🏮نگاه آمریکا به سیاست های چین در افغانستان
ست جی جونز و جود بلانشت
ترجمۀ کلکتیو98
متن زیر خلاصه ای است از مقاله «مساله پیچیده سیاست خارجی چین در مورد افغانستان» که در مجله فارن افیرز شماره سپتامبر ـ اکتبر ۲۰۲۱ منتشر شده است. نویسندگان این مقاله «ست جی جونز» و «جود بلانشت» هستند. امضای «ست جی جونز» پای این مطلب از این نظر اهمیت دارد که وی یک تحلیلگر فراحزبی است که مسئولیت بررسی پروژه های تهدیدآمیز خارجی را برای دولت آمریکا فارغ از اینکه کدام حزب بر سر کار است به عهده دارد. جود بلانشت هم کارشناس مسائل چین است. برای سهولت در مطالعه متن و ربط نکات به یکدیگر، عباراتی را به صورت عنوان فرعی با تاکید به نکته مرکزی هر پاراگراف اضافه کرده ایم.
لینک مقاله:
https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-09-13/chinas-afghanistan-dilemma🔻چشم انداز چین در افغانستان:
به گفته رسانه های دولتی چین ، خروج آمریکا «آخرین غروب امپراتوری» بود. افغانستان را از دیرباز قبرستان فاتحان (از اسکندر مقدونی گرفته تا امپراتوری بریتانیا، اتحاد جماهیر شوروی و در حال حاضر ایالات متحده) می شناسند. ژو بو ، افسر ارشد بازنشسته ارتش آزادیبخش خلق در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز می گوید: اکنون نوبت چین است که وارد شود. نه مسلح به بمب بلکه با نقشه های بازسازی.
این فرصتی است برای باطل کردن طلسم شکست مداخله خارجی در افغانستان.
🔻معضلات واقعی در برابر اهداف چین:
رهبران چین با تمام وجود، نگران نظم نوظهور در افغانستان اند که می تواند ثبات منطقه را تهدید کند و تروریسم جهادی را به مناطق ناآرام غرب چین که جمعیت بزرگی از مسلمان در آنجا زندگی می کنند گسترش دهد. چین نیز مانند بقیه همسایگان افغانستان باید برای ثبات بخشیدن به این کشور فروپاشیده و درگیر خشونت، روی طالبان حساب کند. با این حال، به خوبی می داند که سابقه مدیریتی طالبان حتی بخش هایی که طی سال های گذشته تحت کنترلش بوده، چندان درخشان نیست. بدتر از این، وضع اقتصاد افغانستان است که بدون تزریق کمک های کلان بین المللی از جمله از سوی چین، به خطر خواهد افتاد و متلاشی خواهد شد.
🔻امکانات و ابزار چین برای نفوذ:
چین ممکن است به ذخایر معدنی افغانستان از جمله آهن ، مس و لیتیوم به ارزش تقریبی یک تریلیون دلار چشم داشته باشد. دولت چین ممکن است بتواند ارتش گسترده، شرکت های دولتی و نهادهای تأمین مالی خود را برای استفاده از این معادن بکار گیرد.
🔻مساله اقتصاد:
با به قدرت رسیدن طالبان، جامعه بین المللی دارایی های افغانستان را مسدود کرده و کمک های مهم خارجی متوقف شده است. کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده و آلمان، اعطای کمک به این کشور را به تعویق انداخته اند. بانک جهانی بودجه ده ها پروژه را با استناد به سوالاتی درباره مشروعیت حکومت طالبان متوقف کرده و صندوق بین المللی پول اعلام کرده افغانستان تا زمانی که به عنوان دولت از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته نشود، واجد شرایط دریافت وام نیست. چین منابع مالی کافی برای تامین نیازهای افغانستان را ندارد هرچند وعده داده که مبالغ قابل توجهی را به کمک های بشردوستانه و توسعه اقتصاد افغانستان اختصاص دهد و طالبان نیز چنین انتظاری دارند. به گفته سخنگوی طالبان: «چین مهم ترین شریک ما است. مناسبات به این کشور برای ما یک فرصت اساسی و فوق العاده به حساب می آید؛ زیرا چینی ها آماده سرمایه گذاری و بازسازی کشور ما هستند.»
🔻ارزیابی آمریکا از رابطه چین و طالبان:
با توجه به وضعیت وخیم اقتصاد، حتی چین هم پول کافی برای حمایت از افغانستان ندارد. البته چین به ناگزیر پروژه های جدیدی را در افغانستان دنبال خواهد کرد. اینها بخشی از برنامه وسیع سرمایه گذاری زیرساختی چین هستند که به «اقدام برای ایجاد کمربند و جاده» معروف شده است. البته شرایط نامساعد سیاسی و امنیتی، تلاش های قبلی چین برای سرمایه گذاری در افغانستان را ناکام گذاشت. از جمله طرحی ۳ میلیارد دلاری که برای ایجاد مرکز استخراج معدن مس زیر شهرکی باستانی در نزدیکی کابل داشت.
🔻یک وضع غیر قابل اطمینان:
چین قبل از هر چیز خواهان آن است که طالبان یک دولت به رسمیت شناخته شده توسط جامعه جهانی ایجاد کند. دولتی که بتواند انحصار استفاده از سلاح را در دست خود داشته باشد. به گفته وانگ ونبین (سخنگوی وزارت امور خارجه چین)، طالبان تنها زمانی می توانند تمام افغانستان را تحت کنترل خود درآورند و انتظارات پکن را برآورده سازند که «رابطه خود را کاملا با همه گروه های تروریستی قطع کنند و با دیگر کشورها، به ویژه همسایگان خود، به خوبی همزیستی کنند.»
🔻اعتراف صریح آمریکا به ماهیت طالبان:
چین باید پاکستان را تحت فشار قرار دهد تا نیروی نیابتی خود یعنی طالبان را مهار بزند، افغانستان را تثبیت کند و یک کارزار ضدتروریستی موثرتر علیه گروه های جهادی مسلح به راه اندازد.