📚ለሱኒይዎች ብቻ 💐💐💐💐

ሐይድ..


እንደሚታወቀውም ሴቶች በተለያዩ ምክንያቶች የተለያዩ የደም ዓይነቶች ይፈሷቸዋል።

ከነዚህም መሀከል

• የሀይድ (የወር አበባ) ደም

• የኢስቲሃዳ ደም

• የኒፋስ (የወሊድ) ደም

ዋናዎቹ ናቸው

ሀይድ ወይም የወር አበባ

ስለ ሀይድ ደም ምን ያህል ተገንዝበዋል ?

* የሀይድ ደም (የወር አበባ) በእንስቶች ላይ መኖር እነሱን የሚያነውራቸው አይደለም።


* አላህ ሱብሃነሁ ወተዓላ እንስቶችን ሲፈጥር ማህፀን እንዲኖራቸውና በዚያም ማህፀን ውስጥና በዙርያው አስፈላጊው የሆነውን የሆርሞን፣ የጅማት፣ የደምና የደምስርን እንዲሁም የተለያዩ አካላትን ፈጥሮለታል።

* ከዚህ ደምም ጋር ያለን ግንኙነት ከዚሁ ይጀምራል።

* በቦታው የሰው ልጅ ሰው ሆኖ ለመወለድ እስኪበቃ የሚያስፈልገውን ቀለብ ሁሉ ከዚያው ከማህፀን ውስጥ በዚሁ ደም አማካኝነት በእምብርት መስመር ነው ሲመገብ የሚያድገው።

* ከነዚያም መካከል ደም አንዱና በህይወት የመኖሩ ወሳኙ ነገር ነው።

📙የኢስላም ሊቃውንት (ዑለማእ) እንዳብራሩት:

