انجمن اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران

ادامه پیام قبل🔺

🔸از شورا که بگذریم به ائمه جمعه می رسیم که فعال مایشاء هر شهر و کلان شهری هستند. و آنگاه که اراده به امری کنند هیچ‌یک از نهادهای انتخابی را یارای مخالفت با آنان نیست. و این مسئله در شهرستان های کوچک البته جدی تر است. پرونده 2030 و اراده ای که سرانجام دولت را مغلوب کرد از بارزترین نمونه های اخیر است. این ماجرا و جریان های مشابه مردم را کاملا آگاه ساخت که نهادهای انتخابی، اراده ای مستقل و قائم به مردم ندارند و استقرار و استمرارشان سراسر منوط به لطف و تنفیذ حاکمیت است نه خواست مردم.

🔸با کنار هم قرار دادن مطالب فوق به نیکی درمیابیم که چرا فشارهای اقتصادی که علت اصلی اعتراض مردم است موجب نشد تا دولت و قوای اجرایی هدف تیغ شعارها قرار گیرند و مطالبات به سمت دیگری روانه شد. این اعتراضات نشان می دهد که خواست مزدم از جمهوری اسلامی این است که تکلیف را روشن کند. "آیا ما در برابر تو حقی داریم؟ آیا تو در قبال ما مسئولیتی داری؟"

🔸بزنگاهی که امروز برای کشور پیش آمده تهدیدی است که می تواند به فرصتی طلایی بدل شود. امروز پس از 40 سال نظام جمهوری اسلامی این فرصت را دارد که یکبار برای همیشه دست از طفره رفتن و حرف های دوپهلو و شعاری و برخوردهای دوگانه بردارد و سرانجام تکلیف پاسخ این سوال را روشن سازد: "آیا برای مردم در برابر حاکمیت حقی هست که هیچ اتوریته حاکمیتی امکان سلب آن را نداشته باشد؟"و اگر پاسخ "آری" است نسبت به تضییع آن "پاسخگو" باشد و به ایفای تمام و کمال حقوق مردم ستمدیده آن هم به نحو مطلق و استثناناپذیر قیام کند و هیچ مصلحتی را بر حقوق شهروندانش مقدم ندارد. سوزاندن فرصت حل این معمای چهل ساله با سرکوب، هیچ نتیجه ای جز عمیق تر کردن شکاف میان مردم و حاکمیت ندارد. باشد که با مغتنم شمردن این امکان حاکمیت بتواند رضایت مردم را جلب کند و به رسالت واقعی خودش یعنی ادای حقوق شهروندان اشتغال یابد وگرنه تلخی آن بیش از این کامه همه را خواهد سوزاند.

♦️پینوشت: ناگفتنی بسیار بود.

@anjoman_elh

http://yon.ir/UScUx

ادامه پیام قبل🔺

🔸"جایگاه مردم در نظام جمهوری اسلامی چیست؟" شاید این پرسش در ابتدا ساده انگارانه جلوه کند و گفته شود جایگاه مردم روشن است. مردم ولی نعمت اند، نظام ما بر پایه ی مردم سالاری دینی است. این انقلاب هرچه دارد از مردم است. و از این دست سخنان زیبا که حتی بر سر منبر هم دیگر اعتباری ندارد.

🔸واقعیت این است که این پرسش پاسخ نایافته پیش از آن که برخاسته از مرجع متنی این نظام یعنی قانون اساسی باشد؛ منبعث از عملکرد صاحب منصبان حاکمیتی است.

🔸مردم نمیدانند نزد حاکمیت چه جایگاهی دارند و این عدم آگاهی زاده عدم هماهنگی میان قول و فعل مسئولین است. آنان که در ایام تحریم و فشار اقتصادی به مردم، غرب ستیزی و دشمنی سازی را بر حقوق اساسی مقدم داشتند و هزینه ی ایدئولويشان را از جیب نیازمندان پرداخت کردند و گمان می کردند که خزانه کشور به خزائن سماوی وصل است و تمام نشدنی و امروز که دولت بیش از هر زمان به آن سرمایه های بربادرفته نیاز دارد دولت را محاکمه می کنند و ناکارآمد می خوانند و گمان می کنند که چون خودشان فراموش کردند که حامی آن سیاست های ایران سوز بودند مردم نیز از یاد برده اند و مانند آنان دولت را به عنوان مقصر معرفی می کنند. در این میان طبیعی است که مردم معتقد شوند حاکمیت جز در انتخابات و سالگرد پیروزی انقلاب دیگر نیازی به آنان ندارد و در تصمیم گیری ها هرطور که خودش صلاح بداند رفتار خواهد کرد و مردم نیز تابع اند و مطیع.

