Gali Ababor

ubbii isaanii hojiin agarsiisan. Gariin isaanii ammaan booda wanti naannoo/killil jedhamu hin jiraatu jedhanii labsu.
Akkasumas baay'een hoji raawwachiftoota sheekolee federaalaa tokkummaa Islaamaa kan mazhabaatiif kan dhaabbatanii miti. Sa'aatii hunda Muslimoota gareetti qoodanii waamu. Wal ga'ii majlisaa kam irrattuu maqaa Muslima jedhu isaanii dubbatuu hin dhageenye. Erga Muslimoota qoodanii xumuranii ofii garee tokko qofaaf dhaabatu. Dhugaa dubbachuuf isaan abukaatoo garee tokkooti malee kan Muslimoota hundaatii miti.

Furmaata barbaachisa.
1. Muslimoonni naannoo Oromiyaafi naannolee biroos bakka bu'aa baay'ina isaanii madaalu majlisa federaalaa irraa qabaachuu qabu. Majlisni kan Naannoo amaaraa qofa ta'uu dhiisee kan Muslimoota Itoophiyaa ta'uu qaba.
2. Ulaagaa tokkoon maleetti pirezdaantiin sun achii ka'uu qabu. Haala kamiinuu Muslimoota Itoophiyaa hogganuuf hin tolan. Akkasumas Ahbaashonni tokkummaa Muslimootaatti hin amanne achii baafamuu qabu.
3. Dambiin isaan bu'aa ofiitiif kaa'atanii mirkaneeffatan sun haqamee kan Sharaatan sun hojiirra ooluu qaba.

Akkuma kaleessa isiniif gabaase hoji raawachiiftuun federaalaa nama kudha tokkotu jiru; isaan keessaa saddeet naannoo Amaaraati. Oromiyaan nama tokkicha malee bakka bu'aa isaan keessaa hin qabu. Baay'inni Muslimoota Itoophiyaa immoo 51.6% Oromiyaa keessa jiru. Bakka bu'aa immoo 10% federaala keessaa hin qaban. Gumii dhimma Islaama federaalaa keessatti naannoon Oromiyaa kootaa baay'ina Muslimoota isaatiin wal madaalu argachuu qaba. Kun dirqama Muslimni kamuu hubachuu qabuudha. Akka majlisa Oromiyaatti amma yeroo gabaabaatti furmaanni nuuf kennamee Oromiyaan bakka isii fakkaatu Federaala keessaa akka qabaattu barbaanna.
Majlisa Oromiyaa carraa argatan hundaan maqaa balleessuuf socho'u. Fkn MM fi ministeera nageenyaa bira deemanii maqaa akka balleessaa turan odeeffannoo sirriitti argannee jirra. Ibsi reediyoo Jarmaniitiin isaan kennan immoo lola Oromiyaafi naannolee biroo irratti banuu ture. Oromiyaa biyya nagaan jirtu akka waan jeequmsi guddaan jiruutti irratti odeessu. Namni Oromiyaa irraa bakka bu'ee achi jiru tokkicha. Tokkoon sunuu Afaan Amaaraa waan hin beekneef namni Oromiyaa irraa deebisu tokkollee keessa hin jiru.

Walumaa galatti Oromiyaa diina godhatanii akkamitti naannoofi godina ijaarame diignaaf socho'u. Godinaalee hunda irraa majlisa duraan Muslimoota nyaataa ture walitti qabanii akka Oromiyaa himatan godhu. Achii ka'anii osoo bakka tokkollee deemanii dogoggora Oromiyaa hin mirkaneeffatin akka Oromiyaan Suufiyyaa miidhe dubbatu. Bakka tokkollee deemanii hin mirkaneeffanne. Walumaa galatti isaan waan saba tokkoofi garee tokko qofaaf dhaabataniif Oromiyaa wanta tokko hojjachiisuu dhorgaa jiru. Naannolee biroo tokkollee ijaaruu dhiisanii taa'anii kan Oromiyaa qofa dubbatu. Dhugaadha majlisni Oromiyaa dogoggora yoo qabaate qaamni dhugaa eegu gadi bu'ee ilaalee mirkaneeffatee tarkaanfii barbaachisu fudhachuun barbaachisaadha.
Federaalli, keessumaa hogganaan aalimootaa sirna federaalaa amma jirutti hin amanan. Kanaafuu kallattiidhaan dhimma naannoo keessa seenu. Hanga masjidaa gadi bu'anii murtii ofii barbaadan kennuu fedhu. Fedhiin ummataas isaan biratti gatii tokkollee hin qabu. Oromiyaa immoo hanga danda'aniin godinaalee ijaarame diiguuf halkaniifi guyyaa socho'u. Imaamni masjidaallee akka Ahbaasha ta'uu godinaafi aanaatti bilbilanii qama mootummaa ajaju.

Garuu wanti namatti tolu Oromiyaan filannoo aanaafi ganda hundaa waliin ga'eera. Isaan xalayaa dhaabaa jedhu barreessanis homaa gurra itti hin kennine.

Kun odeeffannoofi yaada ana bira jiru. Federaala sirreessuu dhiiftan jettanii akka nu hin komanneef odeeffannoo ana bira jiru isiniin ga'eera.

لله ثم للتاريخ
Rabbiif jecha; akkasumas itti gaafatama seenaa jalaa ba'uuf jecha
( Gali Ababor )
★★★★★★★★★★★★★★★★
Dhimma majlisaa hibboo natti ta'ee jiru kana ummataafis qoodee itti gaafatama seenaa jalaa ba'uun barbaade. Mee obsaan Hanga dhumaatti naaf dubbisaa.

