دیده‌بان زیستبوم ایران

◾️شکرِ تلخ تر از زهر را ما چشیده ام
قامت سبزِ تیره بختی را ما دیده ایم


👌بخشی از توصیه «هییت امنای جلگه جنوبی»خوزستان به ریاست محترم سازمان محیط زیست و معاون ایشان در جهت تمهیدات لازمه برای مشارکت در " کارگاه توسعه بازار آب " با همکاری دولت استرالیا :


«از ارائه گزارشی از اجرای کشت ۱۰۰ هزار هکتار کشت نیشکر که پر مصرف کننده ترین گیاه در مصرف آب را در بین کلیه محصولات زراعی دارد؛ نهراسید و غافل نشوید؛ و بگویید که در خوزستان با متوسط بارندگی کمتر از ۲۰۰ میلیمتر؛ یکصد هزار هکتار نیشکر را توسعه دادید»
@didehbaanzistboom

مناسک توسعه
پاره دوم
در سالهای اخیر راههای نوین جهت رسیدن به آرمان توسعه در دستور کار قرار گرفته است ،به طور نمونه صنعت گردشگری بعنوان جایگزین برخی از صنایع مخرب مطرح شده است و لیکن در این مورد نیز کسانی که با «دید زدن »توسعه غربیها مدل ارایه میدهند، صرفا بدنبال تله کابینیزه کردن مناطق بکر جنگلی و کوهستانی این سرزمین هستند.شایدایشان به صرف دیداری توریستی و سطحی از یک منطقه دارای تله کابین در نقطه ای از جهان آنرا علت العلل پیشرفت فرض کرده و خواهان تعمیم و صدور آن به تمام نقاط ایران هستند.
درمورد پترو شیمایی کردن کشور هم قضیه صورت تلخی بخود گرفته است ، ظاهرا سرزمینهایی که دراثر کم آبی و یا غارت اسلاف پتروشیمی مانند کارخانه های ذوب آهن کمر خرد کرده اند باید میزبان صنعت نابجای دیگری شوند . از طرف دیگر اقای عیسی کلانتری ریاست سازمان محیط زیست در توافقی مبهم وکاملا خلاف ضابطه ،موافقت سازمان متبوعه خودرا با احداث پتروشیمی استانهای شمالی (مازندران و گیلان )اعلام میفرمایند .همین نامه به تنهایی روایتگر تفکر توسعه خواهی درایران است ، دو استان مهم کشور که هنوز تاحدودی توان زیستی خود را حفظ کرده اند به صرف نداشتن پتروشیمی توسعه نیافته تلقی میشوند. چقدر! این تفسیر یادآور آن ارتباطی است که بومیان با ریزش سعادت توسط هواپیما برقرارکرده بوند.
باری ،توسعه چون غزالی گریزپا از دست تکنوکراتهای ما می رمد و به صد حیلت هم تن به دام نمی دهد اما دراین گذر ساختارها ،نهادها و مناسک پرهزینه گوناگون بر دست طبیعت و جامعه گذاشته که خود تبدیل به عامل ورشکستگی در مولفه های مختلف زیستی چون آب ،خاک ،هوا وتنوع زیستی سرزمین شده است . این مناسک که قرار بود که عامل نجات بخش جامعه باشند فرهنگ متنوع و بوم سازگار را در زیر چرخ دنده های گنگ خود خرد نمود و باعث بروز آشفتگیهای فرهنگی وکثیری آسیبهای اجتماعی گردید .با این وجود ما، همچنان با نگاهی گذرا به جهان غرب در حال تبدیل منابع طبیعی نامکرر سرزمین خویش به تندیس هایی هستیم که که در هردوره یکی را عامل توسعه یافتگی و سعادت اِنگاشته ایم .
@didehbaanzistboom

