اخلاق در حوزه اجتماع

🔵 آفتابه لگن هفت دست!

✅ قانون حاکم بر مجلّات علمی پژوهشی که دانشجو را ملزم می‌کند مقاله را به نام خود و استادش ارائه کند، و یا قانون الزام دانشجو به این که مقاله مستخرج از پایان نامه را باید به صورت مشترک با استادش ارائه دهد، زمینه را برای بی‌اخلاقی و ظلم به دانشجویان و شاه‌کارهایی از این دست فراهم آورده است.
✅ خبرگزاری ایکنا گزارش داده است که در کنگره‌ی "قرآن و علوم انسانی" که در آذرماه امسال توسط جامعةالمصطفي برگزار شده است، ۱۹ مقاله علمی-پژوهشی توسط یکی از اساتید هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، به عنوان نگارنده اصلی، در این کنگره پذیرش، چاپ و منتشر شده است.
✅ اگر کسی با اولیّات علم آشنا باشد می‌داند که انجام این‌همه پژوهش در زمان فراخوان همایش، جز با بی‌اخلاقی و تضییع حقوق دانشجویان ممکن نیست. البته پذیرش ۱۹ مقاله از یک نفر، نشان می‌دهد همایش یادشده تا چه میزان بی در و پیکر بوده است. بر خلاف آن‌چه مدافعان بودجه‌های فرهنگی می‌گویند، این ناشی‌گری‌های آزاردهنده نشان می‌دهد که از همایش‌های پرهزینه‌ای از این دست، نباید کار درخوری انتظار داشت.
✍ مهراب صادق‌نیا
@sadeghniamehrab

🔵 کم‌رونقی نمازهای جمعه را از همین‌جا دنبال کنید.

✅🔸اجتماع ملت، دریایی را ایجاد کرد و آشغال‌ها را شست و تمیز کرد!!🔸
این جمله را گویا جناب حجةالاسلام صدیقی، خطیب جمعه‌ی تهران، گفته‌اند. فرض کنید عدالت پیش‌نماز سنجش‌ناپذیر است و یا از پایه شرط نیست! ولی کسی نمی‌تواند انکار کند که ادب و عقلانیّتِ گفتاری شرط قطعی هر سخنور است. و اگر حرف‌های او بازنمای موضع رسمی حکومت باشد که چیزی بیشتر از شرط.
✅ آقای صدیقی بهتر است بدانند معترضان، آشغال نیستند. معترض برای هر نظامی نعمت است و اعتراض نوعی امر به‌معروف و نهی از منکر. به واقع روشن نیست یک نفر با چه شرایط عمومی‌ای می‌تواند خطیب جمعه باشد. حجت‌الاسلام علی‌اکبری که تازه سکان‌دار نمازهای جمعه شده است احتمالاً کم‌رونقی نمازهای جمعه را باید از پاسخ به این پرسش دنبال کنند.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۲۲
@sadeghniamehrab

🔵 معترض یا معارض؟

✅ آشفتگی‌های خیابان در هفته‌ی گذشته، حالا کاهش یافته و مردم به خانه‌هایشان بازگشته‌اند. تقریباً هیچ جریان عمده‌ی سیاسی‌ داخلی با معترضان همدلی نکرد و از آن طرف، جریان‌های برانداز خارج از کشور تا دلتان بخواهد و تا جایی که می‌توانستند، از اعتراض‌ها حمایت کرده و آن‌ها را به سمتِ کیفیّت‌های ضداجتماعی هُل دادند. به همین دلیل گلایه‌های ملایم اقتصادی با شتابی زیاد به آشوب و آتش‌بازی کشیده شد.
✅ اعتراض‌های مدنی اگر بد ترجمه شوند ممکن است گسل‌ها و گسست‌های میان مردم و گروه‌های سیاسی وفادار به حاکمیت را به روی‌گردانی و اِعراض تبدیل کند. اعتراض حق شهروندان و نشانه‌ی علاقه‌ی آنان به نظام حاکم و امید به اصلاح و برطرف کردن کاستی‌هاست؛ در حالی که اِعراض به معنای ناامیدی از ساختارهای سیاسی موجود و تلاش برای عبور از آن‌هاست.
✅ سخن از فتح خیابان و بازپس گرفتن آن از دست معترضان و جریحه‌دار کردن عواطف آنان و نادیده گرفتن خواسته‌های مدنی‌شان، نمک پاشیدن به زخم گرانی و بیکاری و ناداری آنان است. حالا که مردم به خانه‌هایشان رفته‌اند، بهتر است به‌جای رجزخوانی‌های رسانه‌ای، دستگاه‌های اجرایی و نظارتی به ترمیم عواطف آنان همت گمارده و گلایه‌های‌شان را بشنوند و برای‌شان چاره‌ای بیاندیشند. مسئولان بهتر است بدانند معترض اگر نادیده گرفته شود، ممکن است به معارض تبدیل شود.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۲۲
@sadeghniamehrab

