نوگام

یک مستندنگاری مسحورکننده از آریل دورفمن. ماجرای «شکست طلسم وحشت» از دستگیری پینوشه در اکتبر ۱۹۹۸ در کلینیکی در لندن به حکمِ یک قاضی اسپانیایی آغاز می‌شود. دورفمن گزارشی می‌نویسد از ماجرای محاکمه‌ی رهبر مقتدر فاشیست. همان ژنرال مستبدی که «همه‌چیز زندگی من بود، و در عین حال، هیچ نبود»، همانی که «برای همیشه ما را مسخره خواهد کرد، که هیچ‌وقت از شر این بشر و میراث او خلاص نخواهیم شد.» گزارشی که میان حال و گذشته در رفت‌وآمد است و در آن دورفمن درون خود را می‌کاود، ترس‌های خود و کشورش را بازگو می‌کند. با روایت‌های دورفمن است که از سرگذشت دوستان و رفقایش با خبر می‌شویم. سرگذشتِ زندگی‌هایی که از روز بعد از کودتای ۱۹۷۳ توسط ژنرال پینوشه که با مرگ آلنده و سقوط دولتش همراه است، دگرگون شده‌اند؛ ویران شده‌اند. زمانی که مردان و زنان مخالف تاتا (پدربزرگ) پینوشه، توسط «دینا» پلیس مخفی هولناک شیلی، دستگیر شدند، به سرقت رفتند، شکنجه و اعدام شدند، یا ناپدید شدند. «وصل کردن سیم‌های الکتریکی به سینه، آلت تناسلی و انگشتان پا»، «فروبردن در چاه با یک طناب و نگه داشتن تا مرز خفگی»، پدری را «مجبور کرده بودند روی پسرهایش دراز بکشد و با حرکات جنسی به یکی از پسرهایش دخول کند و پسر دیگر خانواده را مجبور کرده بودند به پسر کوچک‌تر تجاوز کند»، اجبار زندانی‌ها به خوردن بقایای جسد اسرای هم‌بند و ده‌ها نوع شکنجه‌ی دیگر که بسیاری‌شان به عقل هیچ‌کس نمی‌رسید جز دستگاه ترور پینوشه.
دو دهه حکومت پینوشه کشور شیلی و مردمانش را دوپاره کرده است. مانند هر حکومت مستبد دیگری که مردمان کشور را دو پاره می‌کند. دورفمن از ترسش می‌نویسد، اینکه چطور کشورش دوباره «کشور» شود. او از زنی روایت می‌کند موافق پینوشه و مخالف آلنده است. اینکه ترور را آلنده شروع کرده و پینوشه مجبور شده کشور را از کمونیسم نجات دهد: «مدعی بود که اموال پدرش، یک ملک زراعی عظیم، توسط آلنده‌ایست‌ها مصادره شده و این نقص حقوق بشری خانواده‌ی او بوده و هیچ‌کس نمی‌خواهد بیاد بیاورد.» به قول دورفمن حتماً میان تهدید یک قطعه ملک و تهدید بدن یک انسان، تفاوت میان مصادره‌ی یک مزرعه و چپاندن موش در مقعد یک انسان و بعد سر به نیست کردنش بدون بجای گذاشتن هیچ رد پایی تفاوت است اما دورفمن بلافاصله می‌نویسد: «می‌دانستم که این تمایزها برای زن شنونده بی‌معناست. تلاش آلنده برای سلب مالکیت املاک خانوادگی این زن برای او یک فاجعه بوده است، او این اتفاق را تجاوز به خصوصی‌ترین هویت خود می‌داند.» مهم برای دورفمن این است که چطور می‌شود این دوپارگی میان مردمان یک کشور را از بین برد، «داستان خلاصه و دقیق شیلی در زمانه‌ی ما همین است: با اینکه من آن زن را هرگز ندیده‌ام، او از من می‌ترسد و من از او.»
دغدغه‌ی اصلی دورفمن، برای ما آشناست: عبور از این دو قطبی‌ها؛ دو قطبی‌ای که میان «مادران ناپدیدشدگان» و آن زن میانسالی که روزی در حاشیه‌ی تظاهراتی دورفمن را به کناری هُل می‌دهد و می‌گوید «آشغال‌های کمونیست! دروغگوها! باید همه‌شان را می‌کشتیم.» طی کردن فاصله‌ی میان این دو شیلی برای دورفمن مسافتی است «که باید همه با هم طی کنیم تا روزی بتوانیم ملتی مستقل و قوی باشیم» و راهش یک چیز است: «کشوری که نمی‌توانیم در آن زندگی را از سر بگیریم، جز در صورتی که زندگی‌هایی را که دقیقاً همین‌جا نابود شده‌اند به رسمیت بشناسیم.»
«شکستن طلسم وحشت»، بیانیه‌ای است از سوی دورفمن علیه فراموشی و ادای دین‌اش برای فراموش نکردن حذف‌شدگان در عصر ظلمانی.

[شکستن طلسم وحشت؛ محاکمه‌ی شگفت‌انگیز و پایان‌ناپذیر ژنرال آگوستو پینوشه/ آریل دورفمن/ ترجمه‌ی زهرا شمس/ نشر کرگدن]

http://uupload.ir/files/5got_img_1626.jpg