Akkuma beekamu sababa qabsoo yeroo dheeraa godhameen, namoonni baay'een aarsaa hanga lubbuullee itti kafalaniin sadarkaa amma jirru kanarra geenyeerra. "Garuu jijjiirama argame kana irraa ruubiidhuma aarsaa kafallee sana fayyadamnee jirraa?" kan jedhu gaaffii Muslima hundaati. Yeroo dheeraa watwaataa turreeti Koreen nama sagal qabu Dr.Abiyyiin hundeeffamuu ni yaadanna. Koreen sun koree xixiqqoo sadii of jalatti hundeesse. Koreen tokko kan Ahmaddiin Jabaliin hogganamu yoo ta'u dambii bulmaata majlisaa qopheesse. Koreen Ulamaa kan Dr.Jeylaaniifi Muftiin hogganamu sanadii tokkummaa ulamaa qopheessan. Koreen Ustaaz kaamil Shamsuutiin hogganamu immoo majlisa labsiin mirkaneessuu irratti hojjataa ture. Warri kunis kufaa ka'aa hanga danda'an hojjatanii majlisa ce'umsaa ummata waamanii hundeessaniiru.

Majlisni guyyaa san hundeeffame caasaa lama qaba ture. Isaanis aalimoota (beektota amantii Islaamaa) nama 26 fi hayyoota bulchiinsaaf ta'an 7 hammate. Warri kun majlisa duraan dirqamaan ummata irratti fe'ame irraa amaanaa ummata Muslimaa fuudhaniiru. Waadaas seenanii ummata Muslimaa walqixaan tajaajiluuf amaanaa fuudhaniiru.

Hojiin ijoon majlisa ce'umsaa kanatti kenname ji'a ja'a keessatti waa afur raawwatee majlisa ummanni filatetti kennuu ture. Isaanis:
1. Dambii Bulmaataafi sanada tokkummaa Ulamootaa qophaa'ee jiru mirkaneessanii hojiirra oolchuu.
2. Majlisa Labsiidhaan mirkaneessuu
3. Tokkummaa Muslimootaa eegsisuufi
4. Hanga masjidaatti caasaa majlisaa diriirsanii filannoo geggeessuu ture.

Rakkoo uumame

1. Ji'a ja'an ce'umsaaf kaa'ame kana keessa majlisni federaalaa dirqama itti kenname afran keessaa tokkollee hin hojjanne. Osoo isaan loliisa suufiifi Salafii, yeroo garii immoo boordiifi ulamaa jedhanii wal lolanii hajjiin ga'e. Dirqama afran sana keessaa tokkollee osoo hin hojjatin hafan.
2. Aalimoonni 26 ummata fuulduratti haa filataman malee hojimaata iftoomina tokkollee hin qabneen namoonni 11 qofti hoji raawwachiiftuu jedhamanii federaalatti hambifamanii warri kaan gara naannootti ergaman. Warra 11 achitti hafe kana eenyu akka filate aalimoonni 26 sun hin beekan. Warri gara naannootti deebifaman hunduu qabatamaan aangoo tokkollee federaala keessaa hin dhaban. Kana hunda caalaa kan nama dhibu ulamoonni 11 hoji raawwachiiftuu jedhamanii achitti hafan kana keessaa namni saddeet kan naannoo Amaaraa irraa dhufaniidha. Naannoo Oromiyaa irraa kan keessatti hirmaate nama tokkicha. Tokko Sumaaleedha; inni tokko immoo naannoo Kibbaati. Kan sabaafi sablammoota biroo bakka bu'u homaatuu hin jiru. Pirezdaantiifi itti aanaas aalimoonni 26 kunis hin filanne. Filatamaadhuma argan.
3. Aalimoonnii 26 filatamaniifi boordiin torban yeroo ce'umsaa isaaniif kenname keessatti guyyaa tokkollee wal ga'ii hin waamamne; wal ga'aniis hin beekan. Bakka bu'oonni muslimoota Itoophiyaa yeroo isaaniif kenname keessatti guyyaa tokkollee wal hin geenye. Yeroon isaanii dhumee ji'a afur booda Dubaayitti wal ga'an. Guyyaa achitti wal ga'anis Dambii ji'a sagal fayyaa itti laffa'ame dhiisanii waan isaaniif ta'u kan biraa tolchanii mirkaneeffatan. Yeroo isaanii kan dhumes ni dheereffatan. Inumaa boodarra Salaam Ministeerii bira dhaqanii wanti filannoo majlisaa jedhamu tokkollee hin jiruu walii galanii ba'an. Sheekoleen Ahbaashaa achi jiran hunduu nuti akka Sinoodoosiitti teenya filannoon homaatuu hin jiru jedhanii labsatan.

3. Aalimoonni ahbaashaa kun Pirezdaantii dabalatee tokkommaa Muslimaatti kallattii kamiinuu hin amanan. Muslimoota Mazhabaanis sabaanis adda qoodu. Wal ga'ii tokko irratti "maaliif Muslimoonni Oromiyaa bakka bu'aa majlisa federaalaa keessaa dhaban?" ani jedhee gaafannaan pirezdaantichi ibsee "majlisni kun kan saba Amaaraati, kan ijaares Amaara" jedhee wal ga'ii irratti dubbate. Qabatamaanis hoji raawwachiiftuu 11 keessaa namoota saddeet naannoo Amaaraa irraa gochuudhaan d

Namoonni qadaan Ramadaanaa irra jiru osoo Ramadaana qadaa hin baasin Shawwaaliib soomuu hin qabu. Dursee qadaa baasee achii ka'ee Shawwaaliin sooma.
Ragaan isaa jecha Ergamaa Rabbii armaan gadiiti:
فعن أبي أيوب الأنصاري رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: "من صام رمضان ثم أتبعه ستاً من شوال فكأنما صام الدهر كله" رواه مسلم.