🔵 والی و عیب‌پوشی از مردم

✅ " افرادی را كه در پی عیب‌جویی از مردم‌اند از خودت دور كن و به آنان موقعیت نده ... در مردم عیب هایی است كه والی، سزاوارتر است آنها را بپوشاند. پس آنچه را از تو پوشیده است برملا نكن. عیب‌های آشكار را باید پاك كنی و عیب‌های پنهان هم حسابش با خداست. پس تا می‌توانی عیب‌ها را بپوشان تا خداوند هم خطاهایی از تو را كه دوست داری پوشیده بماند بپوشاند." (نهج البلاغه نامه ۵۳).
✅ این بخشی از نامه‌ی امام علی(ع) به مالک اشتر، یک موعظه نیست، بلکه یک بیانیه‌ی مأموريت است و شاید فراتر از آن، یک شرطِ مشروعیت برای زمامداری. این دستورات در روزگار ما که برخی گمان می‌کنند هیچ حاکمیتی بدون فیلتر و شنود و دوربین مداربسته دوام نمی‌آورد، چیزی شبیه یک "دستور تزئینی" است.
✍ مهراب صادق‌نیا
۸۶/۱۰/۱۸
@sadeghniamehrab

🔵 خطای دیگران را زمین بگذاریم.

✅ بودا با یکی از شاگردان خویش از راهی می‌گذشت. به رودخانه‌ای رسیدند که لازم بود از آن بگذرند. آنان زنی را کنار رودخانه دیدند که او نیر می‌خواست به آن‌سوی رود برود ولی نمی‌توانست. بودا زن را به دوش خود نهاد و به آن‌سوی رودخانه برد. او به همراه شاگردش راه را پی گرفت و نیم روزی راه رفتند. شاگرد هم‌چنان ساکت بود و چیزی نمی‌گفت. بودا از او پرسید: تو را چیزی شده است؟! شاگرد پاسخ داد: در کار تو فرو مانده‌ام که زنی ناشناس را به دوش کشیدی و از رودخانه عبور دادی. بودا لبخندی زد و گفت: " من ساعت‌هاست او را به زمین نهاده‌ام؛ ولی گویا تو هنوز او را بر دوش خود می‌کشی."
✅ جامعه‌ی ما در همه‌ی سطوح‌ش علاقه‌ی عمیقی دارد خطاهای کهنه‌ی دیگران را بر دوش بکشد و فراموش نکند. خیلی‌ها از ما علاقه داریم که زخم‌های کهنه را باز کنیم، زخم‌ها و غدّه‌های خوش‌خیم را بدخیم سازیم. میگوئید نه؟! برنامه‌های این روزهای تلویزیون را ببینید!

✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۱۶
@sadeghniamehrab

🔵 آگراندیسمان‌بازی ما

✅ از جمله خصلت‌های ناپسند ما ایرانیان "آگراندیسمان" یا بزرگ‌نمایی است. مهارت ما در نشاندن آدم‌ها سر جای خودشان و پذیرفتن‌شان در قواره‌ای که هستند کم است. این توان را نداریم که فاصله‌ی آن‌ها را با واقعیت ببینیم و آن را بپذیریم؛ به همین دلیل به فضیلت‌تراشی، اُبهت‌آفرینی، قدسی‌سازی، و دیگر‌بودگی آن‌ها دست می‌زنیم. آن‌ها را آن‌قدر بزرگ می‌کنیم تا با آرزوهای‌مان سازگارشان کنیم؛ آن‌قدر بزرگ که از آن‌ها بترسیم و خطای‌شان را نبینیم و یا انکار کنیم.
✅ آگراندیسمانِ ما گاه دیگری را گرفتار توهّم می‌کند. آن‌گونه که او هم خود را بزرگ می‌پندارد، بی‌خطا می‌شمارد، فهم خود را حق مطلق و مخالفان خود را بی‌خرد می‌گمارد. و این‌گونه است که بزرگ‌نمایی ما زمینه را برای بی‌اخلاقی بیش‌تر و بیش‌تر فراهم می‌آورد.
✅ شایسته‌ی توجّه است که نقطه‌ی مقابل بزرگ‌نمایی توهین و یا کوچک‌شمردن دیگری نیست، واقع‌بینی و عدالت است.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۱۴
@sadeghniamehrab

🔵فقه و موقعیت‌های اجتماعی

✅ زمستان ۱۳۶۵، عراق شهرها را بمباران می‌کرد و بیم آن می‌رفت که قم نیز هدف بمب قرار گیرد. به همین دلیل درس‌های ما تَق و لَق بود. با این حال، یک روز گذرم به جلسه‌ی درس خارج فقه یک استاد افتاد. جمعیت کمی نشسته‌بودند و او با جدّیت داشت از حکم خرید و فروش "فضله‌ی پرندگان" می‌گفت.
✅ در میان شاگردان نشستم و به سخنان استاد گوش دادم. هر چه بحث جزئی‌تر می‌شد، سرگیجه‌ی من هم زیادتر می‌شد. شرایط جنگی، سرمای شدید و نایابی نفت و احتمال بمباران با موضوع مورد بحث نمی‌ساخت. بعد از کلاس به استاد گفتم: " در این شرایط بد و نگرانی اجتماعی نمی‌شد از موضوع دیگری بحث کرد؟" لبخندی زد و گفت: "مهم این است که شما بدانید فقه حکم همه چیز را مشخص کرده است."
✅ شاید دوری فقه و مباحثات فقهی و نیز دغدغه‌های فقیهان، از وضعیت‌های اجتماعی و چالش‌های خیابانی مردم، زمینه‌ای ایجاد کرده است تا از میزان اثرگذاری نهاد روحانیت در جامعه کاسته شود.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۱۲
@sadeghniamehrab

🔵دل‌شوره‌ی اعتماد

✅ آدم‌ها در جاهای مختلف حرف‌های متفاوتی می‌زنند. این‌جا "این‌گونه‌اند" و آن‌جا "آن‌گونه"؛ این‌جا به رنگی و آن‌جا به رنگ دیگر و ما نمی‌دانیم کدام رنگ، واقعیت آن‌هاست. نمی‌دانیم کِی راست می‌گویند و کِی نقش بازی می‌کنند. راهنمای چپ می‌زنند و به راست می‌پیچند و برعکس. در چنین وضعیتی تکلیف آن‌ها با هم‌دیگر روشن نیست.
✅ این‌که جامعه‌ی ما چرا این‌گونه شده است موضوع مهمّی است که باید در باره‌اش گفت و نوشت؛ ولی هر دلیلی که داشته باشد نتیجه‌اش ابهام عمومی و بی‌اعتمادی فراگیر است. جامعه ممکن است با درد فقر بسازد، ممکن است بی‌کاری را تحمّل کند؛ ولی نمی‌تواند با بی‌اعتمادی کنار بیاید. نخستین نیاز زندگی اجتماعی آن است که هر کسی آن باشد که نشان می‌دهد.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۸
@sadeghniamehrab