🔸مردم آنگاه که میبینند چراغ خانه به مسجد که نه، به مساجد برده شده و خودشان در ظلمت زیست میکنند؛ راهی برایشان نمی ماند جز مخالفت با نهاد های نظامی که سرمایه مردم نیازمند را در خارج از کشور صرف میکنند.

🔸متاع امنیت لطفی نیست که حاکمیت به مردم مرحمت کرده باشد. حفظ امنیت «وظیفه» مسلم هر حکومت و «حق» مسلم شهروندان است. این که مدام تامین این وظیفه اولیه با منت به مردم عرضه شود، گویی که لطفی است از جانب سلطان، نتیجه ای ندارد جز اینکه مردم را نسبت به «حقوق» اولیه شان در حکومت بدبین سازد و عوض اینکه خود را در قبال حکومت صاحب حق بداند مدام خود را زیر دِین حاکمیت ببیند و با تحیر از خود بپرسد مگر من در این نظام واجد حقوق نبودم؟

🔸حال اگر کسی بخواهد «انتخابات» را نماد حق بالفعل مردم در نظام بداند، سهواً یا عمداً خطایی بس عمیق مرتکب شده. مردم در انتخابات ها حق دارند که در سرنوشت قوای مجریه و مقننه و شوراهای شهر سهم داشته باشند اما این چه سهمی است که «شورای نگهبان» با بسط ید مطلق و بدون ذره ای پاسخ گویی حق دخل و تصرف را در آن دارد؟

🔸مردم با حضور در پای صندوق های رأی نشان می دهند که می خواهند سرنوشتشان به دست خودشان رقم بخورد اما این حضور به هیچ‌وجه بدان معنا نیست که مردم به این اختیار در انتخاب سرنوشت "باور" دارند. این مسئله در انتخابات ریاست جمهوری اخیر به خوبی بر همه نمایان بود و رأی عمده آنان که نمی خواستند به عقب باز گردند از جنس "شک" و "شاید" بود و نه "یقین و "حتم".

🔸مردم در این سنوات به خوبی و البته تلخی دریافته اند که تا رضایت شورای نگهبان تأمین نشود و قصد لطف نکند هیچ منتخبی، منصوب نخواهد شد. "مینو خالقی" منتخب مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی و «سپنتا نیکنام» منتخب مردم یزد در شورای شهر از قربانیان سلیقه ورزی های بدعت‌گونه شورای نگهبان اند. حال مدعای اقتدارگرایانه شورا را مبنی بر حق ردصلاحیت هر منتخبی در طول دوره خدمت، به مطالب فوق اضافه کنید. دیگر ردصلاحیت های بی‌منطق پیش از انتخابات، خود امری است علی حده. با این اوصاف باز هم می توان مدعی بود مردمی که درخواست ها و انتخاب هایشان نافذ نیست مگر آنکه شورا اراده کند. حق تعیین سرنوشت خود را دارند؟

🔸از شورا که بگذریم به ائمه جمعه می رسیم که فعال مایشاء هر شهر و کلان شهری هستند. و آنگاه که اراده به امری کنند هیچ‌یک از نهادهای انتخابی را یارای مخالفت با آنان نیست. و این مسئله در شهرستان های کوچک البته جدی تر است. پرونده 2030 و اراده ای که سرانجام دولت را مغلوب کرد از بارزترین نمونه های اخیر است. این ماجرا و جریان های مشابه مردم را کاملا آگاه ساخت که نهادهای انتخابی، اراده ای مستقل و قائم به مردم ندارند و استقرار و استمرارشان سراسر منوط به لطف و تنفیذ حاکمیت است نه خواست مردم.

ادامه در پیام بعد🔻

@anoman_elh

http://yon.ir/UScUx

🔷 سخنی با حاکمیت: تکلیف "حق مردم" را روشن کنید!