Abuu Ayyuub Al-Ansaarii irraa odeeffamee (RA) ni jedhe: Ergamaan Rabbii (SAW) ni jedhan: "Namni Ramadaana soomee ergasii Shawwaal irraa guyyaa ja'a isa hordofsiise akka waan waggaa guutuu soomee ta'a. Muslimtu gabaase.

Erga Ramadaana soomee Shawwaaliin hordofsiise jedha waan ta'eef Shawwaal Ramadaana dursuu hin qabu.
@glababor

Ahmedin Jebel Official - አህመዲን ጀበል:
የሸዋልን ፆም ለጀመሩ እህቶች አምስት አስፈላጊ ጥቆማዎች

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه، أما بعـد:

ከሸዋል ፆም ጋር በተያያዘ ብዙ እህቶች ከሚጠይቋቸው ጥያቄዎች በመነሳት አምስት ጥቆማዎች ይኖሩኛል፤

1) ቀዳ ያለባት ሴት ከቀዳና ከሸዋል ሱና የትኛውን ታስቀድም?

☞ በሀይድ ወይም በወሊድ ደም ምክኒያት ረመዳንን አሟልታ ያልፆመች ሴት፤ ከሸዋል ስድስት ቀናት መፆምን አስመለክቶ በሀዲስ የተጠቀሰውን የአንድ አመት ፆም ምንዳ ለማግኘት አጅሩን እንደሚያገኝ ቃል የተገባለት ረመዳንን ካሟላ በኋላ የፆመው ሰው ስለሆነ፤ ቅድሚያ ረመዳንን መፆም ግድ ስለሚል በተቻላት መጠን ከሸዋል ሱና በፊት የረመዳንን ቀዷ ለማጠናቀቅ መሞከር ይኖርባታል።

📚 የሳውዲ ቋሚ የፈትዋ ኮሚቴ ይህንን በማስመልከት እንዲህ ብሏል፤ ¹ «ከረመዳን የተወሰኑ ቀናት ያሉበት ሰው በቅድሚያ እነሱን ሊፆምና ከዛ በኃላ ከሸዋል ወር ስድስት ቀናትን ሊፆም ይገባል፤ ምክኒያቱም ረመዳንን አስከትሎ ከሸዋል ስድስት ቀን ሊፆም የሚችለው ረመዳንን አሟልቶ ከፆመ ነው።» ፈታወለጅናህ 10/392

ይህንን መተግበር ሴቶች ያለባችውን ቀዷ በጊዜ መክፈል ይችሉ ዘንድ ያበረታቸዋል።

2) የረመዳንን ወር በሙሉ ካልፆመችስ?

📚 ሸይኽ ኡሰይሚን እንደገለፁት²
በወሊድ ወይም በተለያዩ በሽታዎች ምክኒያት ረመዳንን ሙሉዉን መፆም ያልቻለች ሴት ሸዋልን ቀዳ በማውጣት ከጨረሰችና ስድስቱን የሱና ቀናት መፆም የምትችልበት ጊዜ ሸዋል ውስጥ ካላገኘች የዘገየችው ከአቅም በላይ በሆነ ምክኒያት (ደሩራ) ስለሆነ ቀጣዩ የዙልቂእዳ ወር ከገባ በኃላም ቢሆን በሸዋል ሱና ነይታ ፆሟን ብታሟላው ኢን ሻ አላህ አጅሩን ታገኛለች። ይህንን መልእክት ያዘለውን የሸይኽ ኡሰይሚን ፈትዋ በመጅሙኡል ፈታዋ 20/19 ያገኙታል

3) ቀዳና የሸዋል ሱናን በአንድ ኒያ መፆም፦

📚 ሸይኽ ኢብኑ ባዝ ረሂመሁላህ (ኑሩን አለደርብ)² የጥያቄና መልስ ፕሮግራም ላይ ተጠይቀው ሲያብራሩ እንዲህ ብለዋል፤ «የስድስቱን ቀናት ፆም ከፈለገች በቅድሚያ ቀዳ አውጥታ በመቀጠል ሱናውን ፆም ትፁም። በሸዋል ወር ቀዳ አውጥታ ስድስቱን ቀናትም ከፆመች ትልቅ ኸይር ነው። የስድስቱን የሸዋል ቀናት ፆም ከቀዳ ጋር በአንድ ኒያ ብትፆም ግን የስድስቱን ቀናት አጅር ታገኛለች ብዬ አላስብም። የሸዋል ፆም የሚፆመው በተገደበ ጊዜ ሲሆን እራሱን የቻለ ኒያ ይፈልጋል።»

ስለዚህም ሁለቱን በአንድ ላይ መፆም ሳይሆን ቅድሚያ ረመዳንን አሟልቶ ሱናውን ፆም መጀመር ተገቢ ነው።

4) የሸዋል ወር ሳያልቅ የመጀመሪያዎቹ ስድስት ቀናት ቢያልፉስ?