مناسک توسعه
مسعود امیرزاده
آنتونی گیدنز جامعه شناس پرآوازه بریتانیایی درکتاب« جامعه شناسی »خود داستان جالبی را بازگو میکند. براساس روایت گیدنز ،حدود نیم قرن پیش بومیان یکی ازجزایر غرب اقیانوس آرام مراسم مذهبی خاصی را ابداع و آنرا با خلوص و جدیت کامل اجرا میکرده اند.دراین مراسم بومیان بنابه توصیه بزرگان مذهبی قوم خویش ماکتی شبیه هواپیما ساخته و طی مناسکی خاص و مشخص ازآن طلب «کارگو »* میکرده اند.بومیان مزبور هیچکدام با هواپیما آشنایی نداشته و صرفا نظاره گر این اتفاق بودند که سفید پوستان مهاجم به جزیره ایشان از این غولهای آسمانی مایحتاج متنوعی را دریافت کرده که در زبان خود آنها را کارگو میخواندند.ساکنین و مالکین واقعی جزیره از یک سو از رفاهیات سهل الوصولی که از طریق هوا به سفید پوستان میرسد دچار حسرت شده و از سوی دیگر از وجود این مهمانان ناخوانده دررنج قرار گرفته و خواهان رفع مزاحمت ایشان بوده اند. مناسک کارگو فی الواقع راهکاری بوده که توسط ریش سفیدان برای حل هردو مشکل طراحی شده بود.آنها هواپیما را خدای قدرتمندی فرض کرده که میتوان با ساخت ماکت و توسل بدان با شعایری خاص و خلوص نیت هم التماس کارگو های فراوان و بی دردسرنمود و هم از همسایگی اجباری سفید پوستان خلاص شد و زندگی سنتی و بدون مزاحمت خود را ادامه داد .
شاید داستان فوق کمی خنده دار به نظرآمده و ناشی از ساده لوحی بومیان جزیره ای دورافتاده تلقی شود ولی با مقایسه ای گذرا در خواهیم یافت داستان توسعه طلبی کشورخودمان از بسیاری جهات بی شباهت به حکایت فوق الذکر نیست.توسعه خواهان این کشور نیز همانند همان بومیان حسرت خوار درجستجوی نوعی سعادت کارگویی تاکنون ،ماکت های گوناگونی را از جهان غرب برداشت و امتحان نموده اند.
روزگاری جاده سازی نماد توسعه و پیشرفت تلقی گردید و درسالهای بعد سد داری و سدسازی بعنوان تندیس پیشرفت و آبادانی کشور مطرح شد.چه پیش و چه پس از انقلاب هزاران کیلومتر جاده به اقصی نقاط کشور کشیده شد به طوریکه نقطه ای ازاین زیست بوم از آسیب پروژه های راهسازی در امان نمانده است. درمورد سد سازی نیز بعد ازانقلاب این نهضت با قدرتی فزونتر ادامه یافت و تقریبا تمامی آبهای سطحی کشور مهار و درتنور توسعه تبخیر شد ،علی رغم همه این تلاشها و اجرای شعایر مربوطه هیچکدام ما را به توسعه مطلوب و همپایگی کشورهای پیشرفته نرساند. در عوض هرکدام از این تندیسها و مناسک متولیان قدرتمندی یافته اند که جایگاه ایدیولوژیک آنها را در نظام فکری دولت و جامعه حمایت میکند.این حامیان قدرتمند میتوانند وزارتخانه های مربوطه ،بدنه دانشگاهی و تخصصی مرتبط و شرکت های پیمانکاری صاحب ثروت و نفوذ باشند که علی رغم زیانهای بسیار «تندیسهای دروغین سعادت» ، آنها را به اکوسیستمهای نحیف این سرزمین تحمیل میکنند.
برخلاف بومیان داستان گیدنز ،جویندگان «رفاه کارگویی »در کشور به تقلید از ماکت واحد بسنده ننمودند و پس از سد و جاده سراغ شکل (و به صراحت بگوییم شکلک های دیگری) از توسعه را گرفتند. توسعه دانشگاهی و شهری دو نمونه دیگر از مناسک سازی جهت وصول به مقصود بود . بسیاری از مدیران شهری با تصویر برداری شتابزده و سطحی خود از سایر نقاط جهان سعی نمودند با گسترش اتوبانها ،تونلها ،گذرگاههای غیر هم سطح ،توزیع مراکز تجاری و خدماتی مشکل شهرهای بزرگ را حل نمایند ولی نه تنها که هیچ گرهی گشوده نشد بلکه تورم پول و پروژه باعث شد سیل گسترده جمعیت به این مناطق فزونی یافته و مشکلات ساده تبدیل به بحرانهایی پیچیده و لاینحل شود .بطور نمونه درحال شهری مانند تهران علی رغم داشتن بیشمار مال تجاری و اتوبان و زیرگذر و غیره عملا از لحاظ زیستی فاقد شاحصهای لازمه بوده و در فلاکت بسر میبرد و متاسفانه بسیاری دیگر از کلان شهرهای کشور نیز دچار وضعیتی مشابه شده اند.درمورد دانشگاهها نیز چنین توهمی سراغ حامیان این ایده آمد که با گسترش آنها و تعداد بیشتر فارغ التحصیلان کشور به توسعه خواهد رسید . درهر کوی و برزنی دانشگاه تاسیس گردید و گوی سبقت از کشورهای پرجمعیتی چون هند و چین ربوده شد. بسیاری از این دانشگاهها بیش از هر چیز کارخانه پرتیراژ مدرک بود و حاصل آن خیل تحصیل کردگانی شد که علی رغم داشتن مدارک عالیه از دست یابی شغل مناسب محروم مانده و همین موضوع تبدیل به یکی از چالشهای جدی جامعه امروزی شده است.
*cargo
@didehbaanzistboom

آرش میلانی، دبیر کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران، در مصاحبه با ایسنا:

جای خالی نماینده شورای شهر در کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران

https://www.isna.ir/amp/96101507695/

نماینده سازمان ملل در ایران :
تهدید اصلی امروز جامعه جهانی را «گرمای کره زمین» و افزایش بیش ‌ازاندازه گازهای گلخانه‌ای دانست. مسائل زیست‌محیطی همچون تغییرات آب و هوایی و کمبود آب و غذا در ایران را نیز ازجمله مسائل بسیار حیاتی ذکر کرد که نیازمند توجه بیش ازاندازه دولت و حکومت ایران است.
@didehbaanzistboom