🔸بر هیچکس پوشیده نیست که امروز بحرانی سهمگین بر سر این کشور سایه افکنده و چهره ایران را بیش از پیش غبار آلود ساخته است. بحرانی که اگر ادامه یابد هیچ مأمن و پناهگاهی مانع از خسارت آن نخواهد شد و آتشش دامن سراسر این کشور، مردمان و نهادهایش را خواهد گرفت. و اگر "حاکمیت" را هم جزئی از این کل بدانیم، متحمل زیان هایی جبران ناپذیر خواهد شد. ازآن جا که نهاد حاکمیت در صدر نشسته و اختیاراتی بس گسترده تر از دیگر نهاد ها دارد، مسئولیتش در قبال وضع پیش رو سنگین تر از باقی است و به تبع، هزینه های وارده برآنان فزونتر. از همین رو سخن اصلی با حاکمیت است و مطالبه معترضین نیز متوجه او.

🔸شاید نتوان از محتوای این اعتراضات سخنی واحد و جامع به میان آورد، چراکه مطالباتش اولاً بسیار کلی و مبهم است مانند عدالت ،آزادی، رفاه و مسائلی از این دست که مطلوب هر انسان سلیم العقلی است. ثانیاً بیشتر جنبه ی سلبی دارد تا ایجابی یعنی از آن می توان فهمید که چه نمی خواهند اما در پاسخ اینکه چه می خواهند، جز بهبود وضع اقتصادی و سیاسی، پاسخ دیگر نمیتوان داد. ثالثاً ناسازگار و بعضا متناقض است، آنان «مرگ بر دیکتاتور» میدهند و از رژیم مستبد پهلوی به نیکی یاد میکنند روشن است محتوای معلومی در نظر ندارند.

🔸این سه مسئله تماما بیانگر آن است که این اعتراضات از حیث محتوا بلاتکلیف و مبهم است و آنچه که می خواهد به وضوح آنچه که نمی خواهد نیست. و صرفاً نشانگر زخمی عمیق بر پیکره ی مردم است و گویی فریاد آن برخاسته از نمکی است که بر زخم آنان پاشیده شده و آنان را به دام عصیان و طغیان افکنده. کدام صاحب خردی فریاد از درد جراحت را با وارد کردن نیش دیگر مداوا می کند؟

🔸این نوبت، اعتراضات از جنس دیگر اند و با اعتراضات 78 و 88 تفاوتی ماهوی دارند. توده تشکیل دهنده اعتراضات فعلی طبقه فرودست اند اما دو نوبت گذشته عمدتاً متشکل از طبقه متوسط بود. امروز مطالبات، اقتصادی است اما در گذشته سیاسی و مدنی بود. سال 88 کلان شهر هایی چون تهران و شیراز محور جریان بودند اما امروز شهر های کوچک و غالبا محروم نبض جریان را به دست گرفتند. شعار های این ایام غیردقیق و بسیار رادیکال تر از گذشته است. مضاعف بر همه ی این تفاوت ها، دقت داشته باشیم که هیچ رهبر و فرماندهی برای بسیج این مردم معترض در صحنه نیست و خود مردم این راه را پی گرفتند.

🔸مجموع این عوامل موجب تحیر و به تبع بلاتکلیفی مسئولین درقبال این بحران پیشامده شده. به همین جهت است که پس از گذشت پنج روز هیچ واکنش روشن و دقیقی از جانب حاکمیت نشان داده نشده. عده ای از حق مردم می گویند، عده ای دنبال سناریوی نخ نمای دخالت اسرائیل هستند، عده ای سکوت کرده اند و در این میان باز هم راه راحت همیشگی رخ نمایانده و سیاست سرکوب و محو صورت مسئله صحنه گردان شده.

🔸اما این بلاتکلیفی حکومت، خود حکایتگر بلاتکلیفی های بنیادی تری است که امروز وضع کشور را به هرج‌ومرج بی‌ثباتی رسانده.این مسائل حل نشده و پاسخ نایافته در حقیقت ریشه مشکلاتی است که مردم را به خیابان ها آورده و آنان را به انکار کشانده. بلاتکلیفی در برابر قانون اساسی و اصول روی زمین مانده آن. بلاتکیفی حول رسالت خبرگان. بلاتکلیفی دربرابر مفاسد مسئولین. بلاتکلیفی در برابر علم، اقتصاد، علوم انسانی و بی‌پاسخ ماندن دوگانه کهن "تخصص" و "تقوا"، همه مسائلی است که در کنار هم کشور را به این روز افکنده. اما ریشه همه این معماها را می توان در یک پرسش مهم و اساسی جست‌و‌جو کرد. اگر زمام داران به دنبال حل منطقی این بحران و جلب رضایت مردم خشمگین اند ناگزیر باید پاسخی درخور برای پرسش ارائه کنند.