🔵 بیرون یا درون پیاله؟

✅ چه اناجیل موجود را وحی بدانیم و چه ندانیم، از این روی‌کرد اخلاقی حضرت عیسی که مرقس آن را روایت می‌کند نمی‌توانیم به سادگی بگذریم:
🔸 "جملگی بر من گوش فرا دهید و فهم کنید، چیزی برون از آدمی نیست که چون بدو درآید او را آلوده تواند کرد؛ بل‌که آن‌چه از آدمی برون می‌شود همان آدمی را آلوده می‌گرداند. ... چه از دل آدمیان است که نیّات تباه همچون عیّاشی و دزدی و آدم‌کشی و زناکاری و مال‌دوستی و بد‌کاری و حیله‌گری و بی‌عفّتی و رشک‌ورزی و هتّاکی و گران‌سری و نادانی برون می‌شود. تمامی این بدی‌ها از درون برون می‌شود و آدمی را آلوده می‌گرداند" (مرقس۷: ۱۴- ۲۳) 🔸
✅ بر اساس این روی‌کرد عمل تنها می‌تواند در معنای نشانه‌ای بر نزاکت درون و یا آلودگی آن باشد و نه بیشتر. به همین دلیل، "آدم خوب" "عمل خوب" تولید می‌کند و "آدم بد" "عمل بد"، در نتیجه خوبیِ عمل را نمی‌توان به پای طهارت درون گذاشت؛ ای بسا کسی از سرِ ریاکاری عملی اخلاقی انجام دهد.
✅ آن‌چه عیسی را با پُروشیان(فقیهان یهودی) درانداخت این بود که او می‌گفت "کریم آن است که می‌بخشد" در حالی‌که آنان می‌گفتند "هر کس ببخشد کریم است."
✅ تأکید بر عمل و بی توجهی به فضیلت‌های درونی زمینه را برای ریاکاری و فریب باز می‌سازد. در این وضعیت، آدم‌هایی رشد می‌کنند که به گفته‌ی عیسی "بیرون پیاله را می‌شویند و درونش را آلوده رها می‌سازند". کار بزرگ پیامبران تزکیه بود: " یزکّیهم" یعنی شستن درونِ پیاله‌ی وجود آدمیان؛ تنها از این ره‌گذر است که می‌توان امید داشت نیکوکاریِ خودخواسته و صادقانه در جامعه دامن‌گستر شود.
🎄زادروز تولد پیامبر رحم و رحمت، حضرت عیسی(ع) مبارک باد.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۴
@sadeghniamehrab

🔵 از ماست که بر ماست.

✅ به مدخل تهران یا همان عوارضی که رسیدیم جناب راننده ماند تا نمازی بخوانیم. وارد مسجد که شدم جمعیتی از مردم را دیدم که به امامت یک روحانی محترم که ظاهرا مسافر و ره‌گذر بود، نماز می‌خواندند. در بیرون صف‌های نماز جماعت دو روحانی دیگر بودند که جداگانه نماز می‌گذاردند. آن‌ها نه به هم اقتدا کرده بودند و نه به روحانی‌ای که مردم پیش‌نمازش کرده‌بودند. دل‌مشغول معنای این تصویر بودم که شنیدم جوانی در جواب پدرش که اصرار داشت نماز را به جماعت بخوانند می‌گفت: « وقتی اینا خودشان، خودشان را قبول ندارند، شما چه اصراری دارید که قبولشان داشته باشید؟!!!»
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۴
@sadeghniamehrab

🔵 گشت‌ها و گُسست‌ها.

✅ دیروز "گشت ارشاد" و امروز "گشت سپاه" و البته نگرانی همیشه‌گی امنیت اخلاقی و اجتماعی. شاید این گشت‌ها در کنترل اجتماعی بی‌تأثیر نباشند، ولی بی‌گمان چاره‌ی کار، افزایش "کِشش جامعه" و وابستگی افراد به دیگران است.
✅ آنگونه که برخی از جامعه‌شناسان و به طور مشخص "تراویس هیرشی" می‌گویند، هیچ چیز به اندازه‌ی "پیوستگی اجتماعی" شهروندان یک جامعه را کنترل و هنجارمند نمی‌کند. جامعه‌ای که از کِشش لازم برای شهروندانش برخوردار است و افراد آن جامعه به هم‌دیگر احساس وابستگی دارند، استعداد بیشتری برای رعایت قانون و هنجارهای اجتماعی دارد. خطر قانون‌گریزی زمانی زیاد می‌شود که پیوستگی اجتماعی در جامعه کم شود.
✅ گشت‌ها شاید در کوتاه‌مدّت، کاری از پیش ببرند؛ ولی برای کنترل اجتماعی چیزی بهتر از این نیست که مردم به ایرانی بودن و به فرهنگ و ارزش‌های اجتماعی خود ببالند. پیوستگی اجتماعی کمک می‌کند تا هنجارهای اجتماعی درونی شده و احتمال بزه‌کار شدن افراد کم شود. گشت‌ها به کنار، گُسست‌ها را چاره کنید.

✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۳
@sadeghniamehrab

🔵 فرآیندهایی که "حجت‌الاسلام" تولید نمی‌کنند.
✅ آیت الله سبحانی طلبه‌ها را از کاربرد عنوان‌ِ دانشگاهی "دکتر" پرهیز داده‌اند. سه سال پیش نیز وزارت علوم و تحقیقات بخش‌نامه‌ای صادر کرد و انتساب این عنوان را به طلبه‌هایی که موفق شده‌اند از رساله‌ی سطح چهار خود دفاع کنند، ممنوع دانست. با این حال، دانش‌آموخته‌گان حوزه بیشتر دوست دارند که آنان را با این لقب بخوانند. آنان وقتی میهمان برنامه‌های تلویزیونی هستند و یا حتی قرار است جایی منبر بروند، خود را دکتر معرفی می‌کنند.
✅ این علاقه نشان می‌دهد مساله، صرفاً به کار بردن این عنوان نیست و ماجرا قدری عمیق‌تر است. ساختارهای آموزش در حوزه‌های علمیه دانشگاهی شده‌اند، طلبه‌ها درس‌های خود را در قالب ترم و واحد می‌خوانند( که نه پاس می‌کنند) و برای نشان دادن توان علمیِ خود رساله‌ای می‌نویسند و در همان ادبیات دانشگاه‌ی از آن دفاع می‌کنند، این فرآیند همان فرآیندی است که دکتر تولید می‌کند و نه "حجت‌الاسلام".
✅ واقعیّت آن است که سرگردانی میان عناوین حوزوی و دانشگاهی به معنای بی‌سامانیِ هویّتِ آموزش در حوزه‌های علمیّه است. در فرآیند مسلط آموزش‌های حوزوی خیلی روشن نیست که قرار است چه اتفاقی بیافتد، "دکتر" تربیت شود یا "حجت‌الاسلام".
✅ از این که بگذریم، این همه دانشگاه و مؤسسه‌ی علمی-آموزشی که خود را وابسته به حوزه‌ی علمیّه می‌دانند و "حجت‌الاسلام‌"ها را به "دکتر" تبدیل می‌کنند، مرز میان این عناوین را برداشته‌اند. دیگر کم‌تر طلبه‌ای را می‌بینید که فقط طلبه باشد. تعداد این مؤسسه‌ها چنان زیاد شده است که میانشان رقابت شدیدی برای جذب اندک طلبه‌های باقی‌مانده برقرار است. وضع چنان است که دانش‌آموزان حوزوی از بخت بیشتری برای ورود به دانش‌گاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی برخوردارند تا دیگران.
✅ به هر حال، آن‌چه حضرت آیت‌الله ناپسند دانسته و آن را منع کرده‌اند، سویه‌ی ظاهری و نتیجه‌ی فرآیندی است که وجود دارد و بر منطق آموزش در حوزه‌های علمیه مسلط شده است. واقعیت آن است که طلبه بودن و "حاج‌آقا" ماندن و "حجت‌الاسلام" زیستن یک امتیاز تاریخی برای دانش‌آموختگان حوزه‌های علمیه بوده است. این عنوان‌ها به دلیل دلالت ضمنی بر کیفیّات اخلاقی دارندگانشان، برای جامعه‌ی ایراني، از عنوان‌هایی که تنها به نوع و سطح دانش دارندگانشان اشاره دارند خواستنی‌ترند.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۱۰/۱
@sadeghniamehrab