☞ ብዙ ሴቶች የሸዋል ፆም የሚባለው ወሩ እንደገባ ያሉት ስድስት ቀናት ብቻ ይመስሏቸዋል። ይህ ስህተት ነው። በሀዲሱ የተጠቀሰው ምንዳ ከሸዋል ወር ስድስት ቀናት የፆመን ሰው ሁሉ ይመለከታል። ይህ ደግሞ መጀመሪያም መጨረሻም በመካከልም ሊሆን ይችላል።

5) የሸዋልን ፆም አከታትሎ መፆም፦
☞ ሸዋል እንደገባ ብዙ ሰዎች አከታትለው በመፆም ይጨርሳሉ። ይህም ስንፍናን ለማስወገድና በረመዳን ያካበቱትን የመፆም ብቃት ላለማጣት ከማሰብ ነው። ነገር ግን በተቃራኒው ሰኞና ሀሙስ እንዲሁም አያመልቢድ በመፆም ሱና ፆም የመፆምን ልምድ ማዳበርም መልካም ነው። አንዳንድ ሴቶች አከታትለው መፆማቸው ግዴታ ስለሚመስላቸው ከመፆም ይሳነፋሉ። ይህ ሊታረም የሚገባው ግንዛቤ ነው።

አላህ ፆማችንን ይቀበለን ዘንድ እማፀነዋለሁ!

አቡጁነይድ ሳላህ አህመድ ሸዋል 4/10/1436

YouTube kiyya kana Subscribe godhaa.

Ergaan armaan olii kan Raayyaa, Ahmaddiin, Df.Abdallaa, Abdii Geetaachew dhaggeeffadhaa.

Ajandaa qabsoo keenyaatu baay'ate. Nu Ahbaashaan wal lollaa koroonaanis cimeera. Namni manaa gadi ba'u hunduu maaskii kaa'achuun dirqama jechuu eegalan. Mee Amaariffa kana afaqqadaa.
ከኢፌዲሪ ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ
የተሰጠ ፕሬስ መግለጫ
*****************************************
በአገራችን የኮሮና ቫይረስ ከተከሰተበት እለት ጀምሮ በመንግስትና በባለድርሻ አካላት በርካታ ተግባራት እየተከናወኑ ሲሆን ትዕዛዞች፣ ክልከላዎችና መልዕክቶች እየተላለፉ ነዉ፡፡ እነዚህን መልእክቶችና ትእዛዞች ሰምቶ ለራስ በመፈጸምና ሌሎችን እንዲፈፅሙት በማድረግ በኩል በአንዳንድ የህብረተሰብ ክፍሎች የተሻሉ ሁኔታዎች ቢኖሩም ነገር ግን በርካታ በሚባለዉ ህብረተሰቡ ዘንድ የመዘናጋት፣ የቸልተኝነትና በሽታዉን አስመልክቶ የሚሰጡ ትእዛዛቶች ወደ ጎን በመተዉ የሚሰጡ መግለጫዎችን የመላመድና ትኩረት ያለመስጠት ሁኔታዎች እየተስተዋለ ይገኛል፡፡

በቅርቡ በመንግስት ተቋማት፣ በልማት ድርጅቶችና በግል ተቋማት ወሰጥ ያደረግነዉ ምልከታ ከቅደመ ጥንቃቄ ጋር በተያያዘ የመዘናጋት፣ ትኩረት ያለመሰጠት ሁኔታ አሳሳቢ እንደሆነ ለማረጋገጥ ችለናል፡፡ ማህበረሰባችን በተለያዩ ቦታዎች ላይ በተለይም በግብዒት ቦታዎችና በትራንስፖርት አገልግሎት መሰጫ አካባቢ እያሳየ ያለዉ መዘናጋትና ህጎቹን ያለማክበር ጉዳይ አሳሳቢ ነዉ፡፡

ይህ የኮሮና ቫይረስ በአገራችን በተገኘበት እና የአሰቸኳይ ጊዜ አዋጅ በታወጀበት ሰሞን የነበሩ ጥንቃቄዎች ጋር ሰነጻጸር እየቀነሰ መዘናጋት እየጨመረ ሲሆን በተቃራኒዉ አሁንም በቫይረሱ የሚያዙ ሰዎች ቁጥር ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ መምጣቱ እጅጉን አሳሳቢና ዋጋ የሚያስከፍል ጉዳይ እየሆነ ይገኛል፡፡

መንግስት በሽታዉን ለመከላከልና ስርጭቱን ለመቀነስ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ አዉጆ ደንብና መመሪያዎችን በማዉጣት ተግባራዊ እያደረገ መሆኑ ይታወቃል፡፡ ከዚሁ ጋር በተያያዘ የሚኒስትሮች ኮሚቴ ከዚህ ቀደም የወጡ መመሪያ ቁጥር 1/2012 እና መመሪያ ቁጥር 2/2012 ማሻሻያዎችን የያዘ መመሪያ ቁጥር 4/2012ን አፅድቆ ስራ ላይ እንዲዉል አቅጣጫ ሰጥቷል፡፡

በዚሁ መሰረትም በመመሪያ ቁጥር 4 በኮድ 2 የቤት ተሸከርካሪዎች ተጥሎ የነበረዉ ከፊል የእንቅስቃሴ ክልከላ ፣የማሰክ አጠቃቀም ፣ በአገር አቋራጭ የህዝብ ተሸከርካሪዎች ላይ እንዲሆም የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር የመንግስት ሰራተኞች መግቢያና መዉጫ ስአት ላይ ማሻሻያ አድርጓል፡፡

የኮድ ሁለት የቤት ተሸከርካሪዎች ላይ መጣል ሚገባው የትራንስፖርት ሚኒስቴር በኩል የተደረገውን ጥናት መነሻ በማድረግ በከፊል በመገደብ ግለሰቦች ቤታቸዉ እንዲዉሉ በማድረግ የኮሮና ቫይረስ ስርጭትን ለመከላከልና ለመቆጣጠር ታሳቢ ተድርጎ በሙሉና በጎዶሎ መለያ ቁጥር ከፊል እገዳ ተጥሎ መቆየቱ የሚታወስ ሲሆን ሆኖም የኮድ 2 ተሸከርካሪ ባለቤቶች በታሰበዉ መልኩ ቤታቸዉ ከመዋል ይልቅ የህዝብ ትራንስፖርት በመጠቀም እና ታርጋዎችን እየቀያየሩ የመጠቀም ሁኔታ መታየቱ እንዲሁም ተራቸዉ ባልሆነ ቀን ቤታቸዉ ከመዋል ይልቅ በሰፊዉ የመንቀሳቀስ ሁኔታ የተስተዋለ መሆኑ ክልከላዉን መልክ መቀየር አሰፈላጊ ሆኗል፡፡

