار گرفت، مسیرهایی برای همکاری مشترک تعریف شد.

🔹 دلژین یک گروه مردم‌نهاد است که با هدف توانمندسازی کودکان روستایی، توسط افراد با استعداد و فرهیخته محلی سعی دارد تا تغییرات مثبتی را در جهت توسعه فردی و اجتماعی در این جوامع محلی رقم بزند.
طبق تفاهم‌نامهٔ منعقد شده، کارگروه توسعه اجتماعی در جایگاه مشاور در موارد مختلفی از جمله موارد زیر در کنار دلژین خواهد بود:
- ارائۀ تحلیل انتقادی مکتوب نسبت به فعالیت‌های دلژین از منظر جامعه‌شناسی توسعه به صورت دوره‌ای
- کمک به بازبینی طرح دلژین برای حل چالش‌های اجتماع‌محور
- همکاری در معرفی نیروی انسانی دغدغه‌مند به دلژین

🔺امیدواریم که این همکاری شروعی برای ارتباط بیشتر بین گروه توسعه اجتماعی و سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزهٔ توسعه باشد.

@socialdevelopment_ut

#کارگروه_توسعه_آموزشی #دلژین

📌دستاوردهای نشست‌های «از دانشگاه تا میدان توسعه» تا الان چه بوده‌است؟

علاوه بر بازخوردهای پرمهر و همراهی دانشجویان و فعالان اجتماعی عزیز در این نشست‌ها، ‌دو دستاورد قابل ذکر نیز از دل نشست‌ها داشته‌ایم که مشتاقیم با شما به اشتراک بگذاریم:

✅تشکیل کارگروه توسعه آموزشی ذیل انجمن توسعه اجتماعی
پس از برگزاری نشست‌های دوم و سوم، حول دو موضوع «توسعهٔ آموزشی» و «نگاه جامعه‌شناسانه به توسعه»، مباحث طرح شده مورد توجه تعدادی از فعالان سازمان‌های مردم نهاد و دانشجویان علاقه‌مند قرار گرفت و مقدمه‌ای بر تشکیل «کارگروه توسعه آموزشی» در انجمن شد. این کارگروه در مرداد ۱۴۰۳ از گرد هم آمدن گروهی از دانشجویان علاقه‌مند و دارای سوابق اجرایی در این حوزه تشکیل شد و در حال حاضر ۹ عضو دارد. این کارگروه متشکل از دانشجویان دکترای جامعه‌شناسی توسعه اجتماعی، کارشناسی ارشد توسعه محلی و کارشناسی جامعه‌شناسی دانشگاه تهران است که به نحوی تجربه‌های عملیاتی در این حوزه نیز داشته‌باشند. هدف از چنین ترکیبی این است که اعضای این کارگروه بتوانند دانش جامعه‌شناسی و توسعه اجتماعی را با واقعیت‌های میدانی تطبیق دهند و با تکیه بر تجارب عملی و منابع علمی در حوزهٔ جامعه‌شناسی توسعه برای بهبود فعالیت‌های گروه‌های اجتماعی و سازمان‌های مردم نهاد در کنار ایشان باشد.
در این مدت جلسات مختلفی با گروه‌های اجتماعی علاقه‌مند برگزار شده و یک توافق همکاری نیز حاصل شده‌است که در آینده دربارهٔ آن بیشتر خواهیم گفت.

✅ تولید محتوای داوطبانه با موضوع «تفکر سیستمی برای تغییر اجتماعی»
پس از برگزاری نشست چهارم با موضوع «توسعه محلی از مسیر توسعه کسب و کار» که در آن بر نگاه سیستمی به موضوع توسعه کسب و کار برای قرار گرفتن آن در مسیر توسعه محلی تاکید شد، یکی از همراهان انجمن پیشنهاد تولید محتوای مرتبط به صورت داوطلبانه را ارائه نمود و به زودی محتوای تولید شده توسط ایشان را در کانال انجمن منتشر خواهیم کرد.

🔺هدف ما، در انجمن علمی توسعه اجتماعی دانشگاه تهران، از برگزاری نشست‌ها، ایجاد زمینه‌ای‌ برای کشف علاقه‌مندی‌ها و پیگیری دغدغه‌های دانشجویان در حوزه‌های علمی مختلف است. در صورتی که شما هم علاقه‌مند به چنین فعالیت‌هایی هستید با ما در ارتباط باشید.

@socialdevelopment_ut