🔵 آب به ماسه می‌ریزیم؟
✅ چند سال پیش، برای پی‌گیری ماجرای دزدیده‌شدن لب‌تاب، زاپاس ماشین، و مقداری پول و کتاب از داخل ماشین‌م، به یکی از کلانتری‌های تهران رفته بودم. ازدحام جمعیّت نشانه‌ی مشکلات اجتماعی منطقه (به نسبت بالای شهر) بود و این من را از یافتن اموال به‌یغما رفته‌ام نا امید می‌کرد.
✅✅ به زحمت وارد اطاق فرمانده شدم. گرم گرفت و تلاش کرد امیدوارم کند. نقشه‌ی بزرگی از منطقه روی دیوار اطاقش بود که تقریباً پر بود از نقطه‌های رنگی. پرسیدم این‌ نقطه‌ها نشانه‌ی چیست؟! گفت محل‌هایی را که در سال‌های اخیر در آن‌ها جرمی رخ داده است را علامت‌گذاری کرده‌ایم. نقطه‌های سیاه نشانه‌ی محل وقوع قتل، نقطه‌های قرمز نشانه‌ی محل سرقت از منازل، نقطه‌های زرد نشانه‌ی محل سرقت خودرو، نقطه‌های آبی نشانه‌ی محل سرقت از داخل ماشین و ... از تعجب قفل کرده بودم. پرسیدم یعنی در منطقه‌ی شما این همه جرم و جنایت رخ داده است؟!! جواب داد بله متأسفانه؛ البته این‌ها جرایمی هستند که گزارش شده‌اند و ممکن است مواردی باشد که مردم گزارش نداده و یا ما متوجّه نشده باشیم.
✅✅✅ چند سال از آن ماجرا می‌گذرد و من از یافتن اموال مسروقه‌ی خود نومیدم؛ ولی نگرانی از آن‌همه نقطه‌ی رنگ‌رنگي که روی نقشه را پوشانده بود، هنوز با من است. این روز‌ها که همه نگران زلزله‌ی تهرانند، آرزو می‌کنم کاش کسی به فکر این زلزله‌های ویران‌گر‌تر هم باشد. کشوری که به بهانه‌ی فعالیت‌های فرهنگی، این همه نهاد و سازمان دارد و برای آن‌ها این همه بودجه تعریف می‌کند، و همچنان نقشه‌های محله‌هایش از نقطه‌های رنگی پر است، یا آب به ماسه می‌ریزد یا راه به اشتباه می‌رود.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۹/۳۰
@sadeghniamehrab

چرا بعد از 40 سال، هنوز «وحدت حوزه و دانشگاه» محقق نشده است؟ لینک خبر: http://www.ion.ir//News/304878.html/

🔵 مراکز حوزوی و نیازمندی‌هایی مهم‌تر از بودجه.

✅ این روزها بودجه‌ی سازمان‌های حوزوی بیش از هر موضوع دیگری سرِ زبان‌هاست. گروهی می‌پرسند دولت چرا باید به حوزه‌های علمیّه پول بدهد؟ و اساساً در روزگاری که حوزه‌ها از دولت‌ها پولی نمی‌گرفتند و البته این همه عالم و فقیه نیز تربیت می‌کردند، چگونه اداره می‌شدند که حالا نمی‌توانند بدون بودجه‌ی دولتی اداره شوند؟ گروهی دیگر از خدمات فرهنگی حوزه‌ها، تغییر کارکرد نهاد دین، و شرایط سیاسی و اجتماعی، و مسئولیت سنگین‌تر حوزه‌ها سخن گفته و از بودجه‌ی دولتی آن‌ها دفاع می‌کنند.
✅✅ به درستی و یا نادرستی تخصیص بودجّه‌ی دولتی به این سازمان‌ها و نیز دامنه و میزان آن کاری ندارم؛ به گمانم اصل این واکنش جای مطالعه دارد. واکنش‌های موجود نشان می‌دهد که در جامعه‌ی ما دغدغه‌های اقتصادی بر چالش‌های علمی و فرهنگی پیشی گرفته است. این سازمان‌ها سالیانی است فعالیت‌های فرهنگی، علمی، و پژوهشی دارند، با این حال، برخی از آن‌ها چنان کم نام و نشان‌اند که کم‌تر کسی از بودنشان آگاه است. نه از عمل‌كردشان کسی می‌پرسد و نه به کارکردشان حسّاس است؛ حالا و همین که پای بودجه و پول به میان آمده است، پرسش‌ها و کنجکاوی‌ها بالا گرفته است.
✅✅✅ البته برای مردمی که تا این اندازه حسّاسیت اقتصادی دارد، توضیحِ باورپذیر عمل‌کرد و نیز ضرورت تخصیص اعتبار برای کارهای فرهنگی کاری دشوار است. بهترین کمک به توفیق حوزه‌های علمیه در امر تبلیغ دین، بیش از هر بودجه‌ای، برطرف کردن اموری است که شنیدن سخن و تأثیر کلام آنان را با چالش روبرو می‌کند. اگر فقر، بی‌کاری، تبعیض، و پنهان‌کاری در جامعه کم شود، پیام حوزه و حوزویان شنیدنی‌تر می‌شود و آن‌گاه شاید با بودجه‌هایی کم‌تر از این‌ها بتوان کارهای به مراتب مؤثرتري انجام داد.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۹/۲۸
@sadeghniamehrab