ادامه در پیام بعد 🔻

@anjoman_elh

http://yon.ir/UScUx

#معرفی_کتاب

🔸 کتاب #شهر_مردگان مجموعه مقالات محمد سروش محلاتی در باب حقوق اساسی #مخالفان در حکومت دینی است. او در این کتاب تلاش کرده تا از منظری دینی و مشخصا فقهی حقوق اقلیت و مخالفین را در حکومت اسلامی بازشناسی کند و آن را تشریح نماید. وجه تسمیه این اثر ارجمند آن است که در جامعه ی بدون آزادی نمی توان اثری از "زندگی" یافت. و ظلم و استبداد هم سنگ و هم ارز "مرگ" اند. حجت الاسلام محلاتی در باب تعریف شهر مردگان می گوید:

🔹 "دیار اموات شهر بدون حرکت و جنب و جوش نیست؛ در آنجا هم رفت و آمد هست، نشست و برخاست هم هست، ولی شهروندان این وادی، نقشی در پیدایش این حرکت و چگونگی آن ندارند. در این شهر، انسان ها "نمی روند" بلکه آنها را "می برند" هیچ کس حرکت نمی کند بلکه همگان را حرکت می دهند دیگران آنها را می آورند و در نقطه ای که خودشان بخواهند قرار می دهند. از مرده نمی پرسند که چه می خواهی. و از او سوال نمی کنند نظرت چیست. چون او "مرده" است و تصمیم گیری درباره او با "زندگان" است. همان ها که او را حرکت می دهند، می آورند و می برند. برمی دارند و می گذارندو به او "تلقین" می کنند که چه باید بگوید."

🔸این کتاب شامل ده مقاله است که عناوین آنها عبارت اند از:

شهر مردگان
آیا متهم می تواند قاضی شود؟
مردگان مسئولیتی ندارند
تبرئه یزید، هرگز!
امام خمینی و نظریه طاغوت
استغاثه مظلوم
کدام دولت: نامسلمان دادگر یا مسلمان بیدادگر
نان بریدن و لب دوختن
آیا فقط ما آدمیم؟
تحلیل های سستی که فاجعه آفرید

🔸همچنین او در بخشی دیگر از این کتاب خواندنی می گوید :

🔹"تاریخ اسلام نشان می دهد واژه هایی مانند #فتنه، فساد و اختلاف پیوسته بهانه هایی برای منفی جلوه دادن اقدامات حق طلبانه و #ظلم_ستیزانه بوده است. مثلا ابن عباس می گوید: یک روز شاهد عتاب عثمان به حضرت علی بودم که می گفت: تو را به خدا قسم باب اختلاف و تفرقه را باز نکن. با این توجیه می خواست جلوی اعتراض حضرت به رفتار های ناپسند خود را بگیرد و حضرت را وادار به سکوت کند. ولی امام در جواب او فرمود: هرگز تفرقه افکنی نمی کنم ولی تو را هم از آنچه خدا و پیامبر نمی خواهد بازمی دارم و به راه رشد راهنمایی می کنم."

🔸 حجم نودوپنچ صفحه ای این کتاب مطالعه آن را برای عموم علاقه مندان آسان می کند. ضمنا دوستداران می توانند این کتاب را از کتابفروشی مجازی #فیدیبو نیز تهیه کنند.