የደሙ መንስኤ:

``````

የሀይድ ደም ማለት ማህፀን የሚያመነጨውና ሴቷ ለአቅመ ሀዋእ ስትደርስ አብዛኛውን ግዜ በየወሩ የሚፈስሳት የደም አይነት ነው።

የቆይታ ግዜው:

`

የወር አበባ የታወቀ ወቅት ኣለው፤ በመሆኑም በአብዛኛውን ግዜ በአብዛኞች ላይ ለስድስትና ለሰባት ቀናት ወይም እንደሴቷ ተለምዶ ከዚህ ላነሰ ግዜና ለበለጠ ቀናትም ይቆይባቸዋል።

ቀለሙ:

``

የደሙ ቀለም ጠቆር ያለ ሲሆን ጥሩ ጠረንም የለውም።

ባህሪው:

``

ብዙሃኑ እንስቶች የወር አበባ ሲመጣባቸው እንደ ቁርጠት፣ የጀርባ ውጋትና የተለያዩ የሆድ ውስጥ ወይም ያጠቃላይ ሰውነት የመረበሽ ህመም ያስከትልባቸዋል። በተለይ የመጀመርያቸው ሲሆን በጣም ይብስባቸዋል።

ከነዚህ አይነት ባህሪና ሁኔታ የተለየ ደም ከመጣባት ግን ሀይድ ሳይሆን የኢስቲሃዳ ደም ይሆናል።

* በእርግዝና ላይ የሌለች ሴትም እንደ ጤናማነቷ እና እንደ እድሜዋ በየወሩ ይህ የሀይድ ደም ይፈሳታል።

* ለፈጣሪ ጌታችን ለአላህ ምስጋና ይገባውና የወር አበባ ደምን በማህፀን ውስጥ እንዲሚመነጭ አድርጓል።

* እዚያ መቅረቱም አስፈላጊ ስላልሆነ በየወራቱ ለተወሰኑ ቀናት ወጥቶ እንዲፈስስ አደረገው።

ይህ የሰው ልጆች መፈጠርያ፣ ማደግያና የመጀመርያው የመኖርያ ስፍራችን ከዚህ ደም ጋር የቅርብ ጉድኝት ስላለው እንደማይመለከተን? ሆነን ስለ ደሙ ከማወቅ ልንርቅ አይገባም።

* የወር አበባ ደም መፍሰሱ ጤናማነት እንጂ ጎጂ ጉዳይም አይደለም።

በወር አበባና በወሊድ ደም ወቅቶች የሚከለከሉ ነገሮች



@ ግብረ ስጋ ግንኙነት መፈፀም፦ አላህ እንዲህ ብሏል፡-
فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ
‹‹ሴቶችንም በወር አበባ ጊዜ ራቋቸው፡፡ ንጹሕ እስከሚኾኑም ድረስ አትቅረቡዋቸው፡፡››
(አል በቀራህ 222)

ነብዩም (ﷺ) ይህ አንቀፅ የወረደ ጊዜ ሲያብራራሩት እንዲህ ብለዋል “ከግብረ ስጋ ግንኙነት ውጪ ሁሉን ነገር መፈፀም ትችላላችሁ፡፡” ብለዋል:: (ሙስሊም ዘግበውታል)
@ የፍቺ ስነስርዓት፡- አላህ እንዲህ ብሏል፡-

إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ ‹‹ሴቶችን መፍታት ባሰባችሁ ጊዜ፤ ለዒዳቸው ፍቱዋቸው፡፡›› (አል ጠላቅ 1)

የዑመር ልጅ ዓብደላህ ሚስታቸው የወር አበባ ላይ እያለች ፈተዋት ስለነበር ነብዩ ለዑመር እንዲህ “ሚስቱን እንዲመልሳት እዘዘው….” አሉት:: (ቡኻሪና ሙስሊም ዘግበውታል)

@ ሰላት መስገድ፡- ነብዩ (ﷺ) ለፋጢማ ቢንት ጀህሽ “የወር አበባሽ ሲመጣ ሰላት አቁሚ” ብለዋታል:: (ቡኻሪና ሙስሊም ዘግበውታል)

@ መፆም፡- ነብዩ (ﷺ) እንዲህ ብለዋል “ሴት ልጅ የወር አበባዋ በሚመጣ ጊዜ አትሰግድም አትፆምም” (ቡኻሪ ዘግበውታል)

@ ካዕባን ጠዋፍ ማድረግ፡- ዓኢሻ የወር አበባዋ ሲመጣ ነብዩ (ﷺ) እንዲህ ብለዋታል “እስክትፀጂ ድረስ ካዕባን ጠዋፍ ከማድረግ ውጭ የተቀሩትን የሀጅ ስራዎች ሁሉ ፈፅሚ፡፡” (ቡኻሪና ሙስሊም ዘግበውታል)

