Tafakkur sohili

#lirik_chekinish

Martin!

Dalli tug'yon,
Alamkor bir his
Sig'dirmadi uni jahonga.
Masxaraboz hayot,
Didsiz qiz,
Molparast qiz tig' sanchdi unga.

Olchoq mulkdor,
Johil noshirlar
Qaydan bilsin  – nedir ehtiros.
Ular-chun zavq – so'qqabosh lobar
Mansab
Va pul atalmish qog'oz.

Haqgo'yligi – erkiga rahna,
Mardlik boshga balo bo'lgan choq,
U o'yladi:
Yer iflos sahna,
Tuyg'u –ermak,
Inson – qo'g'irchoq.

Yaxshilar ko'p.
Mister Jek London
Xalos etdi uni bu darddan. –
Tinch suzardi kema...
Nogohon –
Suvga otdi yigitni bortdan.

...Unga  go'yo hamon nedir kam,
Yuragida hanuz armon,
Kin.
Betoqat, sho'x dengizga boqsam,
Ko'z o'ngimda jonlanar
Martin!

To'lqin uvlar,
To'lg'anar dengiz.
Qasoskor ruh yuribdi daydib
Sohil bilan jang qilar tengsiz.
Dahshat solar
Qaytib va qaytib.

Isyonkorsan,
O, Martin, hanuz
Endi dardmand dengizsan, ammo,
Qoyalar-chi?
Ochko'z va hissiz –
Lordlar yurti – firibgar dunyo.

Qoyalar mo'rt,
Abadiy emas,
Biroq bo'lmas oson chilparchin,
Kim aytdi: erk – shunchaki havas?
Erk –  bu kurash,
Bo'sh kelma, Martin!

Anvar Obidjon

“Ikki eshik orasi” romaniga taqriz

"Rost bilan yolg'onning o'rtasi - to'rt enlik", degan maqol bor. Qiziq, nega to‘rt enlik? Gap shundaki, ko‘z bilan quloq orasidagi masofa to‘rt enlik ekan. Eshitganingga emas, ko‘rganingga ishon. Roman mana shu satrlar bilan boshlanadi. Qalami o'tkir yozuvchi O'tkir Hoshimovning ijod mahsuli bo‘lgan bu asar o‘zbek xalqining irodasi va matonatiga bag‘ishlangan buyuk nasr namunasidir.

Asarning har sahifasini varaqlar ekansiz go‘yo o‘zingizga tanish va yaqin yuzlardan nur yog‘ilgan insonlar uchrashgandek, ularning issiq nafasini his qilayotgandek bo‘lasiz buning sabablari esa oddiy unda siz u bizga tanish o‘zbek halqi siymolari gavdalantirilgan. Asarda maishiy hayot emas, balki ikinchi jahonurushi yillari, undan oldingi davr va Toshkent zilzilasi va undan keyingi davrlarning og‘ir va murakkab voqealarini o‘z ichiga oladi.
Yozuvchi har bir asar qahramonini nazardan chetda qoldirmaydi. Aynan asar muallif tomonidan emas balki qahramonlarining tilidan hikoya qilinganligi asarni yanayam ta'sirchan qilib ko'rsatgan.Asar bosh qahramoni
    Robiya! Ertangi baxtli kunlarga ishonchi mavj urgan dengizning misoli.Bugungi kun farzandiga sadoqatdan dars beradi. U uchun Kimsan urushga ketgan emas. Kimsan doim u bilan birga.Goh ikkovlashib ishkomdan uzum uzishadi, goh notanish ko'chalardabirga yurgandek bo'ladi.U uchun kechalari kashta tikadi.Tushida Kimsanni ko'rar ekan
-uning joni meni ham izlab yuribdi deya qumsaydi.
Asar davomida Yana shunday obrazlar borki, biroz ko'nglingiz xijil bo'ladi.Ulardan biri Umar Zakunchi! Qahri qattiq bo‘lsada uning qilmishlari kechirib bo‘lmasli kitobxon sezsada asar so‘ngiga qadar uning o‘zgarishini kutadi.Asarda shunday bir siymo borki u har bir kitobxon uchun begona emas topdingiz bu qora amma siymosidagi ona obrazi
   Yillar o'tsada o'g'lining qaytishiga ko'z tikkan ona!
   Nabirasi Shomuroddan "Noma'lum askar"haykali ochilishini eshitiboq onaning qalbi haykal tomon oshiqadi.Tezroq borsayu komandirdan o'g'lining daragini eshitsa, bir mujda kutsa.
    lekin haykalni ko‘rib "bolaam! Onasining go'riga tushgan bolam"deya faryod chekayotgan ona Ajin tushgan yanoqlaridan oqqan issiq ko'z yoshlari beiktiyor yuragingizga boshqacha tasir etadi .

   asarni o'qish uchun vaqt zamon rol o'ynamaydi. Yillar o'tsada uning qiymati pasaymaydi.Qancha vaqt o'tmasin, har bir o'zbek xonadonining kitob javonida o'rin egallashiga, sevimli bo'lib qolaverishiga ishonaman.