በመሆኑም በአጠቃላይ በኮድ ሁለት የቤት ተሸከርካሪዎች ተጥሎ የነበረዉ ክልከላ ተነሰቶ አጠቃላይ የትራንስፖርት እንቅስቃሴውን ለመገደብ የሚያስችል አማራጭ ክልከላ እንድተገበር የሚኒስትሮች ኮሚቴ ወስኗል፡፡
የእንቅስቃሴ ገደብ መቀነሻ አሰራሮች አንዱ የሆነዉ በሀገር አቋራጭ ተሸከሪካሪዎች የሚንቀሳቀሱ ሰዎችን ቁጥር መቀነስ ነው፡፡

የዋጋ ጭማሪ ማድረግ ሰዎች ከቦታ ቦታ እንዳይንቀሳቀሱ ለመገደብ አሰተዋጽኦ እንደሚያደረግ በትራንስፖርት ሚኒስቴር የተደረገው ጥናት ያመላክታል፡፡

በዚሁ መሰረት አገር አቋራጭ የህዝብ ማመላለሻ ተሸከርካሪዎች መደበኛ የወንበር አቅማቸዉ ከ45(አርባ አምስት) ሰዉ በላይ የሆነ ተሸከርካሪዎች የሚያስከፍሉት የታሪፍ ጭማሪ ከመደበኛ ዋጋዉ 75% እንዲሆን የተወሰነ ሲሆን መደበኛ የወንበር ቁጥራቸዉ እስከ (45) አርባ አምስት ሰዉ የሆኑ የህዝብ ማመላለሻ ተሸከርካሪዎች የሚያስከፍሉት የታሪፍ ጭማሪ ደግሞ 100% መሆኑ ተወሰኗል፡፡

በተያያዘ የሚኒስትሮች ኮሚቴ በተሻሻለዉ መመሪያ መሰረት የማስክ አጠቃቀምን አስመልክቶ ከቤት ዉጭ በማንኛዉም ቦታ የአፍና አፈንጫ መሸፈኛ ማስክ ማድረግን ግዴታ እንዲሆን ወስኗል፡፡ የአፍና አፈንጫ መሸፈኛ ማሰክ በፋብሪካዎች የተሰራ ወይም ባህላዊ ጨርቅ ሊሆን ይችላል፡፡ ይህን ግዴታ በማሰፈጸም ረገድ የጸጥታ መዋቅሩ ኃላፊነት እንዳለበት ተወሰኗል፡፡

በሌላ በኩል የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር የመንግስት ሰራተኞች የስራ መግቢያ ስአት 1፡30 እንዲሆን የተቀመጠ ሲሆን መዉጫ ስአቱም 9፡30 እንዲሆን ተደርጎ ተሸጋሽጓል፡፡ ይህም የትራንስፖርት መጨናነቅ ለመቀነስ ነው፡፡

በአጠቃላይ የኮሮና ቫይረስ ስርጭትን ለመከላከልና ለመቆጣጠር የሁሉም ህብረተሰብ ኃላፊነትና ግዴታ ያለበት በመሆኑ የሚታዩ መዘናጋቶችን እና ችላ ባይነትን በመቅረፍ ሁላችንም ህግና ሥርዓቱን ማክበር ግዴታ እንደሆነ በመገንዘብ መላዉ የሀገራችን ህዝብ እራሱ፣ቤተሰቡንና ሀገሩን የኮሮና ቫይረስ ከሚያስከትለው ጉዳት ለአፍታም ሳይዘናጋ ለመጠበቅ ርብርብ እንዲያደረግ ጥሪያችንን እናቀረባለን፡፡

የኢ.ፌ.ዲ.ሪ ጠቅላይ ዐቃቤ ህግ
ቀን፡- ግንቦት 19 ቀን 2012
አዲስ አበባ ኢትዮጵያ
ለተጨማሪ መረጃ ስልክ፡- 0111-5-51-50-99