🔵 داعش را با اندیشه‌اش بشناسیم

✅ جامعه‌ی ما داعش را به "سر بریدن" و "سوزاندن" مخالفانش و ده‌ها جنایت دیگر می‌شناسد. این آگاهی نتیجه‌ی چگونگی اطلاع‌رسانی رسانه‌های ماست. آن‌ها کم‌تر به این نکته اشاره داشته‌اند که این همه سنگ‌دلی و ستم از کجا پا گرفته‌ و چگونه توجیه می‌شوند. رسانه‌ها کمتر گفته‌اند که این همه بلا و ستیزه‌های خونین را یک ایدئولوژی و نظریه دامن زده است؛ نظریه‌ای که خود را حق مطلق و دیگری را باطل محض می‌داند؛ اندیشه‌ای که خود را راست ناب و دیگران را ناراستِ تمام می‌داند.
✅✅ حالا که با جانفشانی‌های ستودنی جوانانی از ایران و دیگر کشورها شرارت این گروه کنترل شده و یا از بین رفته است، بد نیست به نقد اندیشه‌هایی پرداخته شود که پیکر دنیای اسلام و انسان را مجروح کرده‌اند.
✅✅✅ بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که شماری از دل‌خراش‌ترین حوادث تاریخی، جز با پشتیبانی و توجیه اندیشه‌های مطلق‌انگارانه و تکفیری رخ نمی‌داد. تا وقتی ایده‌های "دیگرانکارانه" هست، خشونت و درگیری هم هست.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۹/۲۴
@sadeghniamehrab

🔵 استخاره به جای رساله
✅ ... زنگ زده بود و می‌گفت برای من استخاره بگیر. من گفتم مهارتی در این زمینه ندارم و البته استخاره نمی‌گیرم. از او اصرار و از من انکار. سرِآخر گفت شما فقط قرآن را باز کنید و آیه را بخوانید، خوب یا بدش را خودم می‌فهمم. تسلیم شدم. قرآن را گشوده و آیه را خواندم. گفت خدا را شکر. پیش از این‌که قطع کند پرسیدم خوب بود یا بد؟!! گفت خدا را شکر خوب آمد. گفتم حالا برای چه استخاره زده‌اید؟! گفت برای سقط جنین!!
✅✅ گویا کار استخاره و فال چنان بالا گرفته است که جای رساله و حکم صریح شرعی را گرفته است. وقتی تریبون‌ها رسمی و غیر رسمی از صبح تا شب خواب و کرامت می‌گویند می‌توان گمان برد که روزی این رویّه‌ها فقه را هم پشت سر بگذارند.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۹/۲۳
@sadeghniamehrab