@ ቁርአን ማንበብ፡- ይህ የአብዛኞች ሰሃባዎች፣ ታቢዕዮችና ከነሱም ቡኋላ የመጡ ዑለማዎች አቋም ነው፡፡ ሆኖም ግን ለምሳሌ ቁርአንን በቃሏ የሸመደደች ሆኗ ለማስታወስ ወይም አስተማሪ ሆና ለተማሪዎች ለማስቀራት ለመሳሰሉ ጉዳዮች ቁርአን መቅራት አስፈላጊ ሆኖ ካገኘችው ማንበብ ትችላለች፡፡ ይህ ካልሆነ ግን አንዳንድ ዑለማዎች እንዳሉት ባታነብ ይመረጣል፡፡

@ ቁርአን መንካት፡- አላህ እንዲህ ብሏል
لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ
‹‹የተጥራሩት እንጅ ሌላ አይነካውም፡፡›› (አል ዋቂዓ 79)

@መስጂድ ውስጥ መቀመጥ፡-
ነብዩ (ﷺ) እንዲህ ብለዋል “መስጂድን ጀናባና የወር አበባ ላለባቸው አልፈቅድም “ (አቡዳውድ ዘግበውታል)
እንዲሁም “ዓኢሻ የወር አበባ ላይ ሆና ነብዩ (ﷺ) ከመስጂድ ወደ ክፍልዋ ራሳቸውን አስገብተውላት ታበጥርላቸው ነበር፡፡” (ቡኻሪ ዘግበውታል)

መስጂድ ውስጥ በመንጠባጠብ የሚበክል ከሆነ ማለፍም አይፈቀድላትም፡፡ ይህ ካልሆነ ገን አትከለከልም፡፡

የወር አበባ የሚያስገድዳቸው ነገሮች


ገላ ትጥበት፡-
ነብዩ (ﷺ) እንዲህ ብለዋል “የወር አበባ የሚቆይብሽን ጊዜ ያህል ሰላት አቁሚና ከዚያ ታጥበሽ ስገጂ፡፡” (ቡኻሪና ሙስሊም ዘግበውታል)
አቅመ ሄዋን መድረስ፦ ነብዩ (ﷺ) እንዲህ ብለዋል “ የወር አበባ የምታይ ሴት ያለ ሻሽ ሰላት ብትሰግድ አላህ አይቀበላትም፡፡” (አቡዳውድ ቲርሚዚይና ኢብኑ ማጃህ)
በዚህ ሀዲስ ላይ የወር አበባ የምታይን ሴት ሂጃብን አስገድደዋታል፡፡ ግዴታ ደግሞ የሚጀምረው ለአቅመ ሄዋን በመድረስ ነው፡፡ ስለዚህ የወር አበባ መምጣት የመድረስ ምልክት ነው ማለት ነው፡፡

ቀን ቀጠሮን በወር አበባ መቁጠር፡- የወር አበባ የምታይ ሴት ባሏ ከፈታት ሁለተኛ ሌላ ከማግባቷ በፊት የምትቆየውን ጊዜ መቁጠር ያለባት በወር አበባዋ ነው፡፡ አላህ እንዲህ ብሏል፡-
وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ ‹‹የተፈቱ ሴቶችም ነፍሶቻቸውን (ከማግባት) ሦስትን ቁርእ ይጠብቁ፡፡›› (አል በቀራህ 228)
የማህፀን መጥራት የሚወሰነው በወር አበባ በመቁጠር ነው፡፡

ማሳሰቢያ፦
ሴት ልጅ ከወር አበባዋ ወይም ከወሊድ ደም ፀሐይ ከመጥለቁ በፊት ከፀዳች የዕለቱን ዙህርና አስር ሰላት ቀዷ መስገድ ሲኖርባት ጐህ ከመቅደዱ በፊት ከፀዳች ደግሞ የሌሉቱን መግሪብና ዒሻ ሰላቶች ቀዷ መስገድ አለባት፡፡
ምክንያቱም ችግሮች በሚገጥሙ ጊዜ የሁለተኛው የሰላት ወቅት ለአንደኛው ይሆናል፡፡ ይህ የማሊክ ሻፊኢይ አህመድና የአብዛኞች ዑለሞች አቋም ነው፡፡

አብዛኛው ና አነስተኛው የወሊድ ደም ጊዜ
ለአነስተኛ የወሊድ ደም ጊዜ ገደብ ስለሌለው ያለው ሁኔታ ይወስነዋል፡፡ አንዳንዴ በዝቶ ሌላ ጊዜ ደግሞ አንሶ ይገኛል፡፡ ብዙን ግን አርባ ቀን ነው፡፡
ቲርሚዚይ እንዲህ ብለዋል “የወሊድ ደም ያለባት ሴት ለአርባ ቀን ሰላት እንደምታቆም ዑለማዎች ተስማምተዋል፡፡ ነገር ግን ከዚያ በፊት ከፀዳች ታጥባ መስገድ ይኖርባታል፡፡” ኡሙ ሰለማ ባስተላለፉትም ሀዲስ “በነብዩ (ﷺ) ዘመን የወሊድ ደም ያለባት አርባ ቀን ድረስ ሰላት ከመስገድ ትታቀብ ነበር፡፡” (አቡዳውድ ቲርሚዚይና ኢብኑ ማጃህ ዘግበውታል)

ስለ ሀይድ ደም ህግጋት