Ulamoota Federaalaa 11 keessaa 8 naannoo Amaaraati
★★★★★★★★★★★★★
Akka majlisa Oromiyaatti namni bakka bu'aa Muslimoota naannoo Oromiyaa keessatti na lakkaa'uutu mala. Kanaafuu dhimma kana carraan argadhe hundaanuu Muslimoota Naannoo Oromiyaatiif ibsuun koo dirqama ta'a. Majlisa federaalaa ilaalchisee dhugaan hubatamuu qabu Ulamoota hoji raawwachiiftota federaalaa 11 keessaa saddeet naannoo Amaaraati. Oromiyaan tokkicha qaba; isaanis Dr Jeylaan Kadir. Tokko Sumaalee yoo ta'u inni tokko naannoo Kibbaati. Majlisni kun osoo akka kootii majlisa federaalaa osoo hin taane kan Naannoo Amaaraa ta'uu qaba ture. Muslimoonni Naannoo Oromiyaa 51.6% yoo ta'an bakka bu'aa nama tokkittii achii qabu. Naannoon Amaaraa kan 10% hin caalle bakka bu'aa saddeet qabu. Aangoon jiru hunduu isaaniin to'atame jira. Kanaafuu amma ilaalcha lamaan nutti qabsaa'aa jiru. Isaanis:
Ahbaashaafi Nagxenyaa (ABN). Yaada kana lamaantu wal deeggaranii nutti duulaa jiru. Jalqabumaa majlisni zulmii irratti ijaarame kun haqa dalaga jedhanii eeguun gowwummaadha. Namni yaada kanaan "zarenyaa" jedhus hin dhabamu. Warra kanaaf hiikti zarenyaatuu hin galle. Waanuma hin beekne dubbatu.
Yaada kana guyyaa baay'ee federaalatti kaasee wal dhabne. Ijaarsi majlisaa kun Zulmii hin qabu naan jedhan. Oggas "yoo ijaarsi majlisaa kun zulmii hin taane zulmiin addunyuma irra hin jiru" jedheenii wal lolle.
Maalumaafuu Dr.Jeylaan achi jiraachuun bu'aa mataa isaa ni qaba. Garuu isaan Amaariffa hin beekan. Ahbaashonni sun immoo Arabiffa hin beekan. Kanaafuu mallattoon walii galuu malee furmaanni biraa hin jiru. Dr.Jeylaan murtii Afaan Amaaraa keessatti hirmaachuu hin danda'an. Kanaafuu oromiyaan guutumatti achi keessaa sagalee hin qabu. Majlisni ummata Muslimaa 51.6% hin hammanne eenyuuf hojjata laata?

ል ኡማው እንዳይከፈል እና መንግስት እጁን ጣልቃ አስገብቶ እንዳይደፍረው ትግል ሲያደርጉበት የነበረው ሁኔታ ተኮላሽቶ እንዳይቀር የሀጅ መሀመድ እና መሰሎቻቸው ህልም ዳግም በድምጻችን እንቅስቃሴ ነው።
ኮሚቴው ልዮነትን በማባባስ የሙስሊሙን ጉልበት በከንቱ የማባከን እና የጠላትን መግቢያ በር የማስፋት በሽታ የተፀናወታቸውን በሁለቱም ወገን ያሉ ጠርዘኞችን ወደ መሀል በማምጣት እና ወደ መሀከል በመጣራት ለ20 አመታተወ ሲከፋፈል የነበረውን ኡማ በአንድ አጀንዳ ላይ በጋራ አሰልፎ መንቀሳቀስ የቻለ ነው። የሀጅ መሀመድ ሳኒን ሌጋሲ ለማስቀጠል ተንቀሳቅሺያለሁ ቢል ሀቅ የሚኖረው የድምፃችን ቤተሰቦች እንቅስቃሴ ነው።
አሁን በሱፊ ስም የሚነግደው አካል የህወሃትን ወይም የመለስን ሌጋሲ ለማስቀጠል የሚንቀሳቀስ ነው።
መለስ ከነ ሀጅ መሀመሰወ ሳኒ ቀምቶ የሰጠንን መጅሊስ አናስረክብም ። ባለቤቶቹ እኛ ነን የሚል ነው።
መስራቹን እና የመስራቹን እንቅስቃሴ ሲቃወም የነበረ በመጨረሻም ከህዝበ ሙስሊሙ ፍላጎት በተቃራኒ በሙስሊሙ ጠላት ተሹሞ የህዝበ ሙስሊሙን ተቋም የቀማ አካል እብዴት ባለቤት ነኝ ብሎ ይሞግታል።
ሀጅ መሀመድ ሳኒ ኡለሞችን ሰብስበው በሚያዋቅሩበት ጊዜ ሀጅ ኡመርን አላካተቷቸውም ነበር ።
ሀጅ ኡመር ወሀቢ ከሚሏቸው ኡለሞች መካከል ነው ይግቡ ብለው ለምነው ያስገቧቸው። ሀጅ መሀመድ ሳኒም ተዉ አይግባ አያሰራችሁም ሲሏቸው ግድ የለም ይግባ ብለው ሞግተው ያስገቧቸው ወሀቢያ የተባሉት ናቸው።

Barreeffamni kun bu'a qabeessa namni Amaariffa dandeessan dubbisaa
*************
መጅሊስ በሀጅ መሀመድ ሳኒ አመራርነት ከተመሰረተ እና የ ሙነዘማ እንቅስቃሴ ከተጀመረ በሗላ ኡለሞች ለሶሰት ተከፈሉ። አንደኛው ቡድን የወጣቶች እንቅስቃሴ ሊወገዝ እንደሚገባ እና ከዲን የወጣ እንቅስቃሴ ነው ተብሎ እንዲፈረጅ የሚፈልጉ ዑለሞች ያሉበት ሲሆን (ሀጅ ኡመር እና ሀጅ አብድልቃድር ይገኙበታል) ሁለተኛው የኡለሞች ክፍል ደግሞ ወጣትነት እና ችኩልነት እንጂ መስመሩ ከዲን የወጣ አይደለም ልንቃወመው አይገባም የሚሉ ኡለሞች ናቸው። ሀጅ መሀመድ ሳኒ ፣ሼኽ አብድልራህማን ሸሪፍ፣ ሀጅ ዙመካን ፣ሀጅ ሙስጠፋ፣ ሼኽ መሀመድ ራፊዕ (ሙሀዲስ) ሀጅ ሙሳ ኪክያ እና ሌሎችም ታላላቅ አሊሞች ይህንን ሀሳብ ደግፈው ሁለቱን ለማስማማት ጥረት በማድረግ በሁለቱም ወገን ችግሮችን አስተናግደዋል። ሙስሊሙን የሚከፋፍል እና ለብዙ ችግር የሚዳርግ ብዙ በላእም መልሰዋል።
ሶስተኛው የኡለማእ ክፍል የሙነዘማ እንቅስቃሴ ትክክል ነው ብሎ በማመን ፊት አውራሪ ሆኖ የተንቀሳቀሰው እና ጠንካራ የነበረው ክፍል ነው። ሀጅ መሀመድ ወሌ፣ሼኽ ሰኢድ አህመድ ሙስጠፋ እና ሌሎችም እዚህ ውሥጥ የሚካተቱ ናቸው።