@anjoman_elh

http://www.upsara.com/images/i0n3_4813_73962_normal.jpg

🔴 نظارت و حق مردم در حکومت اسلامی

🔸امام صادق (ع) در روایت معتبری درباره حکومت و رهبری، از مردم می خواهد که بنگرند چه کسی بر آنها حکومت می کند و تأمل کنند که کار خود را به دست چه کسی می سپارند. مگر نه این است که اگر صاحب گوسفندی، حیوان خود را در اختیار چوپانی قرار دهد و سپس چوپان داناتری پیدا کند، گوسفند را از چوپان اول بازپس می گیرد و به دومی می سپارد؟ آیا موضوع اساسی حکومت، به اندازه گوسفند ارزش و اهمیت ندارد و نسبت به سرنوشت آن نباید احساس وظیفه کرد؟

🔹 «وانظروا لأنفسکم فوالله ان الرجل لیکون له الغنم فیها الراعی فاذا وجد رجلا اعلم بغنمه من الذی هو فیها یخرجه و یجیء بذلک الرجل الذی هو اعلم بغنمه من الذی کان فیها...»

🔸امیرالمومنین خود را موظف می داند که مردم را در جریان امور گذاشته و گزارش مسائل را در غیر اسرار نظامی به آنها ارائه کند، و سپس توقع «اطاعت» از مردم داشته باشد:

🔹«الا وان لکم عندی ان لا احتجز دون کم سرا الافی حرب ولا اطوای دون کم امراً الافی حکم ... فاذافعلت ذلک وجبات لله علیکم النعمهٔ ولی علیکم الطاعهٔ.»

🔸این مبنا، هم «حق پرسشگری» را برای «مردم» به اثبات می رساند و هم «وظیفه پاسخگویی» را برعهده «حاکم» می نهد. پیامبراکرم(ص) وقتی معاذ را به عنوان حاکم اعزام کرد، به او چنین دستور داد: «فرمان خدا در بین آنها جاری گردان و نسبت به فرمان و مال او از هیچ کسی حساب مبار؛ چرا که نه ولایت از آن تو است و نه مال... در هر موضوع که گمان می بری مورد اشکال و ایراد قرار می گیری دلیل اقدام و عملت را به مردم گزارش کن تا تو را نسبت به آن کار معذور دانسته و اتهامی متوجه تو نگردد.»

🔸امیرالمؤمنین(ع) نیز از مالک اشتر می خواهد که «پاسخگو بودن» در برابر سؤالات و اعتراضات مردم را جدی بگیرد و از برابر اعتراضات آنها با بی اعتنایی عبور نکند:

🔹«و ان ظنت الرعیه بک حیفاً فاصحر لهم بعذرک و اعدل عنک ظنون هم باصحارک فان فی ذلک ریاضهٔ منک لنفسک و رفقا برعیتک.»

🔸این گونه نصوص دینی نیز راه نظارت بر حکومت و حاکم را به روی عموم مردم می گشاید و چون نظارت در هر زمینه نیازمند بررسی دقیق توسط کارشناسان مربوط به آن بخش است و قهرا عموم مردم نسبت به ارزش پاسخ ها نمی توانند قضاوت مستدل و منطقی داشته باشند؛ یا مستقیما زوایای پیچیده هر موضوع را مورد کنکاش قرار دهند، از این رو به نظارت افرادی که در شناخت شرایط اساسی رهبری و تشخیص عملکردها خبره باشند نیاز میفتد و مردم می توانند با گزینش افراد خا و تشکیل یک نهاد ویژه بدان اقدام کنند.

🔻 بخشی از کتاب نظارت خبرگان نصیحت نخبگان به قلم سروش محلاتی

@anjoman_elh

http://yon.ir/ArxJO

🔸 عباس سلیمی نمین در بخشی از سخنان خود اظهار داشت که: "سراسر خاطرات منتظری شکستن قداست امام است"

🔸 از آنجا که ادعای پر طمطراق آقای سلیمی نمین امر جدیدی نیست و اشکالی است پوسیده بر آیت الله منتظری، خواهیم دید که خود ایشان در کتاب خاطراتشان پیرامون این مسئله سخن گفته اند و پاسخ این دست افکار را داده اند و ارادت صادقانه خود را به امام و دلسوزی عمیق خود را نسبت به اسلام و انقلاب آشکار ساخته اند:

🔹 "در بین علمای زنده و علمای معاصرین که شهید شدند احدی را نمی توانید پیدا کنید که مانند من به مرحوم امام نزدیک بوده باشد و به اهداف ایشان خدمت کرده باشد، و با اینکه خود نسبتا موقعیتی داشت همه زندگی خود را وقف ایشان کرده باشد؛ من حتی از مصارف زندگی خودم می زدم در راه اهداف ایشان ... من هیچ گاه خود را از ایشان جدا نمی دانستم و حتی نامه هایی را که به ایشان می نوشتم برای رفع مشکلات نظام و حفظ حرمت و #قداست ایشان بود؛ من آن نامه ها را از مفاخر خود میدانم چون برای حفظ #اسلام و #انقلاب بوده، من به واسطه نمایندگان خود در زندانها از کارهای خلاف و شکنجه های قرون وسطایی که متاسفانه به نام اسلام و امام انجام می شد اطلاع داشتم و برای حفظ اسلام و حرمت امام به ایشان خبر می دادم، ولی جمعی اعتراض داشتند که چرا به ایشان اطلاع می دهید، و شنیدم حاج احمد آقا گفته بود: "آقای منتظری باید از آقای ... یاد بگیرد که از قم می آید و دست امام را می بوسد و عقب عقب برمی گردد، ولی آقای منتظری می آید با امام یک و دو میکند؛ غافل از اینکه مردم برای اجرای اسلام و عدالت انقلاب کردند، و اگر بناست همان کارهای رژیم سابق انجام شود - آن هم به نام اسلام - انقلاب نمی کردیم بهتر بود، برای اینکه افلا #قداست_اسلام محفوظ بود. در عین حال من هیچ گاه به فکر مقام نبودم و هدفی جز خدمت به اسلام و انقلاب اسلامی نداشتم، بر کسی هم منتی ندارم چون به وظیفه شرعی عمل می کردم."

خاطرات آیت الله منتظری ص 665-666

@anjoman_elh

http://yon.ir/CTJtb

📚#معرفی_کتاب

🔸به مناسبت دررسیدن هشتمین سالگرد #فقیه_عالیقدر آیت الله حسینعلی منتظری اعلی الله مقامه

🖊کتاب فلسفه سیاسی اجتماعی آیت الله منتظری نوشته #عمادالدین_باقی را از چند جهت میتوان مهمترین کتاب در حوزه آراء سیاسی اجتماعی مرحوم آیت الله منتظری دانست:

🖌۱- این کتاب به شکل خلاصه، مرتب و منقح نظرات پراکنده مرحوم منتظری را در کنار هم آورده و مورد مداقه قرار داده.

🖌۲- نظرات متقدم و متاخر فقیه عالیقدر را در کنار هم آورده و تغییراتی را که در نظرات آیت الله در طول زمان ایجاد شده؛ گزارش کرده و رای اولیه و نهایی را با بیان سیر و علت تغییر در کنار هم آورده.

🖌۳- از آنجا که کتاب به نظر و تایید آیت الله منتظری رسیده دیگر نمیتوان آن را برداشت خاص نویسنده دانست و صحت مطالب و گزارش ها آشکار میشود.

🖋فصل نخست تحت عنوان "اندیشه سیاسی" به تقریر نظر مرحوم منتظری راجع به #ولایت_فقیه اختصاص دارد. باقی در این فصل نظر ابتدایی آیت الله منتظری تبیین کرده و رابطه آن را با دموکراسی و حقوق مردم تشریح کرده و سپس به تغییراتی که در آن نظر اولیه ایجاد شد؛ پرداخته و نام آن را مدل اصلاحی نظریه حکومت دینی گذاشته و رای متاخر را مترقی تر و استبدادستیز تر دانسته.

🖋در فصل دوم نظر آیت الله راجع به مفهوم "ارتداد" و تطورات آن نظر و قول نهایی مرحوم منتظری، سخن گفته شده.

🖋فصل سوم هم شامل مسئله "حقوق بشر" نزد آن آیت فرزانه و بحث های ایشان پیرامون آن تحت عنوان "اومانیسم اسلامی" است.

🖋در فصل نهایی هم عمادالدین باقی از شاگردان شهیر آیت الله منتظری است به بررسی شش کتاب ایشان در باب حقوق انسان و حقوق خدا پرداخته و آن را تفصیل داده.

📓مطالعه این کتاب به همه علاقه مندان به آیت الله منتظری و دوستداران نواندیشی دینی توصیه میشود. فایل pdf کتاب هم به پیوست در اختیار جویندگان قرار میگیرد.

@anjoman_elh

http://yon.ir/qGh32