— پاسخی به مولف کتاب"بررسی حکم توسل"
پیشتر در این کانال، مطلبی را از کتاب مذکور نقل کردیم که مولف با وجود تصریحات مکرر ابنتیمیه (رحمهالله) ادعا میکند : شیخالاسلام از جمله کسانی بوده است که طلب استغفار از پیغمبر رحمت (صلی الله علیه و سلم) سر قبر ایشان را جایز شمردهاند و در کمال شگفتی به کتاب (اقتضاء الصراط المستقیم) ارجاع دادهاند! حال آنکه همان صفحات نیز این زعم را ابطال میکند.
اما این برادر در پاسخ، با پیش کشیدن بحث بدیهی (هر غیرمستحبی لزوما حرام نیست) از اصل موضوع خارج شده و حتی با هجوم، مخالف را به جهل به اصطلاحات فقهی و اصولی متهم کرده و سپس نقد به این پژوهشهای! ناپخته را به مثابه فرو رفتن در گل دانستهاند!
قطعا این مطالب برای نگارنده کتاب مذکور روشن است! و جحود و لجاجت زیبنده انسان مسلمان نیست! اما برای کسانی که با مشاهده ارجاعدهیهای فلّهای گمان میکنند چنین نوشتههایی ارزش علمی دارد، لازم است کمی موضوع را شرح و بسط دهیم... گرچه حداقل برای اهل علم عنوانکردن این مسائل توضیح واضحات است.
⛔️ قبل از هر چیز بایستی دانست این مساله صرفا یک خطا یا یک اشتباه عادّی نیست! همگی میدانیم در طرفین دعوای موسوم به دعوای توسل چه کسانی قرار گرفتهاند و شیخ الاسلام ابن تیمیه (رحمه الله) چه وزنی از این نزاع را دارد!
حال در نظر بگیرید کسی عامدا و حتی بعد از تفهیم خطا، دیدگاه ابنتیمیه را چنان در هالهای از ابهام ببرد! که بایستی به عقل متواتر صدها و بلکه هزاران عالم و اندیشمند در طول قرون متمادی شک کرد! که چرا هیچگاه متوجه نشدهاند ابنتیمیه چنین نظری داشته است!
حتی در کتابی که جناب مولف ارجاع داده است از حرام بودن، منکر بودن و مفسده داشتن آن سخن آورده است اما برادرِ ما با جدلی سرد آورده است: «ابن تیمیه جایز شمرده و یا حداکثر مکروه دانسته است!!! »
دو موضوع را نباید خلط کرد یکی قصد دعا در نزد قبور و دیگری طلب دعا از پیغمبر ( نزد قبر ایشان باشد یا خیر)..که كليت بحث شيخ الاسلام سر همان موضوع قصد دعا نزد قبور است و به صورت خیلی گذرا از موضوع دوم یعنی طلب دعا از پیغمبر (نزد قبر مبارکش) سخن آورده است.
به عبارتی شیخالاسلام به موضوع درخواست از پیغمبر نزد قبر ایشان از این روی اشاره میکند تا پاسخی جامع به همه روایتهای داده باشد که برای قصد دعا نزد قبور فضایل خاصّی برمیشمارند. ( و ما در هر دو موضوع به سخن صریح شیخالاسلام اشاره میکنیم.)
ابن تیمیه در ج 2 ص 195 در باب قصد دعا نزد قبور میفرماید: دو حالت دارد : یکی اینکه دعا در چنین اماکنی به حکم اتفاق رخ دهد و به قصد دعا نزد آن نبوده که این جایز است. و نوع دوم حالتی است که شخص به قصد دعا نزد این قبور برود به گونهای که حس شود دعا در این امکان بافضیلتتر است! ...این نوع جزء نهیشدههاست یا نهی تنزیه یا نهی تحریم..که نهی تحریمی به صواب نزدیکتر است..(ترجمه به اختصار)
حال مراجعه شود به ج 2 ص 245 به بعد: «الوجه الثالث: في كراهة قصدها للدعاء...الخ».
سپس ابنتیمیه به آثار و روایاتی میپردازد که گویا اشاره دارند به اینکه دعا در قبرستانها فضایلی دارد و مستحب است. ( ج 2 ص 246 و بعد از آن) در ادامه بیان میدارد که این اعمال هیچ اقتضای استحبابی ندارد و این در پاسخ به کسانی است که با اشاره به بعضی روایتها استحباب این اعمال را اثبات میکنند.
سپس با اشاره به بعضی اتفاقات خارقالعاده با اثبات کرامت صاحبان قبر باز برمیگردد و میفرماید اینها نیز دلیلی بر استحباب چنین عملی ندارد که باز در پاسخ به همان کسانی است که این گزارشها را حمل بر استحباب میکنند: «وكل هذا لا يقتضي استحباب الصلاة، أو قصد الدعاء أو النسك عندها، لما في قصد العبادات عندها من المفاسد التي علمها الشارع كما تقدم»
: همه این اتفاقات خارقالعاده دلیل استحباب نماز، یا قصد دعا یا ذبح نزد این قبور نیست چرا که در قصد عبادت نزد چنین اماکنی، مفاسدی وجود دارد کما اینکه شارع آن را تعلیم داده است. (ج 2 ص 256)
در خصوص درخواست از پیغمبر نیز سخن ابنتیمیه نیز واضح است چه بر سر قبر ایشان و چه خارج از آن، و به کرات در کتب مختلف تصریح کرده است که این عمل مفسده دارد، فتنه است، ذریعه امور شرکی و غیر مشروع است:
برای نمونه مراجعه شود به "قاعدة جليلة" ج 1 ص 160 : وأيضاً فإن طلب شفاعته ودعائه واستغفاره بعد موته وعند قبره ليس مشروعاً عند أحد من أئمة المسلمين.....الخ:
«طلب شفاعت، و دعا و استغار بعد از موت ایشان و نزد قبر ایشان نزد هیچکدام از امامان بزرگ مسلمانان مشروع نیست...» و نصوص بیشمار دیگر.
با همه این صریحگوییها، مولف کتاب بررسی حکم توسل شانه بالا انداخته و میگوید: ابنتیمیه جایز و حداکثر مکروه دانسته است!
این است نصح و امانت! و این است روحیه علمی و فقهدانی و اصولشناسی!
@adibshokri