በዚህ መሀከል ሁለቱን ለማስተሳሰረወ እና በጋራ ሆነው ኡማውን ለመኻደም እንዲችሉ ከፍተኛ ጥረት ያደርጉ ከነበሩት ውሰወጥ ዋነኛ የነበሩት ሀጅ መሀመድ ሳኒ ህልፈት ተከሰተ። መሀከል ላይ የነበረው ክፍል ላይ የሳቸው መሞት ከፍተኛ ክፍተት ፈጠረ።
ሼኽ አብድልራህማን ላይ የነበረው ጫናም ይበልጥ በረታ።
በወቅቱ የነበረው ልዮነት የጀመአ እና የብሄር ነበር ። ሰሜኑ አካባቢ የነበሩ ኡለሞችም ሆኑ ከሼኽ አብድልራህማን ጋር በብሄር ይገናኙ የነበሩት የሀደሬ ማህበረሰብ ዘርን መሰረት አድርገው ያነሷቸው የነበሩ ትችቶች እና በኡለሞች መካከል የፈጠረው ክፍተት ጥሩ አልነበረም።
በተለይ ሀጅ መሀመድ ሳኒ እና ሼኽ አብድልራህማን መስፈርታቸው ከብሄርም ከቡድንም ወጥቶ እውቀት እና ታማኝነትን ብቻ ያደረገ መሆኑ በሌሎች አወንዲወገዙ አድርገዋል።
ሀጅ መሀመድ ሳኒ ሀጅ ዙመካንን እና ሀጅ ሙስጠፋን ምናልባት በብሄር ከሚቀርቧቸው በላይ ማቅረባቸው እና ቦታ መስጠታቸው በግልፅ ትችት እንዲቀርብባቸው አድረጓቸዋል። በወዙ ሰዎችም ሀጅ መሀመድ ሳኒ ለዚህ ትችት ይሰጡት የነበረ ታላቅነታቸውን የሚያስመሰክሩ ምላሾቻቸውን ይናገራሉ።
ይህ ሁሉ ትችት ባለበት ከሀጅ መሀመድ ሳኒ ህልፈት በሗላ ሼኽ አብድልራህማን ሸሪፍ ሀጅ ሙስጠፋን የሀጅ ዙ መካና ምክትል እንዲሆኑ ማድረጉ ከትችቶቹ በላይ ሆኖ መርህን ለማክበር እና ኢስላማዊ ሚዛኑን ለማስጠበቅ ያደረገውን የሚያሳይ ቢሆንም ትችቱን እና ውጥረቱን ግን አብዝቶበት ነበር።
በጊዜው መንግስት መሀከል ላይ ያሉትንም ሆነ ሙነዘማ እንቅስቃሴ ላይ ያሉ ሰዎችን መምታት እንዳለበት በመወሰኑ ወሀቢያ እያለ የሚያወግዘውን ወገን በማቅረብ እና የሁለቱን ልዮነት በሁለቱም ወገን ያሉ አካላት እንዲያጦዙት በማድረግ ግጭት እንዲከሰተ አደረገ።
በዚህም ሁለቱን በማስማማትም ሆነ ለኡማው ትልቅ ቁም ነገር ሊሰራ ይችል የነበረው መሀከል ላይ የነበረው የኡለማእ ክፍልም ሆነ አብዛኛውን ወጣት ማቀፍ ችሎ ትልቅ ተስፋ የነበረውን ስብስብ በተኖ ሙስሊሙን ወደተነሳበት ደረጃ መለሰው።

