بخش دوم
🔹حضور آمریکا در خاورمیانه عمدتا با هدف اقتصادی است. در عربستان ۴۴ هزار آمریکایی حضور دارند تا از تسلیحات فروخته شده آمریکایی مراقبت و آن را مدیریت کنند. در واقع، درآمد به آمریکا بازمی‌گردد.
🔹در اثر همین قرارداد نظامی یک میلیون و ۳۸۰ هزار شغل در آمریکا ایجاد شد. در واقع، ترامپ دنبال پول است تا پول را به اسلحه و آی‌تی تبدیل کند. قدرت اصلی آمریکا در تسلیحات و آی‌تی است نه در اتومبیل یا پوشاک.
🔹 اسرائیل عمق استراتژیک و جمعیت قابل‌توجهی ندارد؛ اما دنبال برتری بر دیگران است. منافع ملی اسرائیل یعنی ضعیف بودن کشورهای همسایه‌اش.
🔹بازسازی سوریه به ۳۰۰ میلیارد دلار نیاز دارد و معلوم نیست سوریه چه زمانی به شرایط قبلی خود برمی‌گردد.
🔹لبنان هم دارای بحران‌های داخلی بوده و مصر هم گرفتار نان شب خود است و یکی از فقیرترین کشورهای دنیا است. شورای همکاری خلیج‌فارس نیز اکنون شریک اسرائیل است.
🔹 از نظر اسراییل، موضوع هسته‌ای ایران تا ۱۰ سال آینده تحت کنترل است. بنابراین، این کشور هم در آی‌تی متمرکز شده است و در این زمینه دستاوردهای مختلفی داشته است.
🔹عربستان می‌خواهد شهرک تکنولوژی خود را با کمک شرکت‌های اسرائیلی بسازد، از سویی؛ اسرائیل با سرمایه‌گذاری در بخش صنعت نمک‌زدایی از آب سه و نیم تا چهار میلیارد دلار درآمد دارد.
🔹نسل جدید اعراب با ایران ارتباطی ندارند و همه تحصیلکرده آمریکا و اروپا هستند.
🔹 عادل الجبیر به دو زبان آلمانی و انگلیسی صحبت می‌کند و فردی مسلط به دیپلماسی است.
🔹عربستان با جریان‌های فناوری در دنیا ارتباط برقرار کرده و در این شبکه فناوری حضور دارد. عربستان می‌خواهد مشروعیت سیاسی خود را با درآمد اقتصادی گره بزند، درآمد خود را متنوع‌سازی کرده و کمتر به نفت و گاز وابسته باشد و از طریق آی‌تی درآمد کسب کند.
🔹اعراب نمی‌خواهند ایران قدرتمند شده و وارد شبکه جهانی شود. اعراب ایران را رقیب جدی خود می‌دانند و معتقدند اگر ایران فرصت پیدا کند از آنها سبقت می‌گیرد و میتواند تا ۱۰ سال آینده وارد شبکه جهانی شود. بنابراین، مساله آنها هم اصلا مساله هسته‌ای نیست.
🔹 البته این هم استراتژی خوبی نبود که مساله هسته‌ای به حل‌المسائل کشور تبدیل شود. ما با آمریکا ۹ مشکل داریم که مساله هسته‌ای یکی از آنها است.
🔹روانشناسی سیاسی در خاورمیانه درخ کار است تا بحران ایران زنده نگه داشته شود و موضوع هسته‌ای طولانی شود تا ایران دائما موضع تدافعی بگیرد.
🔹 اعراب خلیج‌فارس و اسرائیل دنبال ضعیف نگه داشتن ایران و منزوی کردن کشور ما هستند.
🔹لوایح تحریمی جدید در کنگره که ۴۲۳ رای موافق و ۲ رای مخالف داشت، این پیام را صادر می‌کند که شرکت‌ها و کارخانه‌های دنیا بدانند که در ایران سرمایه‌گذاری نکنند.
🔹 سه هفته پیش هیاتی از ایران به سوئیس رفت که آنها رفتار بسیار خوبی با هیات ایرانی داشتند؛ ولی گفتند نمی‌توانیم برای همکاری با ایران مقابل وزارت خزانه‌داری آمریکا بایستیم.
🔹 این وزارتخانه در آمریکا یک نیم طبقه را برای ایران اختصاص داده است و تمام فعالیت‌های مالی، اقتصادی و تجاری با ایران را رصد می‌کند.
🔹در پشت همه این مسائل اسرائیل و عربستان قرار دارند. تا نگاه ما به منطقه امنیتی و سیاسی باشد، وضع موجود ادامه می‌یابد.
🔹ایران از نظر عربستان و اسرائیل مزاحم است؛ بنابراین، مانع سرمایه‌گذاری در ایران می‌شوند تا از این طریق جلوی منابع مالی را بگیرند و در نهایت قدرت ملی ایران را کم کنند.
🔹سیاست خارجی ما مبنی بر هویت ماست که این هم خوب است؛ اما در کنار آن باید دنبال تولید ثروت هم باشد.
🔹اگر پول نفت را فقط برای دفاع از هویت خود خرج کنیم، ضرر می‌کنیم. ما باید تولید ثروت کنیم و از طریق تولید ثروت از هویت خود دفاع کنیم. ۹۰ درصد سیاست خارجی کشورهای دنیا برای تولید ثروت است و ما هم باید این راه را ادامه بدهیم.
🔹ما در مورد سیاست خارجی در کشور مناظره نمی‌کنیم. اگر برای تصمیم‌گیری در سیاست خارجی کسانی که دور هم جمع می‌شوند یک نوع فکر کنند، مناظره‌ای پیش نمی‌آید و ما پارادایم خود را تغییر نمی‌دهیم؛ درحالیکه به ایده جدید نیازمندیم.
🔹در رسانه‌ها هم اصلا نقد سیاست خارجی مطرح نیست و ما یک خبرنگار سیاست خارجی حرفه‌ای که حداقل به دو زبان سخن بگوید، نداریم.
🔹رسانه‌ها حرف جدیدی در سیاست خارجی ندارند چون وسیله‌ای برای تبلیغات اقدامات وزارت خارجه هستند.
🔹ما بین سیاست خارجی و اقتصاد ارتباط برقرار نمی‌کنیم و تمام ادبیات ما در این زمینه به ۲۰ سال گذشته تعلق دارد. البته یک مشکل ریشه‌ای دیگر هم داریم که آن نحوه کار کردن ما ایرانیان با هم است./راهبرد
t.me/bestdiplomacy
