Ҳалол рассрочка васвасаси
Иқтисодчи дўстимиз Давронбек ёзяпти:
"Чет эллик инвестор билан гаплашдим, тикмоқчи ва ўргангар секторлар ичида Ўзбекистондаги BNPL (ҳалол рассрочка) бизнеслари.
Умуман олганда ушбу соҳада ўзимизда жуда юқори тренд авжига олиб, рақамлаштириладиган стартапларнинг катта қисми айнан шу сектор атрофида айланаябди, конформистик тарзда кўпчилик ҳалол тамғаси остида васваса (лихорадка) билан одамларни бозор ставкаларидан бир неча баробар юқори, кейсларда қаралса 3.5 маротаба кўпроқ қарз ботқоғига олиб боради. Марказий банк ва унинг устига қўйилган банклар маржаси макроиқтисодий бир қатор рискларни ўз ичига олади, аммо қоронғу бозорда, рассрочка бизнесини тартибга келтириш қийин масала, ҳатто ҳалол рассрочка фоизини ичида банк киритган инвестициялар ётиб, фойда ўртада тақсимланади.
Бир томондан, аҳоли орасида ушбу трендга таъсир кўрсатадиган молиявий саводхонлик, солиштириш ва унинг натижасида иқтисодий хулқ-атвор фактори шаклланиши мумкин.
Бозорга ташланаётган инвестицияларнинг катта қисми чет эл капитали бўлади. Гап миллиард долларларлик потенциал пуфаклар ҳақида.
Креативроқ ва очкўзликдар ҳоли, адолатлироқ бўлган диверсификацияни шакллантириш учун эса калкулятор, арифметика ва кредит калкуляторлар ишлатинг ёки дўстингиздан сўранг.
Шаҳсан менда бу қарашда ҳалол ёки харом деган ўлчов йўқ, молиявий афзалроқ танловни амалга ошираман. Қадрияти ётган қатламга эса берилаётган танловлар ҳар доим ҳам адолатли бўлмайди, тагини ковласанг квази исломий, бенчмаркланмаган.
Молиявий томондан олиб қаралса, оддий халқни устидан пул қилаётган бўриларгаям жим туриш иложсиз, виждонимам қийналади.
Инвесторга эса, "it's not fair, somebody must anti-PR BNPL market" дедим."
✅
@nurbekalimov