ከግጭቱ በፊት ጫና ይፈጥር የነበረው የሱፊ ቡድን የወጣቱ እንቅስቃሴ ከዲን የወጣ እና የተሳሳተ እንደሆነ እንዲፈረጅ ግፊት ሲያደርግ የተወሰኑ ኡለሞች ተመርጠው የወጣቶችን ዳእዋ ቁጭ ብለው በማዳመጥ ስህተት ካለ ወይም ከዲን መስመር የወጣ ከሆነ እንዲያሳውቁ ተደረገ።
ሀጅ ዙመካእና ሌሎችም ነበሩ። የሚያስተምሩት ቁርኣንና ሀዲስ መሆኑን እና ከዲን የወጣ እንዳልሆነ በመናገራቸው በመስጂድ ውስጥ ዳእዋ እንዳያደርጉ ለማድረግ የተሞከረው ሳይሳካ ቀረ።
ከግጭቱ በሗላ ግን
መጅሊስ ውስጥ መሀከል ላይ የነበረውንም ሆነ ወሀቢያን ማጥፋት የሚፈልጉ ሰዎች የተሻለ አቅም እያገኙ መጡ። የሀጅ መሀመድ ሳኒን መሀከል ላይ ሆኖ ኡማውን አንድ የማድረግ ሌጋሲን ለማስቀጥል ፍላጎት የነበረው ቡድን ይገለል እና ጫና ይደረግበት ጀመረ።
ቀጥሎም ከመጅሊስ ውጭ ይቀነቀን የነበረው ወሀቢን የመፈረጅ እና ሱፊያን የማንገስ እንቅስቃሴ በዋናው ተቋም ይቀነቀን ጀመር።
ከመንግስት ጭምር በቀጥታ በሚሰጥ ትእዛዝ እና አቅጣጫ እንዲሁም እገዛ መሰረት መጅሊስ ጠርዝ ነክቶ በየ ኡለማው ቤት ፍተሻ ተካሂዶ እነሱ ስህተት ናቸው የወሃቢያ ናቸው የሚሉትን ኪታብ የማቃጠል እንቅስቃሴ እንደሚጀምሩ ኡለሞችን ሰብስበው ነገሯቸው።
በዚህ ወቅት ኡለሞች ላይ ተፈጥሮ የነበረው ሀዘን መሪር ነበር።
ሀጅ ሙስጠፋ ይህ ወሳኔ በሰሙበት ቀን በድንጋጤ ታመዉ ቤት መጥተውም ኪታብ የሚቃጠልበት ዘመን ላይ ደረስን በማለት ኪታባቸው እንዲሸፈንላቸው ጠየቁ ። ከዛን ቀን ጀምሮም ለተወሰኑ ወራት ከታመሙ በሗላም በዛው ህመም ህይወታቸው አለፈ። ረሂመሁላህ።
ከህልፈታቸውም በሗላ በጊዜው መጅሊስ ላይ የነበሩ አመራሮች ወሃቢያን አላወገዙም እና ሞታቸው በዜና መተላለፍ የለበትም ብለው ከለከሉ።
የወጣቱ እንቅስቃሴ ብሰለት የጎደለው፣ችኩል እና ቡድናዊነት ስሜትን ያራግብ የነበረ መሆኑ እንዳለ ሆኖ
የወሃቢያ ጥላቻ የነበረው ቡድንም ሌላ ጠርዝ እየነካ እና ሙስሊሙን የመክፈል ስራን ክፍተቱን እያባባሰ መጣ።
ያም ሆኖ በተለይም ከግጭቱ በሗላ ባሉ መጀመርያ አመታት በዋናነት የመጅሊሱ ፕሬዝዳንት ሆነው ይሾሙ የነበሩት በኡማው ዘ ንድ የተከበሩ እና ሚዛናዊ የነበሩ ናቸው።
መንግስት መጅሊስ ላይ ጫና የመፍጠር አቅሙ እየጨመረ በመምጣቱ እና ለኡማው ከልባቸው የሚቆረቆሩ ሰዎች በተመናመኑ ቁጥር መጅሊስ ከሱፍያውም ጭምር ተቀምቶ ለዲን ምንም አይነት ደንታ በሌላቸው ሰዎች እጅ ወደቀ። መጅሊስንም መንግስት ሙሉ ለሙሉ ተቆጣጠረው።
የመጨረሻ ደረጃ የነበረው መንግስት መጅሊስ ውስጥ ደፍሮ እንዳይገባ ይጠብቁ የነበሩ ኡለሞች በሞትም በመገለልም ከተመናመኑ በሗላ ቀስ በቀስ አፍርሶ የጨረሰውን እና ሙሉ ለሙሉ የተቆጣጠረውን መጅሊስ ለተደራጀ ቡድን አስረክቦ እና ሙሉ ድጋፍ ሰጥቶ ሙስሊሙን ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ድባቅ መምታት ነበር።

ይህንን የመረጠበት ምክንያት 3 ናቸው አንደኛ ከመጅሊስ አስወጥቶ እና ድርጅቱን መቶ አዳፍንኩት ያለው እንቅስቃሴ ድምፅ ሳያሰማ ሀገሪቷን ማዳረሱን መረዳቱ ሲሆን
ሁለተኛው መጅሊስ ያሉ ሰዎች ሆድ እንጂ ህሊናም ሆነ የቆሙለት ርእዮተ አለም.ስሌላቸው የመንግስትን እቅድ መንግስት በሚመኘው ልክ ማስፈጸም እና የሙስሊሙን እንቅስቃሴ መግታት አለመቻላቸው ነው።
ሶስተኛው ምክንያት መጅሊስን ብቻ መቆጣጠር መንግስት የሚፈልገውን ማሳካትም ሆነ እንቅስቃሴውን መግታት የማያስችል መሆኑን መረዳቱ ነው።
ሙስሊሙ መጅሊስን እርግፍ አድርጎ ትቶ መስጂድ ላይ እና ማህበር አቋቁሞ መንቀሳቀስ ላይ እንዲሁም በግል የሚያደርገው ጥረት ላይ በማተኮሩ ተቋሙን መቶ እንቅስቃሴውን መግታት አልተቻለም።
ስለዚህ በተመሳሳይ የተደራጀ እና አይዲዮሎጂ ይዞ የሚንቀሳቀስ ቡድን በማምጣት እና በማገዝ እንቅስቃሴዎችን መምታት የስከዛሬውን ክፍተት የሚያርም ስኬታማ ስትራቴጂ እንደሆነ ታመነ።
[27/05, 08:36] U Ahmad 1: በድምፃችን ይሰማ መሪ ቃልነት የተካሄደው ትግል መንግስት ከህዝበ ሙስሊሙ ቀምቶ ሙስሊሙን ለማጥቃት ፍቃደኛ ለሆኑ ሰዎች ያስረከበውን መጅሊስን በሀጅ መሀመድ ሳኒ ጊዜ ወደ ነበረበት ቁመና የማስመለስ ትግል ነው።
ኡለማኦቻችን መስርተውት በተቋሙ በኩ

Seenaa Haji Muhammad Saanii Habiib kana dhaggeeffattan natti fakkaata.

Shawwaaliin guyyaa meeqa soomtan?

Erga Ramadaanni ba'ee Qur'aana hangam qaraane laata?
Laylii hoo guyyaa meeqa salaanne?