🔵 آنسوی کف و سوت‌های روز دانشجو
✅ شانزدهم آذر با کف و سوت و پخش قدری گل رُز میانِ دانشجویان گذشت تا این‌گونه، هم‌چون سال‌های نزدیک، روز دانشجو گرامی داشته شود. می‌شد به‌جای این‌همه بگو‌مگوهای سیاسی و جناحی در روز دانشجو، کمی هم به اخلاقیّات حرفه‌ای گروه‌های نخبه‌ی دانشگاهی توجّه کرد.
تحقیقات کیفی(مطالعه‌ی مشترک آقایان محمود قاضی طباطبایی و ابوعلی دادهیر با عنوان سوگیری هنجاری و اخلاقی در پژوهش‌های دانشگاهی) نشان می‌دهند که اخلاقیات حرفه‌ای در این گوشه از جامعه وضعیت نگران‌کننده‌ای دارد.
✅✅گویا یک توافق فراگیر پنهان وجود دارد که کیفیّت آموزش فرو کاسته شود. استاد دانشجو را مراعات می‌کند و از او انتظار ندارد در علم و محتوای درس مشارکت عمیق داشته باشد. دانشجو نیز کاستی‌های استاد را دانسته و او را مراعات کرده و به یک اشباع کاذب بسنده می‌کند. سیستم آموزش هم احتمالاً هر دو را مراعات کرده و توصیه می‌کند هیچ کس به دیگری سخت نگیرد. این روزها هم دولت دوازدهم که یادش رفته است سبد رأي‌ش را دانشگاهیان پر کرده‌اند، از بودجه‌ی سال آینده‌ی آن‌ها کم می‌کند تا دانشگاه‌ها با راه انداختن دوره‌های شبانه و پردیس‌ها ته‌مانده‌ی دغدغه‌های علمی و اخلاق حرفه‌ای را نابود کنند.
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۹/۲۰
@sadeghniamehrab

🔵 تا انسان نخواهد، هیچ دینی کارگر نیست.

✅ امروز پاره‌فیلمی در شبکه‌های مجازی منتشر شده بود که نشان می‌داد سربازی اسرائیلی نوجوانی مسلمان را خفه می‌کند. فیلم به اندازه‌ای دل‌خراش است که تماشای آن را به بیماران قلبی توصیه نمی‌کنم. با دیدن این تصاویر به یاد آموزه‌های عمیقاً اخلاقی کتاب مقدس عبری افتادم و از خود پرسیدم چه نسبتی می‌تواند میان این ستم و بی‌اخلاقی و آن آموزه‌ها باشد.
✅✅ کتاب مقدس عبری، یهودیان را توصیه می‌کند:🔸 "مال همسایۀ خود را غصب منما، ستم منما، مزد کارگر نزد تو تا صبح نماند ... در داوری بی انصافی مکن و فقیر را طرفداری منما و بزرگ را محترم مدار ... در میان قوم خود به سخن چینی گردش مکن..."( لاویان 19 :2 -37).🔸 این کتاب توصیه‌های اخلاقی‌اش را به حیوانات نیز معطوف می‌دارد و سفارش می‌کند به گاوی که در خرمن‌کوبی به کار گرفته می‌شود نباید پوزبند زد: " دهن گاو را هنگامی که خرمن را خرد می‌کند مبند."(تثنیه 25 :4 )؛ 🔸و نیز تأکید دارد که حیواناتی که از قدرت بدنی متفاوتی برخوردارند، برای شخم‌زدن، در کنار هم به یک یوغ بسته نشوند تا به آن که ضعیف تر است فشاری وارد نیاید:" گاو و الاغ را با هم جفت کرده شیار منما." ( 22 :10)🔸 و باز هم سفارش می‌کند: " اگر اتفاقاً آشیانە‌ی مرغی در راه به نظر تو آید، خواه بر درخت یا بر زمین و در آن بچه ها با تخم ها باشد و مادر بر بچه ها و تخم ها نشسته باشد، مادر را با بچه ها نگیر."( 22 :7).
✅✅ این یک واقعیت تلخ است که دین و متون مقدس ادیان هر چند که از آموزه‌های اخلاقی گران‌بار باشند، باز هم این انسان‌ها هستند که آن‌ها را می‌خوانند و برابر منافع خود تفسیر می‌کنند و ای بسا خشونت‌بارترین و بی‌اخلاق‌ترین کارهای خود را با آن‌ها توجیه کرده و دینی نشان می‌دهند. انسان اگر از انسانیتِ خود دور بیافتد، هیچ متن مقدّسی او را اخلاقی نمی‌کند:" و لا یزید الظّالمین الّا خساراً".
✍ مهراب صادق‌نیا
۹۶/۹/۱۹
@sadeghniamehrab